Czerń i purpura
Wojciech Dutka

Czego by nie napisać o tej książce, wydawać się i tak będzie mało znaczące wobec tematu jaki ona porusza i wobec sposobu w jaki ten temat autor ukazuje. O Holokauście powstało już wiele książek, zarówno pozycji typowo historycznych, jak również beletrystycznych. Wojciech Dutka w powieści ,,Czerń i purpura" łącząc literacką fikcję i wydarzenia historyczne opowiada historię słowackiej Żydówki Mileny Zinger i Austriaka Franza Weimarta, których losy wojenne sprowadzają do najgorszego miejsca jakie mógł stworzyć człowiek, hitlerowskiego obozu koncentracyjnego Auschwitz - Birkenau. Milena zostaje przywieziona tam w 1942 roku w pierwszym transporcie kobiecym, zaś Franz, jako ochotnik wstępuje do SS i po odniesieniu ran na froncie wschodnim II wojny światowej, zostaje przeniesiony do tego obozu, do służby wartowniczej. Choć wydawać by się mogło, że w takim miejscu zetknięcie dwóch obcych sobie ludzi jest praktycznie niemożliwe, to staje się zupełnie inaczej. SS - mann zauroczony śpiewem Mileny, obdarza ją największą w swym życiu miłością, która w tych warunkach nie ma praktycznie żadnych szans na przetrwanie i odwzajemnienie. W miejscu, gdzie rozgrywa się ostateczne rozwiązanie kwestii żydowskiej i nie istnieje żadna możliwość na okazanie choć namiastki ludzkich uczuć, powstaje miłość, której moc odmieni losy wielu osób. Wydawać by się mogło, że to kolejna, zwykła miłosna historyjka, lecz miejsce i okoliczności, w których powstaje to uczucie powodują, że czytelnik patrzy na nią zupełnie inaczej i ocenia ją w zupełnie innych kategoriach. Do nietuzinkowości powieści przyczyniają się także umiejętności literackie autora, który w doskonały sposób kreuje portrety psychologiczne swoich postaci, oraz w szczegółowy, a co za tym idzie zarazem drastyczny sposób opisuje miejsce i wydarzenia, które rozgrywają się na oczach dwójki bohaterów. Powieść ta jednak nie jest tylko poruszającą czytelnicze serca historią miłosną w czasach Holocaustu. To porażająca podróż po mrokach ludzkiej duszy i zakamarkach jego sumienia. To także dogłębne studium upadku człowieka i bezwarunkowe poddanie się władzy oraz chorej ideologii, w której brakuje miejsca na przejaw choćby minimalnych ilości sumienia czy wiary w Boga. Autor ukazując myśli Franza Weimarta pokazuje czytelnikowi postępującą degradację człowieczeństwa, która usprawiedliwiana jest troską o swoje bezpieczeństwo lub bezwarunkowym podporządkowaniem wojskowej dyscyplinie. Zastanawia się czy istnieje możliwość odkupienia najcięższych przestępstw popełnionych wobec innego człowieka, a także porusza problem wiary w Boga, który dopuszcza do popełniania takich czynów. Poprzez postępowanie SS-manna przywraca czytelnikowi wiarę drugiego człowieka i nadzieję na chęć podjęcia prób rehabilitacji. Wojciech Dutka po napisaniu tej powieści stwierdził, że jest to najtrudniejsza książka w jego dorobku literackim. Dla mnie, starego wygi czytelniczego nie była ona łatwa w odbiorze i przyznaję, że musiałem dozować sobie jej lekturę. Współczuję autorowi, który pisząc tę książkę, musiał codziennie wracać do tej strasznej tragedii. Nie zniósłbym tego przez tak długi okres mojego życia. Po mimo tego, że zwiedziłem muzeum w Oświęcimiu i Brzezince, teraz, czytając książkę, nie mogłem ogarnąć bezmiaru cierpienia i totalnego upodlenia ludzi, których przywieziono do tych miejscowości tylko po to, aby znaleźli tam gwałtowną lub powolną śmierć. Przyznam też, że moje uczucia wobec Franza Weimarta kierowały się w stronę współczucia. Zdaję sobie sprawę, że współczułem bestii, nie umiem jednak ocenić jego postępowania, choć dokładnie wiem, że zasługuje wyłącznie na napiętnowanie. Zadaję sobie także pytanie, jak zachowałby się każdy z nas, gdyby znalazł się po tej stronie drutów, po której znajduje się wolność, a jego odzienie zdobiły dwie srebrne runy? Nie wiem...

Informacje dodatkowe o Czerń i purpura:

Wydawnictwo: Albatros
Data wydania: 2013-05-24
Kategoria: Literatura piękna
ISBN: 978-83-7885-636-8
Liczba stron: 456
Dodał/a opinię: Isgenaroth