Recenzja książki: 1000 lat wkurzania Francuzów

Recenzuje: Magdalena Galiczek-Krempa

Aby przyswajanie wiedzy sprawiało przyjemność i przynosiło spodziewane efekty, informacje powinny być serwowane w ciekawy, przystępny i lekki sposób. W przeciwnym bowiem wypadku nawet najbardziej wykwintna potrawa stanie się leżącym zbyt długo na żołądku, ciężkostrawnym daniem. Stephen Clarke, Brytyjczyk, mieszkający od kilkunastu lat w Paryżu, miał szansę poznać tajniki dobrej kuchni, zatem i przysmaki, jakie podsuwa swoim czytelnikom, rozpływają się w ich rozciągniętych od uśmiechu ustach.

1000 lat wkurzania Francuzów to książka, która już samym tytułem wzbudzi zainteresowanie i zaintryguje. Autor w bezpretensjonalny sposób prowadzi czytelników przez zawiłości historii, "układów i układzików", wielkich wojen i małych potyczek, w których rolę plat du jour odgrywali Francuzi. Charakterystyczny, ostry niczym papryczki jalapeno język, wyrazisty styl, cięty, a przy tym najwyższej klasy dowcip autora dodają publikacji wyrazistego, niemożliwego do zapomnienia smaku.

Swoją przygodę z niezwykle ciekawą historią Francji czytelnik rozpocznie od smakowitego i lekkiego petit déjeuner. Zamiast croissanta i café au lait czytelnik zanurzy zęby w historii podboju Anglii. Podboju, którego - jak udowadnia Stephen Clarke - nie dokonali Francuzi, tylko Normanowie. To znamienite wydarzenie ma, jak zgrabnie ujął to autor dać Anglosasom kopa na rozpęd w dziedzinie wkurzania Francuzów. W miarę upływu lat (i stron) czytelnik przejdzie do dania głównego, jakim niewątpliwie są fascynujące, ale i frapujące historie i ploteczki prosto z Wersalu. Na tym jednak nie koniec. Autor, niczym wisienkę na polanym śmietaną muffinie, stawia bowiem piękny daszek nad „o”, by całkowicie pogrążyć piękną historię Francji w odmętach oddziału gastrologicznego paryskiego l’hôpital. Udział Francji w pierwszej i drugiej wojnie światowej ukazuje jako niekończącą się farsę, a dowódców – jako "nafochanych" egoistów, obdarzonych zbyt dużym ego.

Książkę wzbogacają także ryciny, przedruki map, reprodukcje obrazów lub drzeworytów, które opatrzone są – jakże by inaczej – ironicznymi komentarzami autora. Stephen Clarke nie zna bowiem litości (ani świętości). Żartuje z królów, żartuje ze świętych, żartuje z obyczajowości i kultury. Dowcip autora to jednak crème brûlée dla spragnionych słodyczy podniebień. Stephen Clarke nie tylko z Francuzów żartuje – Clarke ośmiela się kraść francuskie zdobycze cywilizacyjne. Bagietka to nie francuski wynalazek w sferze kuchni. Szampan – pomysłodawcą trunku był Brytyjczyk. Nie mówiąc już o gilotynie i „francuskim winie”.

Można by snuć domysły, jaki cel przyświecał autorowi, który strona po stronie kpi niemiłosiernie z historii Francji i Francuzów. Jedno jest pewne: po lekturze 1000 lat wkurzania Francuzów każdy czytelnik będzie mógł wskazać co najmniej tuzin powodów, dla których relacje między Brytyjczykami i Francuzami są tak bardzo napięte. Zyska też pewność co do tego, że odwiedzając Paryż, nie powinien zwracać się do jego mieszkańców po angielsku.