Osip Mandelsztam

Osip Mandelsztam - biografia, życie i twórczość

Osip Mandelsztam przyszedł na świat 15 stycznia 1891 r. w Warszawie (niektóre źródła podają 3 stycznia). Był synem dobrze prosperującego handlarza wyrobami skórzanymi i nauczycielki muzyki.

Osip Mandelsztam - wykształcenie

W dzieciństwie pobierał nauki w swym domu, pod kierunkiem guwernantek oraz nauczycieli. W latach 1907–1908 odbył podróż do Paryża (studiował na Sorbonie), później do Niemiec, gdzie w latach 1909–1910 studiował klasyczną literaturę francuską na uniwersytecie w Heidelbergu. Od 1911 do 1917 roku studiował z kolei filozofię na uniwersytecie w Sankt Petersburgu, ale tych studiów nie ukończył.

Osip Mandelsztam - poeta

Jako poeta debiutował w 1910 roku, w piśmie „Apollon”. Sławę zyskał trzy lata później zbiorem wierszy Kamień, a wydany w 1922 tom Tristia umocnił jego pozycję. Inspiracją wierszy z tego okresu była przede wszystkim kultura starożytna oraz mistyczny świat dawnej kultury rosyjskiej. Napisany przez niego w 1913 i wydany w 1919 roku manifest Świt akmeizmu określał ramy tej poezji. W twórczości Mandelsztama pojawiały się również wątki judaistyczne, choć on sam nie był praktykującym Żydem. Tom Wiersze (1928) był ostatnim wydanym za życia poety z tego nurtu. Z początkiem lat 30-ch zwrócił się ku prozie. W 1933 ukończył ostatnią książkę Podróż do Armenii, będącą poetyckim opisem autentycznej wyprawy na Kaukaz. Pisane przez niego później wiersze nie mogły już zostać wydane ze względu na wszechobecny stalinowski terror.

Osip Mandelsztam - zesłanie, działalność podziemna

Dużą część utworów napisanych pod koniec życia poety przechowała i uchroniła przed zapomnieniem jego żona. Początek światowej sławy Osipa rozpoczął się dopiero w latach 70-tych XX wieku właśnie za Jej sprawą. W latach 1934-37 przebywał na zesłaniu, na osobisty rozkaz Stalina, początkowo w Czerdyniu, a później w Woroneżu. Przyczyną był nieprawomyślny wiersz! Wiersz ten poeta powtórzył w trakcie przesłuchania i został on zanotowany w protokole, który po dziś dzień znajduje się w rosyjskich archiwach. W maju 1938 roku został ponownie aresztowany i skazany na pięcioletnie zesłanie za działalność antyrewolucyjną. Nie było jednak szans, by przeżył wyrok. Był bowiem u skraju fizycznej wytrzymałości. Zmarł 27 grudnia 1938 r. w łagrze tranzytowym Wtoraja Rieczka pod Władywostokiem w drodze na Kołymę. Jako oficjalną przyczynę śmierci podano zawał serca. Ciało złożono we wspólnej mogile.

Kalina Beluch

Osip Mandelsztam - bibliografia

1913 Kamień

1922 Tristia

1923 Druga księga

1928 Wiersze

1933 Podróż do Armenii

Pośmiertnie (nieznane daty wydań)

Nowe wiersze 1930–34

Zeszyty woroneskie 1935–37