Liberatura w Nowym Jorku

Książka drukowana na papierze ma ciągle swoich zwolenników. W swoisty sposób bronią jej Zenon Fajfer i Katarzyna Bazarnik, co znalazło wyraz w ich zaprezentowanym w Nowym Jorku projekcie zwanym Liberatura.

Kierujący Czytelnią Liberacką przy Małopolskim Instytucie Kultury w Krakowie pisarze i redaktorzy uczestniczyli w Brooklyn Book Festival goszczącym takie sławy, jak Larry McMurtry, Joyce Carol Oates i Fran Lebowitz, czy też zdobywczyni Pulitzera, Jhumpa Lahiri, która została uhonorowana nagrodą "Best of Brooklyn".

Polacy wystąpili podczas szóstej edycji imprezy w Galerii CENTRAL BOOKING, gdzie Bazarnik mówiła o Liberaturze, a Fajfer czytał wiersze ze swego dwujęzycznego tomu poezji dwadzieścia jeden liter/ten letters.

Traktują oni Liberaturę jako nowy rodzaj literacki, łączący w sobie elementy poezji i sztuki książki. Uważają swoją ideę za kolejny etap w rozwoju książki papierowej istniejącej tylko w formie fizycznego obiektu, którego forma i zawartość stanowią integralną całość i nie dają się przełożyć na cyfrowe medium.

Twórcy Liberatury przykuli na Brooklynie zainteresowanie społeczności miłośników sztuki książki. Odróżniają ją od sztuk wizualnych. Wypowiadali się zarazem na temat integracji literatury z książką jako fizycznym obiektem.

Fajfer i Bazarnik przyznają, że inspirują ich James Joyce, Laurence Sterne, symboliści oraz surrealiści. Dokonania krakowskich twórców uderzają gamą nietypowych technik i efektów drukarskich. Przedstawili wydrukowany na plastikowej folii list zamknięty w półlitrowej butelce po wódce. Pokazali książkę o wachlarzowo rozkładających się nie tradycyjnych dwóch, lecz czterech okładkach. Zademonstrowali też książkę z specjalnie oddartym rogiem okładki.

Projekt Liberatura trafił za ocean dzięki Instytutowi Kultury Polskiej w Nowym Jorku, galerii CENTRAL BOOKING, chicagowskiemu festiwalowi poezji polskiej "After Miłosz" oraz Centrum Książki w Mills College, w Oakland w Kalifornii.

Katarzyna Bazarnik i Zenon Fajfer są pisarzami i redaktorami publikowanej przez krakowskie wydawnictwo Ha!Art serii "Liberatura". Ich wspólne książki "O ka-leczenie" i "(O)patrzenie" oraz teksty teoretyczne ich autorstwa wykreowały podwaliny ruchu liberackiego.

W Nowym Jorku oryginalni twórcy przedstawią jeszcze m.in. 24-25 września w Galerii CENTRAL BOOKING filmy wideo prezentujące książki liberackie oraz poemat elektroniczny "Primum Mobile" z tomu Fajfera. Później udadzą się na wykłady, warsztaty i wystawy obiektów liberackich do Filadelfii, Chicago oraz odwiedzą Oakland.

Z Nowego Jorku Andrzej Dobrowolski (PAP)

fot: sxc.hu