Arthur Koestler

Arthur Koestler - biografia, życie i twórczość

Arthur Koestler z pochodzenia był zasymilowanym Żydem. Był poliglotą – już jako młody chłopak płynnie mówił po węgiersku, niemiecku, francusku i w jidysz. Później w Palestynie i ZSRR opanował hebrajski i rosyjski. Wykształcenie inżynierskie zdobył w Wiedniu. Był pracownikiem koncernu Ullsteina. Jako dziennikarz przebywał w Palestynie, ZSRR i Hiszpanii. W Berlinie w 1931 wstąpił do partii komunistycznej i został agentemKominternu, lecz opuścił je w 1938. W 1932 roku zadenuncjował na tajnej policji Nadieżdę Smirnową, która w wyniku donosu została skazana na śmierć. Był świadkiem głodowej śmierci milionów ludzi podczas ukraińskiego wielkiego głodu, lecz za sprawą ideologii udało mu się zinterpretować fakty nie jako narodową tragedię, lecz krok wprzód w ewolucji ludzkości. Rozczarowanie do komunizmu zrelacjonował w 1950 r. w „The God That Failed” (nie wyszedł w języku polskim, tłumaczenie tytułu „Bóg, który upadł”). Pod koniec życia zainteresował się parapsychologią. W testamencie przeznaczył fundusze na utworzenie uniwersyteckiej katedry parapsychologii w Edynburgu. Był członkiem Stowarzyszenia Dobrowolnej Eutanazji. W 1976 u Koestlera zdiagnozowano chorobę Parkinsona, a trzy lata później przewlekłą białaczkę limfatyczną w jej stadium terminalnym. Wraz z żoną w 1983 roku w Londynie popełnił samobójstwo. Zmarł 3 marca 1983 r. w Londynie. W 1998 roku Jego popiersie zostało usunięte z budynku Uniwersytetu w Edynburgu po ujawnieniu gwałtów, których się dopuścił. W 2009 roku w Budapeszcie na Lövölde tér postawiono pomnik pamięci pisarza autorstwa Imre Varga. Koestler do 11 roku życia mieszkał w pobliżu, na Szív utca; w 2005 roku przyznano mu pośmiertnie tytuł zasłużonego obywatela miasta.

Kalina Beluch