Arteterapia w praktyce

Data: 2016-09-02 14:06:57 | Ten artykuł przeczytasz w 7 min. Autor: Sławomir Krempa
udostępnij Tweet
News - Arteterapia w praktyce

Książka Arteterapia. Scenariusze zajęć z serii: Terapia Pedagogiczna. Warsztaty i Scenariusze Zajęć przeznaczona jest dla nauczycieli, pedagogów i innych osób zainteresowanych oddziaływaniem sztuki, chcących wzbogacić swoje zajęcia o elementy arteterapii. Znajdują się tu kompletne konspekty zajęć przeznaczonych dla grup w różnym wieku i na różnych etapach edukacji, w szkole i poza szkołą. Proponowane zajęcia nakierowane są na rozwój konkretnych umiejętności lub przezwyciężanie określonych trudności. Konspekty poprzedza rozdział teoretyczny, który pozwala na usystematyzowanie i poszerzenie wiadomości na temat arteterapii. 

 

Autorki żywią nadzieję, że publikacja Arteterapia. Scenariusze zajęć przyczyni się do wzbogacenia zajęć prowadzonych przez nauczycieli i pedagogów oraz do rozpropagowania pięknej idei arteterapii, którą cechuje holistyczne podejście do człowieka. Warto po nią sięgnąć. Dziś publikujemy jeden z zamieszczonych w książce scenariuszy: 

 

KONSPEKT NR 1

 

Problematyka zajęć: rozwój umiejętności komunikowania się Cele: utrwalenie znaczenia właściwej komunikacji w relacjach interpersonalnych, zwracanie większej uwagi na partnerów aktu komunikacyjnego, umiejętność wysłuchania do końca wypowiedzi rozmówcy, formułowanie własnych wypowiedzi w kontekście tematu rozmowy, parafrazowanie wypowiedzi rozmówcy (powtarzanie wypowiedzi rozmówcy własnymi słowami w celu upewnienia się, czy właściwie się ją zrozumiało)

 

Uczestnicy zajęć (wiek, wielkość grupy): uczniowie gimnazjów (wiek: 13–16 lat),

grupa ok. 10-osobowa

 

Miejsce zajęć: szkoła

 

Czas trwania zajęć: 60 minut

 

Zastosowane rodzaje arteterapii: muzykoterapia aktywna, plastykoterapia

 

Środki dydaktyczne: instrumenty perkusyjne o nieokreślonej wysokości dźwięku, najlepiej bęben afrykański typu djembe, czyste kartki, kredki

 

 

Przebieg zajęć (opis ćwiczeń):

 

– ćwiczenie wprowadzające „Rozmowa na start”. Rozmowa na temat tego, z czym kojarzy się komunikacja. Uczestnicy wraz z prowadzącym siedzą w kole. Prowadzący inicjuje rozmowę na temat znaczenia rozmowy w kontaktach międzyludzkich i najczęstszych problemów z tym związanych. By zachęcić uczestników do wypowiedzi, można poprosić ich o dokończenie następujących zdań dotyczących porozumiewania się:  Podczas rozmowy ważne jest, by…; – Najbardziej lubię rozmawiać z ludźmi, którzy…; – W rozmowie mam trudności z…; – Nie lubię rozmawiać z kimś, kto…; Irytuje mnie, gdy…; – W sytuacji konfliktowej staram się… Jeśli zajęcia odbywają się w znającej się grupie (np. klasa szkolna lub jej część), prowadzący może rozpocząć rozmowę od przypomnienia niedawnej sytuacji konfliktowej, w której podłożem problemu były niedostateczne kompetencje komunikacyjne.

 

– „Rozmowa na bębenku”. Dwie osoby dialogują, rozmowa nie przebiega jednak za pomocą słów, lecz polega na grze na bębenku. Ważne jest, by obie osoby korzystały z tego samego bębenka, stojącego pomiędzy nimi, grając na nim na przemian. Uczestnikom należy wyjaśnić, że dźwięki wydobywane z bębenka zastępują słowa. Nie ustalamy wcześniej tematu rozmowy. Ważne jest, by „rozmówcy” zwracali dużą uwagę na partnera interakcji, nie „wchodzili mu w słowo”, pozwalali się „wypowiedzieć”, a jednocześnie swoją wypowiedzią nawiązywali do tego, o czym on przed chwilą „mówił”. Przed rozpoczęciem ćwiczenia należy wyjaśnić, na czym polega parafrazowanie, czyli powtarzanie wypowiedzi własnymi słowami w celu upewnienia się, czy właściwie się ją zrozumiało, i jaka jest jego rola (lepszy kontakt z partnerem, uniknięcie nieporozumień). Rozmówcy powinni starać się stosować parafrazowanie za pomocą środków muzycznych, w miarę możliwości i umiejętności. Pozostali uczestnicy grupy słuchają, mogą notować swoje spostrzeżenia. Taki muzyczny dialog nie powinien początkowo trwać dłużej niż 3 minuty. Jeśli rozmówcy widocznie się męczą lub nie dogadują, można zakończyć go wcześniej.

 

– omówienie ćwiczenia „Rozmowa na bębenku”. Prowadzący prosi o podzielenie się swoimi wrażeniami najpierw osoby dialogujące na bębenku, a potem słuchaczy. Pyta osoby grające: czy „rozmowa” była trudniejsza czy łatwiejsza od takiej z użyciem słów; co było najprostsze, a co sprawiało największy kłopot (np. wysłuchanie do końca wypowiedzi drugiej osoby, zanim się zacznie własną; parafrazowanie; nawiązywanie do tematyki wypowiedzi rozmówcy); w jaki sposób zdobyte w ten sposób doświadczenia można wykorzystać w komunikacji werbalnej. Pytamy słuchaczy: czy ich zdaniem uczestnicy ćwiczenia mieli problem z porozumieniem się, czy „rozmowa” przebiegała bez zakłóceń; czy domyślają się, na jaki temat była rozmowa. Następnie konfrontujemy opinie świadków z relacjami rozmówców. Jeśli grupa jest mała, najlepiej, by wszyscy mogli wziąć udział w ćwiczeniu jako grający.

 

– „Mój nastrój, moje marzenia”. Dobieramy uczestników w pary drogą losowania (np. rozlosowujemy wśród nich karteczki ze zdjęciami zwierząt; każde zdjęcie jest podwójne; osoby, które wylosowały takie samo zdjęcie, tworzą parę); wszyscy wykonują rysunek kredkami „Mój nastrój, moje marzenia”. Wykonane rysunki omawiają tylko w parach. Autor rysunku słucha, jak druga osoba z pary mówi o jego nastroju i marzeniach. Jeśli wypowiedź jest niezgodna z intencjami autora, uzupełnia, wyjaśni, komentuje. Osoba omawiająca ma wówczas za zadanie sparafrazować wypowiedź autora rysunku, czyli powiedzieć własnymi słowami to, co usłyszała, by upewnić się o właściwym rozumieniu. Później następuje zmiana w parach, tak aby każdy rysunek został omówiony1. Prowadzący powinien zwrócić uwagę, by uczestnicy wykorzystywali doświadczenia komunikacyjne z ćwiczenia poprzedniego, np. czekali, aż partner skończy swoją wypowiedź, zanim sami zaczną mówić.

 

– „Rozmowa na zakończenie”. Prowadzący pyta uczestników o najważniejsze momenty ich działań w poszczególnych ćwiczeniach. Prosi o wypowiedź: W jaki sposób opisał(a)byś dzisiejsze zajęcia koledze lub koleżance, których z nami nie było? 

 

 

Konteksty pedagogiczne i artystyczne:

 

Zastosowanie bębna w ćwiczeniu dotyczącym komunikacji nie jest przypadkowe, choć można wyobrazić sobie użycie także innych instrumentów. Bęben jest bowiem instrumentem niosącym znaczny potencjał symboliczny; symbolizuje między innymi porozumienie i komunikację. Już kilka tysięcy lat p.n.e. bębny pełniły szereg funkcji pozamuzycznych, m.in. w Egipcie, Sumerii i Mezopotamii. Przypisywano im właściwości magiczne i uważano za święte, a procesowi ich wyrobu towarzyszyło wiele rytuałów. Drewniane bębny afrykańskie, wśród nich djembe, w sposób szczególny związane są z procesem komunikacji, co wiąże się z ich tradycyjnym zastosowaniem. Na takim bębnie gra się bezpośrednio rękami, bez użycia dodatkowych przedmiotów, np. pałek, co uwypukla związek instrumentu z myślami i uczuciami grającego.

REKLAMA

Zobacz także

Musisz być zalogowany, aby komentować. Zaloguj się lub załóż konto, jeżeli jeszcze go nie posiadasz.

Reklamy
Recenzje miesiąca
Virion. Legenda miecza. Krew
Andrzej Ziemiański ;
Virion. Legenda miecza. Krew
Kołatanie
Artur Żak
Kołatanie
W rytmie serca
Aleksandra Struska-Musiał ;
W rytmie serca
Mapa poziomów świadomości
David R. Hawkins ;
Mapa poziomów świadomości
Ostatnia tajemnica
Anna Ziobro
Ostatnia tajemnica
Hania Baletnica na scenie
Jolanta Symonowicz, Lila Symonowicz
Hania Baletnica na scenie
Lew
Conn Iggulden
Lew
Jesteś jak kwiat
Beata Bartczak
Jesteś jak kwiat
Niegasnący żar
Hannah Fielding
Niegasnący żar
Pokaż wszystkie recenzje