Polscy pisarze wobec faszyzmu

Polscy pisarze wobec faszyzmu to pierwsza monografia poświęcona temu, jak krajowi literaci międzywojnia postrzegali faszyzm włoski oraz hitleryzm i Trzecią Rzeszę.

Autor stawia tezę, że faszyzm stanowił dla polskich pisarzy wyzwanie i pyta, czy potrafili rozpoznać jego totalitarny i modernistyczny charakter (w sensie: faszyzm jako modernizm alternatywny). Sobczak pokazuje, że choć jedynie Ferdynand Goetel jasno zdeklarował faszyzm, ślady dyskursu faszyzującego można znaleźć także u innych literatów i chodzi tu nie tylko o Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego oraz środowisko związane z czasopismem „Prosto z mostu”.

W książce interpretowane są także poglądy pisarzy nieprzychylnych faszyzmowi, którzy – inaczej niż będący bohaterem osobnego rozdziału Antoni Słonimski - nie zawsze jednak w pełni uświadamiali sobie zagrożenie, jakie niesie ze sobą ideologia faszystowska. Przykład stanowią niektóre oceny zawarte w reportażach Antoniego Sobańskiego z Berlina drukowane w „Wiadomościach Literackich” w 1933 roku. Sobański jechał tam zafascynowany niemiecką kulturą, ale i zaniepokojony tym, co zastanie po faszystowskim przewrocie, choć nie wierzył jeszcze w nadciągający konflikt zbrojny. Symptomatyczne, że relacje na temat spalenia książek na Placu Opery Berlińskiej uważał za przesadzone i histeryczne, nie dostrzegając symbolicznej wymowy tego wydarzenia. 

Publikacja Polscy pisarze wobec faszyzmu ukazała się nakładem Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego. Polecamy ją uwadze czytelników.