Władysław Szpilman

Władysław Szpilman - biografia, życie i twórczość

Władysław Szpilman, pianista i kompozytor, przyszedł na świat 5 grudnia 1911 r. w Sosnowcu. Pierwszą nauczycielką gry na fortepianie była dla niego matka. W latach 1926- 1930 studiował w Wyższej Szkole Muzycznej im. Fryderyka Chopina w Warszawie: fortepian u Józefa Śmidowicza oraz teorię i kontrapunkt u Michała Biernackiego. Po ukończeniu szkoły do 1933 r. studiował w Akademie der Kunste w Berlinie: w dziedzinie fortepianu u Leonida Kreutzera i Artura Schnabla oraz w dziedzinie kompozycji u Franza Schreckera. Po ukończeniu berlińskiego etapu nauki wrócił do Warszawy i tam do 1935 r. pobierał lekcje gry na fortepianie u Aleksandra Michałowskiego.
W 1932 r. rozpoczął działalność estradową. Zaczął od stworzenia popularnego duetu ze skrzypkiem Bronisławem Gimplem. Trzy lata później zaczął komponować muzykę rozrywkową- jego pierwszą kompozycją była melodia piosenki do słów Emanuela Schlechtera "Jeśli kochasz się w dziewczynie" do komedii muzycznej "Kot". Od 1935 do 1939 r. współpracwał z Polskim Radiem.
W 1940 r. został więźniem warszawskiego getta. Grał tam w kawiarniach i salkach koncertowych, by utrzymać rodzinę. W 1942 r. przypadkowo uniknął deportacji do obozu w Treblince. Pracował niewolniczo jako robotnik budowlany. W 1943 r. udało mu się uciec z getta. Do końca lipca 1944 r. był ukrywany przez państwa Lewickich i Boguckich, przy pomocy materialnej licznych osób, zarówno sławnych (jak Witold Lutosławski), jak i całkiem anonimowych osób. Po upadku powstania pozostał w ukryciu w ruinach domu w Alejach Niepodległości. Tam był odcięty niestety od pomocy polskich przyjaciół, ale odkrył go tam kapitan Wehrmachtu Wilm Hosenfeld i zaczął mu dostarczać żywność. O swoich okupacyjnych losach Szpilman napisał w książce "Śmierć miasta 1939- 1945".
Po wojnie kompozytor związał się ponownie z Polskim Radiem. Tam do 1963 r. był kierownikiem Działu Muzyki Lekkiej. Był także dyrygentem orkiestrowym, inicjatorem konkursów muzycznych i wielu nagrań oraz współorganizatorem (w 1961 r) festiwalu w Sopocie. Odbywał koncerty w kraju i za granicą, zarówno solo, jak i w duetach oraz w powstałym w 1962 r. Warszawskim Kwintecie Fortepianowym.
Skomponował około 500 piosenek estradowych, z czego 150 stało się wielkimi przebojami. Dla przykładu kilka najsłynniejszych: "Cicha noc", "Czerwony autobus", "Trzej przyjaciele z boiska", "Tych lat nie odda nikt". Skomponował też sygnał Polskiej Kroniki Filmowej, kilkadziesiąt piosenek i słuchowisk radiowych dla dzieci, musicali, muzyki do filmów i przedstawień teatralnych. Był członkiem Związku Kompozytorów Polskich oraz Stowarzyszenia Autorów ZaiKS. Zmarł 6 lipca 2000 r.

Kalina Beluch