Recenzja książki: Ekstaza w wersji pop. Poszukiwania mistyczne w kulturze popularnej

Recenzuje: mrowka

Wśród publikacji podnoszących wybrane aspekty popkultury książka Katarzyny Krzan wybija się na plan pierwszy – zarówno ze względu na podejmowaną przez autorkę tematykę (kontrowersyjne i wywołujące często sprzeciw konserwatywnej części społeczeństwa połączenie popkultury i religii), jak i na sposób przekazu.

 

„Ekstaza w wersji pop” to praca ważna i ciekawa, w atrakcyjnym dla odbiorców stylu przedstawiająca motyw przenikania sfery sacrum do zjawisk z obszaru kultury masowej, czy też, jak proponuje autorka, postmodernistycznej. Katarzyna Krzan odczytuje współczesne tendencje mistyczne (czy może quasi-mistyczne) w sztuce przez pryzmat doświadczeń religijnych minionych wieków – i z tego zestawienia wyprowadza nader trafną ocenę popkulturowej rzeczywistości. Tadeusz Miczka chce nazwać ten tom „kompetentnym przewodnikiem po mistycznych przestrzeniach kultury popularnej”, ja pokuszę się jeszcze o wzbogacenie tego – celnego przecież – określenia o czynnik estetyczny: Krzan prezentuje nam klarowny wywód, którego, mimo ogromnego badawczego wysiłku, nie „zaśmieca” nieczytelnymi dla przeciętnego odbiorcy sformułowaniami. Potrafi fachową terminologię odpowiednio przekształcić, przystosować do kompetencji zwykłego czytelnika – tak więc obok specjalistów: kulturoznawców czy szerzej, humanistów, trafić może i do zwykłych zjadaczy chleba, zainteresowanych tematyką. Uzyskuje znakomity pod względem literackim (a nie tylko naukowym) esej, tym bardziej interesujący, że z całego zestawu dokonań ikon popkultury wybiera intrygujące ciekawostki, odrzucając zbędne dla tekstu szczegóły.

 

Przewodnikiem jest nie tylko ta książka, przewodnikiem po zjawiskach kultury popularnej jest sama Katarzyna Krzan. Idealnie poradziła sobie autorka z doborem materiału i opanowaniem popkulturowej rzeczywistości: nie ma tu przykładów zbędnych i niewnoszących nic do tekstu, wyraziste ilustracje kolejnych tez zapadają natomiast w pamięć i podsycają ciekawość czytelników. Bez problemu porusza się Krzan w przestrzeni medialnej, swobodnie charakteryzując kolejne „tajemnicze” procesy zachodzące w przekaźnikach. Podporządkowuje zagadnieniu popmistyki nie tylko dokonania XX wieku – bez wahania klasyfikuje też zdarzenia z rzeczywistości najmłodszej. Zajmuje się autorka mistyką jako reakcją na ekspansję kultury masowej, postrzega przy tym aktualne kwestie socjologiczne jako wynik dyfuzji sakralności i popkultury (przedstawia choćby centra handlowe jako świątynie, poszerzając tym samym socjologiczne klasyfikacje). Pokazuje, jak na religii odbija się nowoczesny sposób odbioru świata, jak globalizacja czy homogenizacja kultury warunkują istnienie przeżyć duchowych. Naświetla związki między kulturą popularną i sakralną czy różnice między tymi elementami egzystencji. Stara się uchwycić istotę mistycyzmu, zatrzymuje się nad zjawiskiem Nowej Ery, przedstawia i tłumaczy modne dziś postawy okołoreligijne – wyjaśnia między innymi popularność filozofii Wschodu czy Kabały. Nie ogranicza się do chrześcijaństwa, z równą uwagą traktuje rozmaite wyznania i sekty. W splocie religii i popkultury kryje się sukces tej książki.

 

Katarzyna Krzan doskonale wychwytuje punkty wspólne ekstazy i masowości, po czym krok po kroku objaśnia ich znaczenie dla sakralności oraz dla kultury popularnej, prezentuje wzajemne wpływy i wynikające z nich strategie promocyjne: dość wspomnieć o źródłach inspiracji Madonny, Beatlesów czy Rolling Stonesów. Przypomina idee kultu, motyw religii bez Boga. Zaskakujące może być potraktowanie komputera jako nowego psychodeliku. Krzan odczytuje religię w kontekście zabiegów marketingowych: to umiejętna reklama zapewni dzisiaj kościołom wyznawców. Katarzyna Krzan pokazuje, jak przejmuje się atrakcyjne dla danej religii elementy i jak – przez powierzchowne, konsumpcyjne postawy kształtuje się jej zafałszowany obraz.

 

Tematem wartym uwagi jest motyw komercji w służbie sakralności – autorka dostrzega w erze pośpiechu konieczność redukowania treści religijnych: tylko sakralność uproszczona, czasem przez to sprowadzona do absurdu, może przynosić zyski. W „Ekstazie w wersji pop” przedmiotem zainteresowania stały się kontrowersyjne elementy kultury popularnej, często bluźniercze odwołania do różnych religii czy świętokradztwo jako strategia promocyjna. Pokazuje Krzan, jak reinterpretacja symboli prowadzić może do skandalu – i szuka części wspólnej dla tradycyjnych obrzędów religijnych oraz współczesnych manifestacji popkulturowych. To wszystko sprawia, że „Ekstaza w wersji pop” staje się lekturą niebywale atrakcyjną.

Kup książkę Ekstaza w wersji pop. Poszukiwania mistyczne w kulturze popularnej

Sprawdzam ceny dla ciebie ...

Zobacz także

Zobacz opinie o książce Ekstaza w wersji pop. Poszukiwania mistyczne w kulturze popularnej
Inne książki autora
Zacznij pisać! Motywacyjny poradnik pisarza
Katarzyna Krzan0
Okładka ksiązki - Zacznij pisać! Motywacyjny poradnik pisarza

\"Pisanie jest mieszaniną techniki i talentu. Pisarz jest natchnionym, przepełnionym pasją tworzenia wirtuozem pisarskiego rzemiosła.\"\r\nZacznij pisać...

Ekstaza w wersji pop. Poszukiwania mistyczne w kulturze popularnej
Katarzyna Krzan0
Okładka ksiązki - Ekstaza w wersji pop. Poszukiwania mistyczne w kulturze popularnej

Książka o wzajemnym przenikaniu się kultury popularnej i sakralnej, które tworzą wzajemnie wspierający się i uzupełniający związek. Miejsce doznań mistycznych...

Zobacz wszystkie książki tego autora
Recenzje miesiąca
Virion. Legenda miecza. Krew
Andrzej Ziemiański ;
Virion. Legenda miecza. Krew
Kołatanie
Artur Żak
Kołatanie
W rytmie serca
Aleksandra Struska-Musiał ;
W rytmie serca
Mapa poziomów świadomości
David R. Hawkins ;
Mapa poziomów świadomości
Ostatnia tajemnica
Anna Ziobro
Ostatnia tajemnica
Hania Baletnica na scenie
Jolanta Symonowicz, Lila Symonowicz
Hania Baletnica na scenie
Lew
Conn Iggulden
Lew
Jesteś jak kwiat
Beata Bartczak
Jesteś jak kwiat
Niegasnący żar
Hannah Fielding
Niegasnący żar
Pokaż wszystkie recenzje
Reklamy