Recenzja książki: Gangster

Recenzuje: mrowka

W zasadzie cykl o CHERUBIE Roberta Muchamore’a od początku nastawiony był na wizję dziecięcych superbohaterów, niezniszczalnych, odważnych, mądrych, sprytnych itp., ale wydaje się, że pogoń za sensacją uniemożliwia autorowi proponowanie wyważonych fabuł i w efekcie CHERUB staje się własną karykaturą. Przesada nigdy nie jest dobra, a ósmy tom serii – „Gangster” na hiperbolizacjach został zbudowany, w związku z czym wiele sytuacji doprowadza się tu do absurdu.

Czego można się spodziewać po „Gangsterze”? Oczywiście wojny gangów. Wojny jak najbardziej poważnej, z użyciem wszelkich środków – od prywatnych porachunków, ulicznych walk na noże i kastety, po podkładanie ładunków wybuchowych. Tam, gdzie pojawia się gang, pojawia się natychmiast i handel narkotykami. Jeśli do tej pory na misjach CHERUBA bywało niebezpiecznie, teraz Muchamore osiągnął punk kulminacyjny. Życie bohaterów – wychowanków kampusu – zawiśnie na włosku, a cała sytuacja wymknie się spod kontroli. Bardzo to, owszem, atrakcyjne (brawura, sensacja, błyskawiczna akcja, ciągłe zagrożenie) – tylko zaczyna się już robić śmiesznie przez ilość niewiarygodnych wydarzeń i opresji, z jakich dzieciom udaje się uciec.

Muchamore czasem jeszcze reflektuje się, że być może przeholował i próbuje urealniać fabułę przez przedstawianie życia uczuciowego i rozterek duchowych młodych herosów. Pyta o znaczenie miłości i przyjaźni, tyle że te elementy zwyczajnie nikną, zagłuszane przez ustawiczne strzelanki, intrygi i ucieczki. Autorowi wymykają się też spod kontroli kolejni bohaterowie – chce opowiedzieć kilka historii naraz i w efekcie spłyca wszystkie na rzecz wątku z Jamesem (też nieprzesadnie głębokiego). Następuje w pewnym momencie przesyt, fabuła gęstnieje, do momentu, w którym stanie się niestrawna. Wygląda to tak, jakby historie z poprzednich tomów znieczulały autora i czytelników, jakby wszyscy potrzebowali coraz mocniejszych wrażeń i nie umieli sobie poradzić ze zbyt niskim poziomem adrenaliny.

Chce Robert Muchamore rywalizować z grami komputerowymi, ale stworzony przez siebie alternatywny świat teraz właśnie rujnuje, konsekwentnie i chyba jednak nieświadomie. Cały kodeks honorowy, jaki pojawiał się od pierwszego tomu, teraz jest zagłuszany, zasady postępowania sprowadzają się do sztucznych w gruncie rzeczy postaw, coraz mniej tu atrakcji (paradoks), którymi można by zaimponować młodym odbiorcom Widać wyraźnie, że Muchamore chce się wkupić w łaski młodzieży efektownymi powieściami bez tematów tabu – ale łatwo w tym wypadku przekroczyć cienką granicę między literacką brawurą a śmiesznością. Nie daje się tu czytelnikom ani bohaterom chwili wytchnienia – zamiast kilku punktów kulminacyjnych, odpowiednio rozmieszczonych, mamy ich co najmniej kilkadziesiąt, a to, jak się łatwo domyślić, neutralizuje brzmienie tekstu.

Seria nie była pomyślana jako zbiór utworów literatury pięknej, a jako literatura rozrywkowa. Trudno jednak mówić o rozrywce, kiedy rzez większą część książki akcja toczy się wśród średnio rozgarniętych (w takiej roli powraca Junior Moore) ćpunów i postaci z marginesu – tu nawet superbohaterowie CHERUBA nie pomogą, mało tego, zgodnie z maksymą „jeśli wejdziesz między wrony” będą musieli dostosować się do panujących wokół warunków. Zostaje jeszcze zastanowić się, czy ultranowoczesny sprzęt, dzieciaki, przewyższające zdolnościami cały punkt komandosów i sceny rodem z filmów akcji to wystarczający magnes, by sięgnąć po ósmy tom coraz bardziej kostniejącej serii.

Izabela Mikrut