Ta książka to istna mieszanka gatunków. Według jednych jest trochę podobna do "Jądra ciemności” Josepha Conrada czy "Kopalni króla Salomona" H. Ridera Haggarda. Mnie natomiast momentami wydawała się nieco podobna do powieści gotyckich w stylu "Zamczyska w Otranto" Horace’a Walpore’a czy "Wathek: opowieść arabska" Williama Beckforda. Zapytacie w końcu. To jaka jest naprawdę "Ona"?
To opowieść o podróży profesora Holly'ego i młodego Vinceya do tajemniczego afrykańskiego królestwa rządzonego przez nieubłaganą królową. Wyprawa wyrusza po otwarciu paczki, którą zostawił nieżyjący już ojciec Vinceya. Znajdujące się w jej wnętrzu fragmenty glinianej ceramiki i stare dokumenty wskazują na starożytny sekret związany z rodziną Vinceya. Gdy nasi bohaterowie w końcu docierają do wschodniej Afryki spotykają dziką rasę tubylców i ich białą królową - Ayeshę - wszechmocną "Oną". Jednak to jeszcze nie koniec niespodzianek. Okazuje się bowiem, że Vinceya i Oną coś łączy...
Dzika przyroda, liczne niebezpieczeństwa, miłość, która trwa 2000 lat. Podziemne tunele, ruiny, wąwozy, zaginione, starożytne zabytki, magia. Nic dziwnego, że "Ona" oczarowała Freuda, Junga, CS Lewisa i JRR Tolkiena. Również i mnie zachwyciła. Mimo to muszę przyznać, że nie jest to łatwa lektura. Wymaga cierpliwości. Niekiedy akcja bardzo zwalnia, ale trzeba pamiętać o tym, że ta książka powstała w czasach bez telewizji, radia, Internetu. Życie wtedy miało wolniejsze tempo. Trochę czasu upłynęło zanim poczułam jej rytm.
Tytułowa Ona to dziwna, piękna kobieta, która poznała tajemnicę nieśmiertelności. To kobieta o wielkiej urodzie i uwodzicielskim charakterze, dla której mężczyźni byli zawsze gotowi poświęcić wszystko. Ayesha wykorzystywała swoje atuty aby manipulować ludźmi. Była na przemian zalotna i groźna, okrutna i dobra. Potężna i słaba, bezbożna i wierna. Agresywna i uległa. Nikt nie ważył się jej sprzeciwić. Ostatecznie okazała się bezsilną wobec braku prawdziwej miłości.
W świecie stworzonym przez Haggarda mężczyźni są odważni, silni i szczerzy, a kobiety dojrzałe, piękne, podporządkowane (oprócz Onej). Natomiast tubylcy to pogardzani barbarzyńcy. Historia wyraża wiele rasowych i ewolucyjnych koncepcji późnej epoki wiktoriańskiej. Zwłaszcza pojęcie degeneracji fin de siècle. Dzięki postaci Onej pisarz poddał badaniu motyw kobiecej władzy. Książka to arcydzieło archetypów starożytnej cywilizacji i archeologii. Ponadto przedstawia ostatnie tajemnice, które powoli znikają ze świata, który szybko zmienia się ze względu na pojawiające się wynalazki.
Lektura jest momentami niepokojąca i prowokująca. Może zostać przez niektórych określona nawet jako mizoginiczna. Ponadto zostały tu poruszone problemy rasizmu, seksizmu, podziałów klasowych i nacjonalizmu. Haggard stale odnosi się tu do kobiet, jako "płci pięknej", co sugeruje męską dominację. Powieść ukazuje rozpowszechnianie się męskiego niepokoju w wiktoriańskiej Anglii. Wzrost władzy kobiet jako zagrożenia dla męskości było realnym niebezpieczeństwem w umysłach mężczyzn epoki wiktoriańskiej. Lektura jest często postrzegana jako najbardziej ostry atak Haggarda wobec nowoczesnych kobiet, niezależnych i wyzwolonych seksualnie. Poczułam tu także jego pragnienie powrotu do prostszego życia. Czasów, w którym badania, nie podboje były postrzegane jako lepsze. W których nowe wynalazki nie komplikowały tradycyjnych struktur społecznych. "Ona" głosi bigoterię końca XIX-wiecznej Europy.
Książka porusza tak wiele kontrowersyjnych tematów, że z pewnością stanie się jeszcze nie raz przedmiotem dyskursu. Podczas gdy wypełniała moją głowę ciekawymi przygodami, równocześnie mimochodem skłaniała mnie do refleksji nad filozofią, religią i moralnością w obliczu barbarzyństwa. Rzuciła mi wyzwanie. To okno na historię z domieszką fantazji o odkrywaniu źródeł życia i nieśmiertelności. Absorbująca, chwilami szokująca. Napisana z pasją. Wieloznaczna, symboliczna. To jedna z tych książek przygodowych, przy pomocy których można dostać się do magicznego świata czarnej magii i amuletów.
Autor płynne połączył tu prawdę z fikcją. Piękne krajobrazy. Wnętrza jaskiń są opisane w sposób bardzo szczegółowy, a rzeźby na ich ścianach miałam przed swoimi oczami. Jakbym tam kiedyś już była. Także poziom szczegółowości opisu plemienia odkrytego przez naszych podróżników mnie pozytywnie zaskoczył. Można go określić jako oryginalny. Ponadto barwne słownictwo i zawarte tu myśli filozoficzne, które przenikają ją są to z pewnością kolejne niekwestionowane powody, aby ją poznać. Polecam ją każdemu.
Informacje dodatkowe o Ona:
Wydawnictwo: Zysk i S-ka
Data wydania: 2014-06-16
Kategoria: Literatura piękna
ISBN:
Liczba stron: 362
Dodał/a opinię:
Agnieszka Chmielewska-Mulka
