Oto najlepsze książki dla młodych czytelników!

Kilka tysięcy czytelników i grono jurorów wskazało już tytuły nagrodzone w plebiscycie „Najlepsza książka dla młodych czytelników", organizowanym przez redakcję serwisu Granice.pl. To najlepsze rekomendacje publikacji idealnych jako prezent dla młodszych i starszych czytelników z okazji Dnia Dziecka. 

Tegoroczni zwycięzcy

Nagrodę główną jury otrzymała książka kawalera Orderu Uśmiechu, Grzegorza Kasdepke, Bezu-bezu i spółka, która ukazała się nakładem Wydawnictwa Literatura. 

-  Grzegorz Kasdepke zabiera swoich czytelników – tych małych i tych dużych – w sentymentalną podróż w czasie, do pierwszych lat spędzonych w szkole podstawowej. Dla najmłodszych będzie to okazja do odkrycia świata, którego już nie ma – świata bez konsol i gier komputerowych, bez telefonów komórkowych i internetu, za to pełnego niezwykłych przygód, przeżywanych z kumplami z podstawówki. Jest tu historia o listach pisanych do kombatantów i o pierwszym dniu w szkole, o dyskotece i szkolnym apelu, o zabawach w Indian i poszukiwaniu skarbów, o odwadze, jakiej wymagała rozmowa z przybyszami z innej planety – dziewczynami. Jest dowcipnie, z dużym poczuciem humoru, miejscami – nieco absurdalnie, ale przede wszystkim bardzo ciepło. Tekst uzupełniają świetne ilustracje Jony Jung. I nie wiem, kto będzie się lepiej bawił podczas lektury – dorośli czy dzieci – zastanawia się Sławomir Krempa, redaktor naczelny serwisu Granice.pl 

 Najwięcej głosów internautów spośród wszystkich książek zgłoszonych do tegorocznej edycji plebiscytu zdobyła z kolei powieść Jenny Han P.S. Wciąż Cię kocham – kontynuacja zekranizowanego przez Netflix bestsellera Do wszystkich chłopców, których kochałam. Obie powieści ukazały się nakładem Wydawnictwa Kobiecego. 

- Książka Jenny Han to kawał dobrej, dynamicznej, a przy tym ciepłej i skłaniającej do refleksji lektury. Autorka na marginesie głównych wydarzeń pokazuje, że nie tylko młodzi ludzie się zakochują. Także ludzie w kwiecie wieku mają prawo do znalezienia swoich „drugich połówek". Zwłaszcza, jeśli życie tak się potoczyło, że ukochany partner  – z różnych przyczyn – odszedł. W powieści miłości jest wiele, momentami jest naprawdę gorąco, ale zawsze przychodzi czas na trzeźwą ocenę sytuacji. Jenny Han nie prezentuje swoim czytelnikom głupawego romansu, ale książkę, która dobrze oddaje buzujące w młodych ludziach uczucia i emocje. A dodatkowo tłumaczy jeszcze, jak radzić sobie z miłosnymi dylematami – podkreśla Magdalena Galiczek-Krempa z redakcji serwisu. 

Young adult

W szczególnie ostatnio popularnej kategorii powieści young adult najwięcej głosów czytelników również trafiło do książki Jenny Han. Jurorzy tymczasem postanowili nagrodzić w niej powieść Mony Kasten Save you, która ukazała się nakładem Wydawnictwa Jaguar. To – podobnie jak w przypadku powieści nagrodzonej przez internautów – drugi tom cyklu. 

Z Ruby i Jamesem, których poznaliśmy w powieści Save me spotykamy się w momencie, gdy ich związek rozpadł się na drobny mak. Ruby barykaduje się w swoim pokoju i dosłownie odchorowuje rozstanie. James próbuje zagłuszyć ból, jaki spadł na jego barki nie tylko po bezsensownym pocałunku z byłą dziewczyną, który doprowadził do zerwania z Ruby, ale przede wszystkim cierpienie związane z nagłą śmiercią matki. Emocje buzują w młodych ludziach. James kocha Ruby, a Ruby kocha Jamesa, jednak to, co się wydarzyło, wydaje się dzielić ich bez reszty. Ruby i James muszą przepracować swój ból, zrozumieć, co najbardziej się dla nich liczy i szczerze porozmawiać. Save you to dynamiczna powieść obyczajowa, która dotyka spraw odgrywających wielką rolę w życiu nastolatków – problemów szkolnych, miłości i zauroczenia, zdrady, ale też straty.  

Ważne tematy...

...porusza w nagrodzonej przez jurorów powieści Dzień wszystkiego Ewa Nowak (Wydawnictwo Egmont). Jeśli chcecie porozmawiać ze swoimi dziećmi o tym, jak powinno się traktować zwierzęta, jeśli chcecie uwrażliwić nastolatki na krzywdę słabszych czy wytłumaczyć, dlaczego coraz więcej osób postanawia przejść na dietę wegetariańską, to właśnie lektura dla Was. Ta z pozoru „dziewczyńska” książka z pewnością przypadnie do gustu zarówno nastolatkom, jak i ich rodzicom.

Wciągająca fabuła, intrygujące, wiarygodne bohaterki, bliskie sercu młodych czytelników problemy – wszystko to sprawia, że Dzień wszystkiego okazuje się świetną lekturą dla nastolatków. Zdecydowanie bardziej „fantastyczną" niż kolejne tomy bestsellerowych serii popularnych, zachodnich autorów science fiction dla młodzieży. 

Czytelnicy w tej kategorii zwrócili uwagę na książkę Beaty Piliszek-Słowińskiej Ktosiek. Autorka podejmuje w niej bardzo wiele ważnych tematów. Mały bohater książki wychowuje się w niepełnej rodzinie, nie zna swojego ojca, o którym mama w zasadzie nigdy nie wspomina. Chłopczyk dopiero zderza się z poczuciem pustki i brakiem ojcowskiego ramienia. Zaczyna uświadamiać sobie, że czegoś w jego świecie zabrakło. 

Z drugiej strony Beata Piliszek-Słowińska stara się pokazać dorosłym czytelnikom, jak ważna jest pełna zaangażowania relacja rodzica i opiekuna oraz małego dziecka. Tylko rozmowy, uwaga, o jaką prosi dziecko, czas, jaki możemy wspólnie z nim spędzić, pozwoli ukształtować człowieka gotowego odważnie wkroczyć w dorosłe, pełne wyzwań życie.

Przygoda przede wszystkim

Najlepszym sposobem, by wpoić dzieciom zamiłowanie do literatury, jest podsunięcie im książki, w której najważniejsze są wielkie przygody, której akcja ani na chwilę nie zwalnia, momentami wręcz zapierając dech w piersiach. Takiej książki, jak Arlo Finch i Dolina Ognia Johna Augusta (Wydawnictwo Jaguar). 

To bardzo wciągająca, kierowana do młodszej młodzieży powieść, która zabiera czytelnika w świat jednocześnie mu bliski i daleki. Książkowe miasteczko, Pine Mountain, pełne jest niedopowiedzeń, tajemnic z przeszłości, dodatkowo mocno obecna jest w nim magia. I chociaż w pierwszym tomie dostaliśmy już próbkę tego, co może się zdarzyć, gdy rzeczywistość ściera się ze światem nadprzyrodzonym, to podświadomie czujemy, że to dopiero początek historii pełnej zwrotów akcji. Wiele wątków – intrygująca historia wujka Wade'a, tajemniczej dziewczynki, stworów z innego świata czy nadnaturalnych umiejętności Arla – zostaje ledwie nakreślonych na stronach pierwszego tomu. Możemy się zatem spodziewać, że ich rozwinięcie i rozwiązanie nastąpi w kolejnych częściach serii.

Internauci za najbardziej wciągającą i pełną dynamicznej akcji uznali Błyskawicę. Niezwyczajną dziewczynę Aleshi Dixon – książkę która ukazała się nakładem Wydawnictwa Zielona Sowa. 

Aurora ma starszego brata Aleksa, młodszą siostrę Klarę i kochających rodziców. Życie rodziny Błysków mogłoby toczyć się zwyczajnie, gdyby nie fakt, że pewnego dnia z rąk Aurory strzelają promienie światła. Dziewczynka chce ukryć przed światem tę umiejętność, co nawet jej się początkowo udaje, jednak nie ma pojęcia, skąd bierze się w niej ta moc i jak ją kontrolować. Za którymś razem, gdy promienie światła znowu niespodziewanie wydobywają się z jej rąk, świadkami tego zdarzenia są rodzice dziewczynki. Okazuje się, że zdolności Aurory nie dziwią mamy ani taty. Jej mama sama jest bowiem superbohaterką i na co dzień wcale nie pracuje w biurze, ale ratuje świat. Szok, jaki przeżywa Aurora, na dobre wyprowadza dziewczynkę z równowagi. A to dopiero początek niesamowitych i zaskakujących przygód.

Błyskawica. Niezwyczajna dziewczyna to pierwszy tom dobrze zapowiadającej się serii dla dzieci. Wartka akcja, wszechobecny dowcip słowny i sytuacyjny, a przy tym promowanie ważnych wartości: rodziny, przyjaźni, odwagi i przeciwstawianie się złu tylko potwierdzają, że książkę Aleshi Dixon z powodzeniem polecić można młodym czytelnikom.

Odkrywanie świata

Czytanie to także szansa na pogłębienie wiedzy o otaczającym nas świecie. Rolę tę znakomicie spełnia nagrodzona przez jurorów książka Danuty Marć Wyniosła i przyjaciele (Wydawnictwo Bis).  Jej lektura to zaproszenie młodych czytelników do świata najmniejszych mieszkańców lasu (szczególnie – owadów) i do bliższego przyjrzenia się tym z pozoru niezbyt przyjaznym stworzonkom.

Nauka przychodzi dzieciom bezboleśnie, bowiem perypetie małych bohaterów okazują się autentycznie wciągające. Są też pozbawione przemocy – owszem, tytułowa mucha Wyniosła czuje autentyczne zagrożenie i niepokój w towarzystwie pająka skakuna, uczestniczy też w niebezpiecznym „bliskim spotkaniu” z rosiczką, ale do „konsumpcji” w książce ostatecznie nie dochodzi. Jest napięcie, które gwarantuje zainteresowanie małego czytelnika, ale nawet przez moment dzieci nie poczują prawdziwego strachu. Na marginesie opowieści poznajemy prawdziwe cechy i zwyczaje kolejnych małych zwierząt, całości dopełnia zaś wyraźna wymowa ekologiczna – walory poznawcze książki są więc całkiem spore.

Internauci skupili się na innym ważnym aspekcie współczesnego świata, a mianowicie na ekonomii. O pieniądzach przystępnie i ciekawie opowie im Grzegorz Kasdepke przy wsparciu prawdziwego ekonomisty... Ryszarda Petru. Autorzy czynią to w książce Pestka, drops, cukierek... Ekonomia dziecinnie prosta, która ukazała się nakładem Wydawnictwa Literatura. 

Wyjaśnienie ważnych pojęć ekonomicznych w sposób zrozumiały nawet dla dziecka ma miejsce na marginesie baśniowej opowieści o nieoczekiwanych konsekwencjach posiadania dziury w kieszeni. Wciągająca fabuła, bohaterowie, z którymi mali czytelnicy będą się utożsamiać, świetne ilustracje Małgorzaty Kwapińskiej – to potężne atuty książki Grzegorza Kasdepke. Po co nam pieniądze? Czym są bieda, konkurencja, kryzys, rachunki? Nie trzeba chyba nikogo przekonywać, że warto o tym porozmawiać z dziećmi, prawda? Dlatego warto po tę publikację sięgnąć – przygoda i wiedza, zaprezentowana z poczuciem humoru to najlepsze połączenie w książkach dla dzieci!  

Dla najmłodszych...

...idealną lekturą są – zdaniem czytelników – Małe historie o wielkich marzeniach Marty H. Milewskiej. Książka ukazała się nakładem Wydawnictwa Bis. 

Publikacja Marty H. Milewskiej to świetna propozycja do wspólnego czytania z maluszkiem po południu lub przed snem. Opowiedziane historie nie są długie, co pozwala na przeczytanie wybranego opowiadania w całości. Opowieści napisane są prostym, przystępnym językiem, dzięki czemu mali odbiorcy bez problemu zrozumieją opisywane przez autorkę wydarzenia. Przyjaźń, odwaga, by walczyć z własnymi słabościami czy – wreszcie – przekonanie, że wiara w siłę marzeń potrafi zdziałać cuda sprawiają, że jest to doskonała lektura, której nie powinno zabraknąć w żadnej dziecięcej biblioteczce.

Jurorzy uznali, że razem z dziećmi warto przeczytać książkę Barbary Mikulskiej Spotkajmy się w Zasnem, która ukazała się nakładem Wydawnictwa Alegoria. 

Gabryś, główny bohater opowieści, to chłopiec, który niczym specjalnym się nie wyróżnia. Gdybyśmy chcieli go zaszufladkować, złośliwie powiedzielibyśmy: „przeciętniak". Jednak, zagłębiając się w historię, odkrywamy, że chłopiec posiada niezwykły talent: jego wyobraźnia jest zdumiewająca. Do tego stopnia, że w nieznanych nikomu okolicznościach Gabryś trafia do Zasnem – świata, który jest odbiciem jego wyobrażeń, marzeń i wizji. Barbara Mikulska nie opisuje jednak snów czy gorączkowych majaków, ale wyprawę do miejsc, które znajdują się za snami, poza czasem i rzeczywistością. To, co tam Gabryś znajdzie, kogo pozna i czemu będzie musiał stawić czoła, czytelnicy odkryją za sprawą tej niewielkiej, ale bardzo starannie wydanej książeczki. Spotkajmy się w Zasnem to także opowieść o przyjaźni, gotowości do poświęceń, odwadze, odpowiedzialności, ale też o dorastaniu. O tym, że krainę dziecięcych wyobrażeń kiedyś przyjdzie nam opuścić, taka jest bowiem kolej rzeczy. Co się z nią wtedy stanie? Na pytanie to z ogromną wrażliwością i empatią odpowiada Barbara Mikulska.

Dla starszych dzieci

Starszym dzieciom jurorzy polecają Warrena XIII i Wszystkowidzące Oko Tanii del Rio. Książka ukazała się nakładem Wydawnictwa Tadam. 

- Gdybym miała określić Warrena XIII i Wszystkowidzące Oko jednym zdaniem, powiedziałabym, że to połączenie prozy Edgara Allana Poego i filmów spod szyldu Studia Ghibli - podkreśla Monika Witczak. - Klimat gotyckich opowieści sączy się tu z każdej strony – zarówno w treści, jak i w niesamowitych, czarno-czerwono-białych ilustracjach Willa Staehle’a (grafika i twórcy postaci Warrena XIII), które przypominają klasyczne powieści grozy. Nie brakuje tu dreszczyku emocji, zaskakujących zwrotów akcji, odniesień do innych dzieł literackich, niesamowitych postaci, tajemniczych zagadek i poczucia humoru. Napięcie rośnie z każdą chwilą i nawet, gdy wydaje się, że wszystko już szczęśliwie się skończy, dramatyczna akcja rusza dalej. Przy tej książce nie sposób się nudzić, nie sposób jej nawet na chwilę odłożyć! Sprzyjają temu krótkie rozdziały, w których mnożą się zagadki i pojawiają się coraz ciekawsi, niejednoznaczni bohaterowie. Fabuła jest bardzo interesująca, a zakończenie i rozwikłanie całej tajemnicy wokół Wszystkowidzącego Oka – naprawdę zaskakujące.

Co ciekawe, w tej kategorii dwie książki zdobyły identyczną liczbę głosów czytelników. Pierwszą z nich jest powieść Amber Lee Dodd Jesteśmy wielcy, opublikowana nakładem Wydawnictwa Zielona Sowa. To książka, która pokazuje, jak wiele emocji buzuje w każdym człowieku. Jak dajemy im ujście, jak radzimy sobie z nimi w życiu. Autorka świetnie przy tym maluje portrety swoich bohaterów: zagubionej Sydney, zbuntowanej Jade, ale też stąpającej twardo po ziemi mamy i dość dziwnej, wyelegantowanej babci. Tłumaczy, że prawdziwa siła tkwi we wspierającej się i kochającej rodzinie, w której jednak, jak w każdym ludzkim zbiorowisku zdarzają się przecież kłótnie i odmienne zdania. 

Publikacja Amber Lee Dodd to zapadająca w pamięć książka, która znajdzie szczególne miejsce w sercach wszystkich – dzieci i dorosłych – którzy kiedykolwiek doświadczyli krzywd z powodu swojej odmienności. Jesteśmy wielcy to dobry pretekst do szczerej rozmowy z dzieckiem o szacunku i prawie do wolności. To bardzo mądra i ważna książka, którą polecić należy dorastającym dzieciom i ich rodzicom.

Kolejna spośród wyróżnionych książek dla starszych dzieci kierowana jest do odbiorców w wieku 9-12 lat. Liliana Pędziwiatr. Nie rozmawia się ze słoniem Tanyi Stewner to historia jedenastolatki, która potrafi porozumiewać się ze zwierzętami. Początkowo dar ten jest głównie źródłem kłopotów, z czasem jednak zaczyna być zaskakująco przydatny i pożyteczny. Publikacja ukazała się nakładem Wydawnictwa Jedność

Zwraca uwagę to, jak sprawnie Tanya Stewner łączy świat wyobraźni z rzeczywistością doskonale znaną współczesnym czytelnikom. Fascynujący świat przyrody, relacje z rówieśnikami, najważniejsze wartości, odmienność, radzenie sobie w trudnych sytuacjach – wszystko to opisuje autorka serii książek o przygodach Liliany Pędziwiatr.

Dla młodzieży

W przypadku publikacji dla młodzieży jurorzy i internauci byli zgodni, wybierając powieść C.G. Drews Tysiąc idealnych nut (Wydawnictwo Zielona Sowa). 

Beck każdą wolną chwilę spędza na ćwiczeniu gry na fortepianie. Wstaje przed świtem, by ćwiczyć sekwencje akordów. Gdy wraca ze szkoły do domu w kółko powtarza etiudy Chopina. Ćwiczenie czyni mistrza – chciałoby się rzec. Bez ciężkiej pracy nie będzie efektów – moglibyśmy podsumować. Wszystko ma jednak swoje granice, a dzieciństwo i młodość rządzą się swoimi prawami. Beck nie dojada, bo w domu są tylko płatki kukurydziane. Chłopak zawala szkołę, bo ciągle gra na pianinie. Beck chodzi w obdartych, starych i za małych ciuchach, bo mama – Maestro, jak chłopak ją zwie – nie przejmuje się swoimi dziećmi. Beck tylko gra, gra, gra i gra. Do zdarcia palców. Do bólu nadgarstków. Do zdrętwienia łokci. Do czasu, gdy matka nie postanowi wyżyć na nim swoich frustracji i nie spoliczkuje go za fałszywą nutę. Do chwili, gdy przekleństwa i obelgi nie zaczną się wylewać z ust Maestro.

Tysiąc idealnych nut to książka brutalna. To druzgocąca opowieść, która roztrzaska czytelnika na najdrobniejsze kawałki. To historia, przez którą przechodzimy ze ściśniętym gardłem i zaciśniętymi z bezradności pięściami. C.G. Drews daje jednak nadzieję. Pokazuje, że z najgorszego piekła czasami udaje się wyrwać. Że musimy dać ujście swojemu bólowi, że tylko przestając tłamsić go w sobie, możemy dać sobie szansę na ratunek. Że zawsze znajdzie się ktoś, kto wyciągnie do nas pomocną, życzliwą, bezinteresowną dłoń.

To już wszystkie publikacje nagrodzone w tegorocznej edycji plebiscytu na najlepszą książkę dla młodych czytelników. Ze wszystkimi zgłoszonymi tytułami zapoznać się można na stronie www.ksiazkamlodych.pl Na tym jednak nie koniec plebiscytowych zmagań zbliżającego się lata. Już w czerwcu będzie można zagłosować na najlepsze książki na lato, a na wszystkich, którzy będą wspierać swoich faworytów, którzy prześlą uzasadnienie dokonanego wyboru lub którzy będą zachęcali przyjaciół do głosowania, czekają atrakcyjne zestawy nagród książkowych.