Recenzja książki: Grzech i nawrócenie w życiu ochrzczonych

Recenzuje: Katarzyna Krzan

GRZECH WEDŁUG ŚW. PAWŁA

Św. Paweł Apostoł był pierwszym głosicielem Dobrej Nowiny. Przypadło mu niełatwe zadanie rozpowszechniania nowej religii wśród wrogich mu ludzi. Jego przesłanie musiało docierać do wszystkich, a więc być na tyle atrakcyjne, by przekonać pogan i Żydów.

Św. Paweł pisał Listy, w których przekonywał na czym polega nowa wiara, formułował jej podstawy. Teksty te stały się w ciągu wieków przedmiotem setek komentarzy. Ambrozjastra był jednym z komentatorów Listów św. Pawła. Właściwie nie wiadomo o nim nic prócz tego, co twierdził o nim Erazm z Rotterdamu, że był anonimowym pomocnikiem św. Ambrożego. Żył i pisał w drugiej połowie IV wieku i znany jest jako twórca jednego z najwybitniejszych dzieł patrystycznych – „Komentarza do Listów św. Pawła”.

Autor opracowania, ks. Grzegorz Babiarz, przytacza dzieje prób zidentyfikowania tajemniczego twórcy „Komentarzy…”, które niestety na niewiele się zdały, choć „w oparciu o wyniki przeprowadzonych badań trzeba podkreślić kunszt egzegetyczny Ambrozjastra”. Ambrozjasters był pisarzem polemicznym, krytykującym wszelkie formy neojudaizmu i neopogaństwa, toczącym merytoryczne spory z ówczesnymi zwolennikami innych odmian chrześcijaństwa. Szczególne miejsce w jego pracy zajmowało pojęcie grzechu i problem nawrócenia. „Problem rozumienia i przeżywania pokuty nie traci dziś nic ze swej ważności, szczególnie jeśli weźmiemy pod uwagę zaniedbania, jakie wkradły się w jej postrzeganie i sposób sprawowania.” Grzech jest przyczyną rozpadu życia społecznego, ma więc wymiar znacznie głębszy niż jednostkowy problem każdego chrześcijanina. Dotyka poważnych problemów o znaczeniu ponadjednostkowym.

Celem studium ks. Babiarza stało się sprecyzowanie nauki Ambrozjastra „na temat mechanizmu zaistnienia, rodzajów i konsekwencji grzechu chrześcijan, a także analiza procesu nawrócenia oraz jego skutków, ze szczególnym uwzględnieniem roli Kościoła.” Praca rozpoczyna się od omówienia konsekwencji chrztu świętego, opisuje akt wiary, fakt adopcji i godność dziecka Bożego, by następnie przejść do grzechu i jego elementów, czyli natury pożądania i działania szatana. Autor opisuje rodzaje grzechów, sposoby walki z nimi oraz przedstawia proces nawrócenia i pokuty. Całość stanowi dogłębne opracowanie komentarza Ambrozjastra do Listów św. Pawła (jak zresztą głosi podtytu)ł.

„Według naszego Komentatora istotą życia chrześcijańskiego jest postępowanie zgodnie z godnością adoptowanego syna Bożego otrzymaną podczas chrztu. Grzech powoduje utratę dziedzictwa, pokuta – ponowne jego odzyskanie.” Opracowanie ks. Grzegorza Babiarza jest rzetelną pracą naukową, popartą licznymi cytatami i odwołaniami do literatury teologicznej. Jest to obfite źródło wiedzy napisane przystępnym językiem, powinno więc cieszyć się zainteresowaniem nie tylko teologów, ale wszystkich wierzących, którzy chcieliby pogłębić swoją wiedzę, nie tylko w okresie Wielkiego Postu.