Will Sampson

Will Sampson - biografia, życie i twórczość

Amerykański aktor indiańskiego pochodzenia Will Sampson przyszedł na świat 27 września 1933 r. w Okmulgee (stan Oklahoma). Pochodził z plemienia Krików Muscogee, tubylczych mieszkańców dawnego Terytorium Indiańskiego. Jako nastolatek zaczął z jednej strony z powodzeniem uczestniczyć w rodeo, a z drugiej – doskonalić swój talent malarza i rysownika. W połowie lat 50. wstąpił do marines. W kolejnych latach imał się rozmaitych zajęć, w tym na polach naftowych i budowach, by utrzymać liczną rodzinę. W 1975 r. przyjaciel namówił go do ubiegania się o rolę Wodza Bromdena w „Locie nad kukułczym gniazdem”. Po sukcesie filmu rozpoczął karierę aktorską. Grał liczne pierwszo- i drugoplanowe role w wielu hollywoodzkich filmach, zabiegając o realizm i odejście od utartych w amerykańskim kinie stereotypów na temat Indian. Z tych samych względów w 1983 roku założył "American Indian Registry for the Performing Arts" – pierwszą zawodową organizację skupiającą indiańskich aktorów i pracowników technicznych, pomagającą im znaleźć pracę, występującą w obronie ich praw i zabiegającą o większą autentyczność wizerunku tubylczych Amerykanów w amerykańskim kinie. Wszedł też do zarządu Instytutu Filmowego Indian Amerykańskich. Na temat współczesnej sytuacji amerykańskich Indian i ich problemów w życiu i filmie oraz o uprzedzeniach rasowych, z którymi nierzadko spotykał się osobiście, Will Sampson opowiadał często podczas spotkań w szkołach, domach kultury, indiańskich rezerwatach i więzieniach. Sam mający problemy z alkoholem, część dochodów za swoje role filmowe przeznaczył na kalifornijski projekt Red Wind, pomagający Indianom borykającym się z uzależnieniem od alkoholu i narkotyków. Ponieważ uważał się przede wszystkim za Muscogee i artystę, a dopiero potem za aktora, chętnie malował i uczestniczył w wystawach swoich prac, organizowanych w prestiżowych galeriach i muzeach USA. Zmarł 3 czerwca 1987 r. w Houston. Kalina Beluch