Zmarł węgierski noblista, Imre Kertesz

Zmarł Imre Kertész, wybitny pisarz węgierski, autor wielu znakomitych dzieł, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury (2002). Miał 86 lat.

Urodził się w ubogiej rodzinie żydowskiej. W 1944 w wieku 15 lat został wywieziony do niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau, później przeniesiony do Buchenwaldu. Oprócz matki, cała jego rodzina zginęła w czasie wojny. Doświadczenia te wywarły decydujący wpływ na jego późniejszą twórczość.

W 1945 powrócił na Węgry, gdzie od 1948 pracował jako dziennikarz w gazecie „Világosság”. Z pracy został zwolniony w 1951 roku, gdy czasopismo stało się oficjalnym organem węgierskiej partii komunistycznej. Potem pracował m.in. w służbach prasowych Ministerstwa Przemysłu, skąd również go zwolniono w 1953 roku. Od tego czasu poświęcił się głównie pisaniu i wykonywaniu tłumaczeń. W latach 50. i 60. tłumaczył z niemieckiego (Nietzsche, Freud, Hofmannsthal, Schnitzler, Roth, Wittgenstein i Canetti).

W latach 70. napisał powieść Los utracony (wydanie węgierskie: 1975; polskie: W.A.B. 2002), w której opisał doświadczenia młodego chłopca w nazistowskich obozach koncentracyjnych: w Auschwitz, w Buchenwaldzie i podobozie mieszczącym się w Zeitz. W 2005 książka doczekała się filmowej adaptacji pod tym samym tytułem. Reżyserii podjął się znany węgierski operator, pracujący często za granicą, Lajos Koltai.

Los utracony oraz dwie kolejne powieści Ketesza - Fiasko (1988; W.A.B. 2003) oraz Kadysz za nienarodzone dziecko (1990; W.A.B. 2003) składają się na tzw. „trylogię ludzi bez losu”.

Imre Kertész w 2002 roku otrzymał Nagrodę Nobla za pisarstwo, które broni kruchych doświadczeń jednostki przed barbarzyńską arbitralnością historii. Kolejne jego ważniejsze powieści to Likwidacja (2003; W.A.B. 2003). Kertesz publikował także opowiadania, m.in. Angielska flaga (2001; W.A.B. 2004), i książki eseistyczne, m.in. Język na wygnaniu (1998; W.A.B. 2004), Ja, inny. Kronika przemiany (1997; W.A.B. 2004) oraz Dziennik galernika (1992; W.A.B. 2006), która to książka w 2007 roku znalazła się w finale Literackiej Nagrody Europy Środkowej ANGELUS. W 2006 publikuje wywiad z samym sobą Dossier K. (W.A.B. 2008), w 2014 - Ostatnią gospodę (W.A.B. 2016).

Ostatnia gospoda Imre Kertésza w przekładzie Kingi Piotrowiak-Junkiert ukaże się 13 kwietnia nakładem Wydawnictwa W.A.B. Będzie to dla polskich czytelników pożegnanie z twórczością noblisty.