Andrzej Lam

Andrzej Lam - biografia, życie i twórczość

Historyk literatury, krytyk, tłumacz, profesor nauk humanistycznych Andrzej Lam przyszedł na świat 26 grudnia 1929 r. w Grudziądzu. Wcześnie osierocony, znalazł się pod opieką oo. augustianów kościoła św. Katarzyny w Krakowie, potem w zakładzie oo. salwatorianów na Zakrzówku, gdzie redagował powielaczową gazetkę „Pochodnia”. Ukończył I LO w Krakowie w 1947 roku. Utrzymywał się z korepetycji, na studiach korzystał z pomocy stypendialnej. Studiował polonistykę na UJ. Był prezesem Koła Polonistów i Slawistów UJ i działaczem ogólnopolskiego Związku Kół Polonistycznych. Studia ukończył na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Warszawskiego w 1952 roku. Pracę naukową i dydaktyczną podjął w 1951 roku w Seminarium Historii Literatury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego (potem Katedra i Zakład HPL, Instytut Filologii Polskiej i od 1975 Instytut Literatury Polskiej) na stanowisku asystenta. Obronił doktorat w 1964 roku i w okresie 1964–1968 pracował na stanowisku adiunkta, w latach 1968–1979 docenta. Habilitację uzyskał w 1976 r., tytuł profesora nadzwyczajnego w 1979, tytuł profesora zwyczajnego w 1986 roku. Od 1979 roku pracował na stanowisku profesora. W latach 1970–1982 kierował Zakładem Teorii Literatury i Poetyki. W latach 1976–1981 pełnił funkcję dyrektora Instytutu Literatury Polskiej. Od 1982 do 2001 roku był kierownikiem Zakładu Literatury Polskiej XX wieku. W 1957 roku przebywał z delegacją UW w Paryżu na zaproszenie Institut d'Études Politiques. Pracował jako lektor języka polskiego na uniwersytecie w Getyndze w 1959 roku. Otrzymał w 1963 roku stypendium Università Italiana per Stranieri w Perugii. Na zaproszenie prof. Gottharta Wunberga przebywał w 1980 w Tybindze i w 1995 roku w Wiedniu. W roku akademickim 1982/1983 wykładał literaturę polską jako profesor na uniwersytecie w Moguncji. W latach 2004–2014 prowadził wykłady i konwersatoria na Akademii Humanistycznej w Pułtusku. Był promotorem 11 prac doktorskich. Wraz z K. Budzykiem, J.Z. Jakubowskim, K. Kumanieckim, M. Żurowskim był w zespole założycielskim „Przeglądu Humanistycznego”. Zamieścił tu artykuły odrzucające koncepcję realizmu socjalistycznego i broniące sztuki awangardowej. Stypendysta uniwersytetu w Kolonii, słuchacz w 1958 roku wykładów Wolfganga Kaysera w Getyndze, przełożył jego rozprawy literackie. Redagował dwutygodnik literacki „Współczesność” w latach 1962–1966. Współredagował „Miesięcznik Literacki” 1966-1990. Był redaktorem naczelnym „Rocznika Literackiego” do czasu zawieszenia wydawnictwa. Pod jego redakcją ukazało się wydanie zbiorowe „Pism” Karola Irzykowskiego w 19 tomach (1976–2001). W artykule „Pisarze obecni – nieobecni” („Polityka” 1982, nr 2) upomniał się o równouprawnienie wszystkich obiegów literatury polskiej. Należał do komitetu redakcyjnego przewodnika Literatura polska (wyd. 1985), wraz z A. Hutnikiewiczem był redaktorem naukowym przewodnika encyklopedycznego Literatura polska XX wieku (wyd. 2000). Zajmował się też przekładami. Wydał „Dzieła wszystkie” Horacego oraz liczne książki niemieckich poetów. Prace historyczno- i teoretycznoliterackie A. Lama dotyczą nurtów awangardowych w literaturze XX wieku, języka poetyckiego (cykl Poetyka na co dzień), wątków tradycji literackiej. Kalina Beluch