Gustaw Morcinek

Gustaw Morcinek - biografia, życie i twórczość

Gustaw Morcinek przyszedł na świat 25 sierpnia 1891 r. w Karwinie na Śląsku Cieszyńskim (kiedyś miejscowość ta należała do Austro- Węgier, obecnie znajduje się na terenie Czech. Naprawdę miał na imię Augustyn. Gdy miał zaledwie roczek, zginął jego ojciec, więc matka wychowywała go i utrzymywała dom samotnie.
Ukończył szkołę ludową w Karwinie, a następnie, jako szesnastolatek, rozpoczął pracę w kopalni. Trzy lata później górnicy zebrali pieniądze na jego dalszą edukację, więc mógł uczęszczać do nauczycielskiej szkoły ludowej w Białej. Ukończył ją w 1914 r. Podczas I wojny światowej został powołany do wojska. Rok po wojnie rozpoczął pracę jako nauczyciel w Skoczowie (w tej miejscowości znajduje się obecnie muzeum biograficzne pisarza).
Niezależnie od pracy rozwijał działalność literacką. Publikował na łamach "Dziennika Cieszyńskiego" oraz "Zarania Śląskiego". Jego najważniejsze utwory powstały na przełomie lat 20. I 30. Był wtedy jedynym znaczącym śląskim polskojęzycznym prozaikiem, autorem licznych utworów poświęconych tematyce górniczej i śląskiej.
W latach 1936-1939 przebywał za granicą, we Francji, Włoszech, Austrii, Niemczech i Danii. Krótko przed wybuchem II wojny światowej powrócił do kraju. 1 września 1939 r. wyjechał do Lwowa. Na przełomie września i października wrócił do kraju, do Skoczowa. 6 października został aresztowany przez gestapo za przedwojenną działalność antyniemiecką. Lata 1939- 1945 spędził w kilku hitlerowskich obozach koncentracyjnych. Mógł się uwolnić podpisując volklistę, ale stanowczo odmówił.
W listopadzie 1946 r. wrócił do Polski i zamieszkał w Katowicach. Nowe władze były mu przychylne, lecz jego nowe książki cieszyły się już mniejszym uznaniem.
Odwdzięczył się władzy za przychylność wstępując w szeregi PZPR. Był posłem do sejmu PRL 2 kadencji. Po śmierci Stalina w 1953 r. opowiadał się za propozycją Bieruta- zmianą nazwy Katowice na Stalinogród. Spotkało się to z bardzo nieprzychylną reakcją katowiczan, wcześniej bardzo lubiących pisarza.
Zmarł 20 grudnia 1963 r. w Krakowie.

Kalina Beluch