Recenzja książki: Erykiana. Rzecz o Lipińskim

Recenzuje: Izabela Mikrut

W tle – gmach Muzeum Karykatury. Na pierwszym planie grupa Laokoona – 3 postacie, połączone wężowymi splotami. W centrum – Eryk Lipiński – ciało greckiego herosa, charakterystyczny profil. Po bokach – Satyra i Humor. Taki rysunek (autorstwa Jerzego Flisaka) zdobi okładkę książki-prezentu dla Eryka Lipińskiego. „Erykiana” to tom przygotowany z okazji siedemdziesięciopięciolecia urodzin Lipińskiego. Na tę książkę składają się wypowiedzi 12 osób – przyjaciół i znajomych solenizanta. Pomysł sprawdzony, dobry, ambitny. Wykonanie – szkoda słów. Eryk Lipiński był postacią kontrowersyjną. W XX-leciu międzywojennym, na które przypadła jego młodość, to żartowniś, współzałożyciel „Szpilek”. W latach okupacji fałszował dokumenty, umożliwiał więzionym ucieczki z obozów. Przetrzymywany na Pawiaku, Mokotowie i w Oświęcimiu. Po wojnie – do końca wierny socjalizmowi. Karykaturzysta, rysownik, satyryk, gawędziarz, grafik, felietonista, scenograf, plakacista, kawalarz, humorysta, dowcipniś. Pomysłodawca założenia Muzeum Karykatury i utworzenia Wielkiej Księgi Satyry Polskiej. Człowiek o wielu twarzach. Pomysłowy, ambitny, utalentowany. Tymczasem, gdyby zawierzyć tylko temu, co pojawia się w tekstach tomu – Lipiński ukazuje się jako a) komunista z dziada pradziada, b) plakacista w epoce PRL. Zaangażowanie w socjalizm próbuje się tu traktować marginalnie, chociaż w przypadku walczącego satyryka deklaracje polityczne są jak najbardziej uzasadnione. Jednak próby usprawiedliwienia Lipińskiego, jego oddania ideom komunistycznym, poszukiwanie czynników łagodzących i uporczywe, niczym nie wytłumaczalne powracanie do tematu staje się na dłuższą metę nużące. Historie z plakatami powtarzają się w wielu relacjach, nie są jednak wzbogacane o nowe szczegóły i zamieniają się w końcu w uciążliwy refren. Zdecydowanie brakuje mi tu historii o felietonach czy rysunkach solenizanta. O życiu i twórczości. O całej jego pracy „satyrycznej” i „humorystycznej”. Okładkowe postacie z grupy Laokoona powinny być podpisane „polityka” i „plakat”. I gdyby jeszcze przebywały na schodkach Muzeum Nudy, pomysł Flisaka idealnie współgrałby z zawartością książki. Sześć wywiadów i sześć opinii o Lipińskim. Wywiady to chyba najsłabsza strona tomu. Teresa Krzemień rozmawiała z tymi, którzy woleli opowiadać o Lipińskim, nie pisać, w nadziei, że to łatwiejsze zadanie. Nie wiem, czy zadecydował warsztat dziennikarski czy pośpiech w tworzeniu jubileuszowego tomu – faktem jest, że zbytnią inwencją Teresa Krzemień się nie popisała. Jej pytania są płytkie, nie sięgają sedna, ślizgają się po powierzchni rzeczy. Kilkakrotnie zaledwie jej rozmówcy dzielą się interesującymi spostrzeżeniami czy anegdotami o Lipińskim. Większość jednak dostosowuje się do poziomu pytań. I odpowiada (opowiada?) równie bezbarwnie. Jedynie Edwardowi Dziewońskiemu udaje się ratować banalną rozmowę. Niestety, to za mało. Opinie przypominają wspomnienia pośmiertne, autorzy popadają w ton elegijny, rzadko kiedy piszą dowcipnie i z uśmiechem. Książkę od zapomnienia ocalić może jedynie kilka karykatur, przedstawiających czcigodnego solenizanta. No i okładka. Poza tym – dziełko jest dobre dla przeciwników politycznych, wrogów Lipińskiego i desperatów. Ale chyba nie o to chodziło.

Kup książkę Erykiana. Rzecz o Lipińskim

Sprawdzam ceny dla ciebie ...

Zobacz także

Zobacz opinie o książce Erykiana. Rzecz o Lipińskim
Książka
Inne książki autora
Konflikty kolonialne i postkolonialne w Afryce i Azji 1869-2005
praca zbiorowa0
Okładka ksiązki - Konflikty kolonialne i postkolonialne w Afryce i Azji 1869-2005

Zbiór sześćdziesięciu trzech tekstów prezentuje konflikty zbrojne, które miały bądź wciąż mają ogromne znaczenie w kontekście zarówno historycznym, jak...

Dalekie horyzonty. Antologia opowiadań science fiction
praca zbiorowa0
Okładka ksiązki - Dalekie horyzonty. Antologia opowiadań science fiction

Zbiór oryginalnych, nigdzie do tej pory nie publikowanych opowiadań najwybitniejszych pisarzy SF. Utwory te są kontynuacją i uzupełnieniem wielotomowych...

Zobacz wszystkie książki tego autora
Recenzje miesiąca
Virion. Legenda miecza. Krew
Andrzej Ziemiański ;
Virion. Legenda miecza. Krew
Kołatanie
Artur Żak
Kołatanie
W rytmie serca
Aleksandra Struska-Musiał ;
W rytmie serca
Mapa poziomów świadomości
David R. Hawkins ;
Mapa poziomów świadomości
Dom w Krokusowej Dolinie
Halina Kowalczuk ;
Dom w Krokusowej Dolinie
Ostatnia tajemnica
Anna Ziobro
Ostatnia tajemnica
Hania Baletnica na scenie
Jolanta Symonowicz, Lila Symonowicz
Hania Baletnica na scenie
Lew
Conn Iggulden
Lew
Jesteś jak kwiat
Beata Bartczak
Jesteś jak kwiat
Niegasnący żar
Hannah Fielding
Niegasnący żar
Pokaż wszystkie recenzje
Reklamy