Recenzja książki: Całun Jezusa Nazarejczyka

Recenzuje: Danuta Szelejewska

Niewielu jest chyba ludzi, którzy nie słyszeli o lnianym płótnie, utkanym jodełkowym splotem i nieregularnym ściegiem. Autentyczność Całunu Turyńskiego (bo o nim mowa) do dzisiaj stanowi temat niekończących się dyskusji i dociekań. Książka Całun Jezusa Nazarejczyka nie jest próbą przedstawienia jakichkolwiek dowodów ani narzucania określonych stanowisk. Wraz z autorką czytelnik poszukuje rzetelnej odpowiedzi na pytania wciąż pozostające bez odpowiedzi.

Całość została podzielona na cztery zasadnicze rozdziały. Nieprzypadkowy jest taki właśnie układ, bowiem w pierwszej kolejności zostało omówione stanowisko Kościoła, a dopiero później przedstawiono punkt widzenia dyscyplin naukowych zajmujących się starożytnością. W tle zaprezentowanego dokumentu wydarzenia historyczne przeplatają się z religijnymi: codzienne życie w czasach ziemskiej działalności Jezusa, charakterystyka stronnictw politycznych, celowość zakonów rycerskich, panujące dynastie, cywilizacje, wyprawy do miejsc świętych, wojny, odkrycia archeologiczne i papirusy, a także różnorodność badań, przepisy prawne oraz fakty z życia rzymskich imperatorów - to składające się na całość elementy, poprzez które Barbara Frale stara się rozjaśnić kontrowersyjność Całunu Jezusa Nazarejczyka.

W treść autorka sprytnie wplotła stanowisko Ojców Kościoła, wypowiedzi filozofów i teologów oraz autorów dokumentów historycznych i intelektualistów chrześcijańskich. Obok dowodów znalazły się w książce również spekulacje, będące próbą rozwikłania wciąż jeszcze niewyjaśnionej tajemnicy. Pomocą służą także fragmenty tekstów biblijnych Starego i Nowego Testamentu oraz pism niekanonicznych, informacje zaczerpnięte z dokumentów historycznych i badań naukowych. Całość została uatrakcyjniona dzięki czarno-białym i kolorowym fotografiom, przedstawiającym pozytyw i negatyw fotograficzny Całunu, niedawno zidentyfikowane na chrześcijańskiej relikwii ślady pisma w języku greckim, łacińskim i aramejskim oraz pisma porównawcze na papirusach z epoki Tyberiusza i Klaudiusza, jak również zdjęcia dokumentów, obrazów, ikon i graffiti. Wykaz skrótów, obszerna bibliografia (przeważnie obcojęzyczna) oraz ułożony w porządku alfabetycznym indeks osób (bez autorów pojawiających się w przypisach) wzbogacają oddane do rąk czytelnika specjalistyczne dzieło.

Ogromna ilość szczegółów oraz dokładność przekazu sprawiają, że lektura wydawać się może nieco monotonna, warto jednak po nią sięgnąć. Bez względu na to, czy adresatami będą ludzie wierzący, czy sceptycy, warto zapoznać się z dotychczasowymi osiągnięciami badaczy. Ułatwi to konfrontację z rzeczywistością ludzką lub – dla niektórych – boską.