Jądro ciemności
Joseph Conrad

W "Jądrze ciemności" autor ukazuje podróż po rzece i spotkanie z tajemniczym Kurtzem. Niektórzy dopatrują się tu fragmentów opartych na motywach autobiograficznych, ponieważ wiadomo że pisarz w roku 1890 objął dowództwo na parowcu w belgijskim Kongo. Powyższy utwór postrzegany jest także jako publikacja łącząca jednocześnie wartości wiktoriańskie i ideały modernizmu. Ponadto ukazuje ideę bohaterstwa w obliczu ataku w zmieniającym się świecie. Kobiety odgrywają tu niewielką rolę a pojęcie "cywilizacji" istnieje jedynie jako obłudny ideał. Zagrożenia, wobec których stają bohaterowie Conrada są natomiast konkretne.

Powieść jest często traktowana jako antykolonialna lub antyimperialistyczna. Niektórzy postrzegają ją jako głęboko rasistowską, podczas gdy inni jako atak na rasizm kolonializmu. Można ją także potraktować jako przypowieść o naturze ludzkiej. Poruszony został tu także temat wyobcowania, zagubienia. Sportretowano zachowania ludzi w trudnej sytuacji i podjęto próbę zbadania jak dobrze możemy poznać drugiego człowieka. Dodatkowo ukazana tu podróż to nie tylko wędrówka ale także ciągłe poznawanie. Jednak wydaje mi się, że to imperializm jest tu tematem centralnym. Warto dodać, że "Jądro ciemności" było jednym z pierwszych tekstów literackich krytykujących europejskie działania imperialistyczne. Czym różnią się tzw. cywilizowani ludzie od dzikusów zdaje się pytać autor. Dlatego lektura obudziła we mnie wątpliwości dotyczące imperializmu i rasizmu.

Wiele biograficznych podobieństw pomiędzy Marlowem i Conradem i fakt, że postać ta pojawia się w dużej liczbie utworów stworzonych przez tego pisarza są powodami dla których wielu uznaje tego bohatera za alter ego autora. Dziwi fakt, że w sumie niewiele dowiadujemy się o jego wyglądzie mimo że prawie całe "Jądro ciemności" zostało poświęcone właśnie tej postaci. Okazuje się, że jest on tu raczej bardzo wnikliwym obserwatorem i gawędziarzem. Słuchamy jego długich opowieści, pełnych humoru o wyprawach, które chwilami wydają się trochę zmyślone. Inny (nie mniej ważny) bohater pojawia się dopiero dużo później. Mimo to już o wiele wcześniej wiele się o nim dowiadujemy z ust innych postaci. Trzeba jednak podkreślić, że reputacja Kurtza zmienia się wraz ze zbliżaniem się Marlowa do jego obozu.

Fakt, że Conrad napisał tę powieść w języku angielskim, którego zaczął uczyć się dopiero jako dorosły człowiek, jest niezwykłe. Zdania są sugestywne i złożone do tego stopnia, że wielokrotnie nie można jednoznacznie odgadnąć intencji autora. Styl można nazwać gęstym. Tekst jest przesycony refleksjami i wielokrotnie natykamy się na monolog wewnętrzny Marlowa, który stara się zrozumieć, co widzi. Bogata symbolika poszczególnych elementów i przede wszystkim tytułu również nie ułatwia odbioru tego utworu. Zaglądamy wraz z autorem do podświadomości bohaterów, którzy nie są tu niejednoznaczni. Widzimy niszczący wpływ władzy. Nie łatwo się to czyta. Trzeba wychwycić niuanse, zrozumieć kontekst historyczny. Na koniec dodam, że "Jądro ciemności" było wielokrotnie krytykowane. Przez niektórych uważane za obraźliwe, przedstawiające Afrykę jako antytezę Europy i cywilizacji, promujące uprzedzenia. Obnażające barbarzyństwo tworzenia nowoczesnego idealizmu imperium...

Informacje dodatkowe o Jądro ciemności:

Wydawnictwo: MG
Data wydania: 2015-08-26
Kategoria: Literatura piękna
ISBN: 978-83-7779-307-7
Liczba stron: 160
Dodał/a opinię: Agnieszka Chmielewska-Mulka