Wyliczanka
John Verdon

Przystępując do lektury książki "Wyliczanka", autorstwa Johna Verdona, miałam bardzo duże oczekiwania wobec niniejszej powieści. Oczekiwania te były tym większe, iż na okładce zamieszczono informację o niezwykłej popularności kryminału, jaką osiągnął on w blisko 140 krajach. Zadawałam zatem sobie pytanie, czym urzekła ona miliony czytelników na całym świecie, czym wyróżnia się od dziesiątek kryminałów, które co chwila docierają na nasze półki z mroźnej Skandynawii oraz najważniejsze pytanie - czy zachwyci również i mnie. Po przeczytaniu całej powieści, uzyskałam odpowiedzi na wszystkie moje wątpliwości i teraz pragnę podzielić się nimi w niniejszej recenzji. Głównym bohaterem powieści jest emerytowany nowojorski detektyw - David Gurney, który wraz z żoną opuszcza wielkomiejski zgiełk i przeprowadza się na małą, samotnie położoną farmę w górzystych rejonach Hrabstwo Delaware. Swój cały wolny czas poświęca nowo zrodzonej pasji, jaką jest tworzenie artystycznych portretów największych przestępców w historii kryminalistyki Stanów Zjednoczonych. Tę spokojną sielankę przerywa telefon od dawnego przyjaciela ze studiów - Marka Melleryego, który prosi detektywa o pomoc. Otóż stojący na czele ośrodka dla osób potrzebujących psychicznego wsparcia ("Instytutu Odnowy Duchowej"), Mellery, otrzymuje tajemniczy liścik w formie krótkiego wiersza, w którym ktoś informuję go o tym, iż wie o nim wszystko, zna wszystkie jego tajemnice, wie co złego zrobił swym życiu i że przyjdzie mu za to odpokutować. Na potwierdzenie owych słów, każe mu wymyślić dowolną liczbę od 1 do 1000, po czym otworzyć drugą malutką kopertę, w której znajduje się ta liczba, którą on przed chwilą sobie wymyślił. Ku przerażeniu Marka Melleryego, w kopercie rzeczywiście znajduje się ta sama liczba, jaka przyszła mu do głowy. David Gurney, w z jednej strony wiedziony chęcią pomocy przyjacielowi, z drugiej zaś zafascynowany tajemniczością całej sprawy, podejmuje się rozwikłania zagadki i odnalezienia nadawcy niezwykłych liścików. Nie zdając sobie tym samy sprawy, iż sprawa ta odmieni całe jego życie.. "Wyliczanka" Johna Verdona to doskonały debiut kryminalny, opierający swą fabułę na klasycznym pojedynku dwóch bohaterów - detektywa i psychopatycznego mordercy. Przez całą powieść jesteśmy świadkiem wzajemnej gry tych dwóch niezwykłych postaci, która opiera się na psychologicznej rywalizacji, umiejętności kojarzenia faktów, zdolności wcielania się w sposób myślenia przeciwnika. Każde kolejne wydarzenie jest powiązane z je poprzedzającym jak i również z sytuacją, która będzie miała miejsce w najbliższej przyszłości. Każda kolejna tajemnicza zagadka, która na początku wydaje się absolutnie nie do rozwikłania, ma swoje logiczne wyjaśnienie, uzasadnienie. Kolejne etapy śledztwa stanowią niezwykłą ucztę intelektualną dla czytelnika, na którą apetyt rośnie wraz z każdą minutą toczącej się opowieści. Niezwykle mocno zarysowane postacie stanowią jeden z najważniejszych atutów niniejszej powieści. Zarówno postać Davida Gurneya jak i psychopatycznego mordercy są pełni wiarygodne. Detektyw to człowiek skupiający się na faktach i tym, co daje się logicznie wyjaśnić. Nie wierzy w zjawiska paranormalne, na które mogłyby wskazywać wszelkie poszlaki. Nie lubi pracować z innymi, przez co czasami wydaje się wręcz chłodny w kontakcie z ludźmi. Irytuje go u innych osób brak inteligencji i logicznego myślenia. Przez to wydaje się być typem zgorzkniałego samotnika, którego natura wynika po części z wieloletniego obcowania wśród największych i najbardziej odrażających zbrodniarzy, zaś po części z braku równowartościowych intelektualnie partnerów do dyskusji. Mimo to, postać detektywa Gurneya daje się polubić. Po drugiej stronie mamy zaś do czynienia z psychopatycznym mordercą, o którym wiemy tylko tyle, iż opiekuje się schorowaną matką oraz lubuje w zadawaniu przemocy. Motywy jakim nim kierują, wyjaśniają się do dopiero w zakończeniu powieści. Nie mniej podczas lektury nasuwa się przypuszczenie, że jest to człowiek, który doznał wielu krzywd w dzieciństwie. Krzywd, które uczyniły z niego pozbawionego wszelkich uczuć psychopatę. W książce tej nie znajdziemy efektownych scen walki, zapierających dech w piersi pościgów samochodowych czy też spektakularnych strzelanin i eksplozji. Nie będziemy także świadkiem zastosowania super nowoczesnych technologii komputerowych, rodem z telewizyjnych seriali kryminalnych. I całe szczęście, że ich tu nie ma. Jedyną bronią detektywa Gurneya jest jego inteligencja, logika, intuicja i wieloletnie doświadczenie. To wszystko czyni tę postać o wiele bardziej interesującą i fascynującą. W pewnym momencie zaczynamy wręcz zazdrościć mu tej niezwykłej błyskotliwości umysłu, zwłaszcza gdy nie jesteśmy w stanie tak szybko i trafnie kojarzyć kolejne wyłaniających się oczywistych faktów, które dla nas stają się oczywiste dopiero po pewnym czasie. Dla mnie jest to niezwykle ważne i trafne nawiązanie autora do klasyki kryminału, do takich postaci jak chociażby Detektyw Poirot czy nawet Sherlock Holmes. W "Wyliczance" poza wątkiem kryminalnym występuje także wątek obyczajowy, skupiający się na wzajemnych relacjach Davida Gurney z jego małżonką - Madlen. Jest niezwykle ciekawie ukazany portret dwoje starzejących się osób, które kiedyś się kochały, lecz czy nadal darzy je to samo głębokie uczucie, tego nie wiemy. Bardzo interesująco ukazana jest postać żony detektywa, kobiety, która przez niemalże całe życie godziła się z tym, iż dla jej męża najważniejsza jest praca w policji, zaś ona zajmuje dopiero drugie miejsce. I gdy już wydawało się jej, że wraz z przejściem męża na policyjną emeryturę wszystko się zmieni, to wtedy znów w jego życiu pojawia się kryminalna zagadka, która pochłania go bez reszty. Czy będzie umiała sobie z tym poradzić? Powieść Johna Verdona wydaje się nie mieć żadnych słabych punktów. Interesujący, nowatorski pomysł na fabułę, wartka akcja, liczne zmiany tempa rozwoju wydarzeń niezwykle wyrafinowana gra intelektualna pomiędzy głównymi bohaterami, wyraziste postacie oraz zaskakujące zakończenie. Posiada zatem wszystko to, co czyni kryminał interesującym i popularnym wśród czytelników. Ponadto warte zaznaczenia jest to, iż jest to debiut autora. Skoro zatem debiut jest tak udanym dziełem, to z tym większą ciekawością pozostaje czekać na kolejne książka pisarza.

Informacje dodatkowe o Wyliczanka:

Wydawnictwo: Otwarte
Data wydania: 2011-09-22
Kategoria: Kryminał, sensacja, thriller
ISBN: 9788375151787
Liczba stron: 504
Dodał/a opinię: Uleczkaa38