Między świętością a potępieniem. Martin Scorsese i religia
Sławomir Bobowski

„Między świętością a potępieniem. Martin Scorsese i religia” autorstwa Sławomira Bobowskiego, wykładowcy na Uniwersytecie Wrocławskim, jest monografią twórczości amerykańskiego reżysera, jednak skupiającą się przede wszystkim na jej profilu religijnym. Autor traktuje tu pojęcie „religii” bardzo szeroko – nie tylko jako zbiór wierzeń i obrzędów, ale jako zespół etycznych dylematów, w jakimś stopniu ocierających się o sferę sacrum. Wyszukuje w filmach Scorsesego motywów grzechu, występku, zła, moralnego odrodzenia. Bobowski zwraca uwagę czytelnika na unikatowość filmów Scorsesego, na pasję, z jaką reżyser realizuje swoje dzieła, podkreśla różnice w stosunku do innych obrazów poruszających podobne tematy. Kino Scorsesego jest przepełnione treścią, zmusza widza do aktywnego oglądania i myślenia – czytając tę książkę uświadamiamy sobie, o jak bardzo utalentowanym człowieku ona traktuje – człowieku, który potrafi „święte pierwiastki” ubrać w codzienne szaty. Autor analizuje wybrane pozycje z dorobku amerykańskiego artysty, poczynając od nakręconego w 1964 roku „It’s Not Just You, Murray!”, a kończąc na filmie „Aviator” z 2004 roku (do książki dołączona jest pełna filmografia obejmująca filmy do roku 2006). Filmy nie są omawiane chronologicznie – zamiast tego zostały podzielone na dwie kategorie – te, w których wątki sakralne wysuwają się na pierwszy plan i takie, w których tych wątków trzeba się intensywnie doszukiwać. Do pierwszej kategorii autor oczywiście zaliczył „Ostatnie kuszenie Chrystusa”. Jako, że ekranizację powieści Nikosa Kazantzakisa o tym samym tytule uważam za arcydzieło, tę część książki uznałam za najbardziej interesującą. Autor, obok dogłębnej analizy dzieła, tłumaczenia reżyserskich decyzji i cytowania fragmentów powieści Kazantzakisa, wykorzystanych (czasem z drobnymi zmianami) w filmie, przybliża czytelnikowi trudności, jakie musiał pokonać Scorsese, by spełnić swoje marzenie o ekranizacji tego kontrowersyjnego utworu literackiego. Protesty środowisk chrześcijańskich oraz odmowy wytwórni skutecznie wydłużały pracę i odsuwały nadzieję na pomyślne zrealizowanie projektu. Jednocześnie z interpretacji Bobowskiego czytelnik wyciągnie wniosek, że film Scorsesego w rzeczywistości uwydatnia cierpienie Jezusa i jest bardziej „święty” od „Pasji” Mela Gibsona. Moim zdaniem jednak, Sławomir Bobowski momentami zapędza się w swym poszukiwaniu głębi tam, gdzie jej po prostu nie ma. Przykładem na to jest rozbiór na czynniki pierwsze ewidentnie przeciętnego filmu, stojącego na półce obok innych z „klasy B” – „Przylądka strachu”. Dla mnie rozpatrywanie go w konotacjach religijnych jest po prostu śmieszne, ale może to ja podchodzę zbyt sceptycznie, a innych przekona porównanie Maksa Cady’ego do diabła.

Warto jeszcze zaznaczyć, że całość poprzeplatana jest wątkami biograficznymi, ułatwiającymi zrozumienie realiów panujących w świecie Martina Scorsesego, a także pozwalającymi na uchwycenie powodów, którymi kierował się reżyser kręcąc poszczególne filmy. Minusami są: skąpa ilość zdjęć dołączona na końcu książki oraz momentami zbyt dokładne streszczanie fabuły omawianych filmów, zwłaszcza, że monografia ta, w moich oczach, przeznaczona jest raczej dla osób dobrze zaznajomionych z twórczością amerykańskiego reżysera, niźli dla „początkujących fanów”. Potencjalnym czytelnikom więc sugerowałabym najpierw sięgnięcie po filmy Martina Scorsesego, a w następnej kolejności lekturę „Między świętością a potępieniem”, szczególnie, że tak zwany „spoiler” występuje tu nagminnie.

Informacje dodatkowe o Między świętością a potępieniem. Martin Scorsese i religia:

Wydawnictwo: b.d
Data wydania: b.d
Kategoria:
ISBN: 83-229-2831-8
Liczba stron: 406
Dodał/a opinię: Mamalea