Recenzja książki: Mistycyzm w wielkich religiach świata

Recenzuje: Danuta Szelejewska

Mistycyzm polegający na bezpośredniej relacji człowieka z rzeczywistością transcendentną to doświadczenie, którym niewielu może się poszczycić. Owa forma szczególnie intensywnej religijności jest różnie rozumiana przez poszczególne systemy religijno-filozoficzne. Książka „Mistycyzm w wielkich religiach świata” pokazuje sposób jej pojmowania w tradycji chrześcijańskiej i pozachrześcijańskich.

Autorzy, wychodząc naprzeciw oczekiwaniom czytelników, przyglądają się temu wszystkiemu, co składa się na głębię duchowych przeżyć wyznawców poszczególnych religii. Tak więc po przeanalizowaniu podanych treści przestaną być sekretem hinduistyczne Wedy, Upaniszady, Wedanta i Bhakti. Czytelnik pozna główne założenia buddyjskich szkół: Therawady, Mahajany oraz Wadżrajany. Tradycje chińska i japońska odkryją tajemnice, w których ludzie zamieszkujący tamte tereny szukają sensu przemijania i celu ziemskiego życia, natomiast wierzenia muzułmańskie pokażą, jak ich wiara uzasadnia praktyki. Nieco bardziej znajome z pewnością okażą się tradycje żydowskie, gdzie podział na poszczególne okresy pokazuje kształtowanie się wiary w Boga jedynego, żywego i prawdziwego oraz że osoba Jezusa Chrystusa jest nierozdzielnie związana z chrześcijaństwem w odsłonie trwającej nieprzerwanie od dwóch tysięcy lat.

Nowością okazuje się „mistycyzm w kulturach oralnych”. Wraz z autorami czytelnik ma okazję prześledzić praktyki oraz doświadczenia religijne Indian zamieszkujących tereny Ameryki Północnej i Południowej, australijskich Aborygenów, a także ciemnoskórych Afrykańczyków. Zrozumiałym staje się zapotrzebowanie na szamanów, wierzenia w duchy kształtujące losy ludzi, tańce i śpiewy zbliżające do bóstwa, dostrzeganie boskości krajobrazu oraz wróżby i instytucja masek.

Pomimo tego, że każdy rozdział kończy się podsumowaniem, zestawiającym to, co jest najbardziej warte zapamiętania, żadne z powyższych ujęć nie jest wyczerpujące. Wszystkie wymagają indywidualnego zgłębienia. Niemniej jednak przeciętnemu czytelnikowi wystarczy to, co zostało podane w obszernym zarysie. Cytaty zaczerpnięte z oryginalnych tekstów czynią lekturę wiarygodną oraz dodają jej naukowego charakteru. Indeks osób charakterystycznych dla poszczególnych religii, pozwala umiejscowić każdą z nich w odpowiednim czasie i na właściwym miejscu.

Książka „Mistycyzm w wielkich religiach świata” ma charakter popularyzatorski. Napisana językiem teologicznym, zostanie z radością przyjęta przez specjalistów w tej dziedzinie. Zainteresowani tematem duchowych przeżyć ostatecznej rzeczywistości również bardzo chętnie po nią sięgną. Wszystkim czytającym pozostaje życzyć przeżyć odpowiadających ich osobistym oczekiwaniom.