Recenzja książki: Dzieci z zaburzeniami łączonymi. Trudne ścieżki rozwoju

Recenzuje: Danuta Szelejewska

Długotrwałym procesem, stopniowo prowadzącym do dojrzałości, jest rozwój. Rozłożony na poszczególne fazy, odpowiada za funkcjonowanie organizmu, przynależne kolejno następującym po sobie etapom życia. Przy prawidłowo toczących się procesach rozwój przebiega bez zastrzeżeń, jednak istnienie nieprawidłowości skutkuje pojawieniem się problemów natury psychicznej czy somatycznej. Książka Dzieci z zaburzeniami łączonymi jest publikacją omawiającą trudne ścieżki rozwoju tych, którzy na równi z ludźmi zdrowymi zasługują na najwyższy szacunek, wieloaspektową pomoc oraz godziwe warunki życia.

Rozważając zagadnienie żmudnego i długotrwałego procesu diagnostyczno-terapeutycznego, autorzy skupili się na takich przypadkach, jak: autyzm, zespół Aspergera, zaburzenia semantyczno-pragmatyczne, trudności w uczeniu się, ADHD, opóźnienia w rozwoju, schizofrenia wczesnodziecięca, a także dylematy dotyczące zachowania oraz zaburzenia psychotyczne. Poświęcili oni również uwagę problemom współwystępującym w mózgowym porażeniu dziecięcym, dyslalii rozszczepowej oraz w chorobie przewlekłej i przy defektach wzroku. Wszystkie analizy są wyczerpujące. Omawiając poszczególne jednostki w sposób szczegółowy, autorzy przedstawiają jasny obraz sytuacji. W kolejnych krokach omówiono terminologię, ukazano kryteria diagnostyczne oraz scharakteryzowano profil rozwojowy, po czym zajęto się wczesną interwencją i oddziaływaniem terapeutycznym. Zaprezentowano studium przypadków konkretnych dzieci, w którym podano zakres przeprowadzonych badań, wstępny oraz aktualny obraz zawierający charakterystykę dokonaną na podstawie obserwacji w warunkach ambulatoryjnych i domowych, diagnozy, zalecenia lekarskie, a także wypowiedzi dzieci z zaburzeniami złożonymi.

Wymienione na wstępie każdego przypadku słowa kluczowe ułatwiają przyswojenie podanych treści. Sytuację znacznie rozjaśniają zamieszczone w publikacji tabelki, pochodzące ze źródeł własnych lub z opracowań innych naukowców, analizy, wyliczenia, klasyfikacje, kryteria diagnostyczne oraz stanowiące podsumowanie wnioski. Pojęcia szczególnie warte uwagi zaznaczono wytłuszczoną czcionką. Na końcu omówienia każdego przypadku chorobowego zamieszczono obszerną bibliografię (niestety, tylko niewiele pozycji dostępnych jest w języku polskim). Zakres poruszonych problemów jest szeroki i bogaty, jednak nie został całkowicie wyczerpany. Ogrom zagadnień z zakresu łączonych zaburzeń u dzieci czyni kwestię wciąż otwartą.

Publikacja należy do literatury specjalistycznej. Z powodzeniem zostanie wykorzystana przez lekarzy (zwłaszcza pediatrów, neurologów i psychiatrów dziecięcych), a także psychologów, pedagogów, logopedów oraz rehabilitantów. Korzyść przyniesie również studentom wymienionych specjalności. Dzięki szerokiemu gronu osób zainteresowanych pracą z dziećmi z zaburzeniami łączonymi bez wątpienia rozwiązanych zostanie wiele dylematów diagnostycznych oraz ulegnie poprawie status dziecka kwalifikującego się do grupy osób szczególnej troski.