Friedrich Nietzsche

Friedrich Nietzsche - biografia, życie i twórczość

Friedrich Nietzsche wychował się w religijnej rodzinie luterańskiego pastora Carla Ludwiga i Franziski z domu Oehler. Po śmierci ojca opiekę nad nim przejęły matka, babka, ciotki i siostra. W młodości zafascynował się muzyką klasyczną i literaturą, a edukację rozpoczął w Naumburgu. Studiował teologię i filologię klasyczną na uniwersytetach w Bonn i Lipsku, gdzie zapoznał się z filozofią Arthura Schopenhauera, która miała ogromny wpływ na jego myślenie. W wieku 25 lat został profesorem filologii klasycznej na Uniwersytecie w Bazylei – bez doktoratu i habilitacji, co było rzadkim wyróżnieniem.

Friedrich Nietzsche przyjaźnił się z Richardem Wagnerem, którego twórczość początkowo podziwiał, lecz później stanowczo się od niej odciął. Jego pierwsza książka Narodziny tragedii z 1872 roku przeszła bez większego echa, ale zapoczątkowała jego filozoficzny styl. Kolejne dzieła, takie jak Ludzkie, arcyludzkie, Jutrzenka czy Wiedza radosna, przyniosły mu rozgłos wśród intelektualistów. W 1883 roku ukazało się jego najsłynniejsze dzieło Tako rzecze Zaratustra, w którym przedstawił koncepcje nadczłowieka, śmierci Boga i wiecznego powrotu.

Friedrich Nietzsche cierpiał przez całe życie na poważne problemy zdrowotne, które ostatecznie doprowadziły go do załamania psychicznego w 1889 roku. Po tym wydarzeniu resztę życia spędził pod opieką matki, a później siostry, w całkowitym odosobnieniu. Jego ostatnie dzieła, w tym Poza dobrem i złem, Z genealogii moralności, Antychryst i autobiograficzne Ecce Homo, stanowią podsumowanie jego filozofii i zarazem zapowiedź końca jego życia.

Friedrich Nietzsche po śmierci został błędnie zinterpretowany przez ideologów nazistowskich, którzy wykorzystali pojęcia takie jak wola mocy i nadczłowiek wbrew ich pierwotnemu znaczeniu. Za tę deformację w dużej mierze odpowiadała jego siostra, Elisabeth Förster-Nietzsche, która redagowała jego spuściznę. Mimo to filozofia Nietzschego wywarła ogromny wpływ na myśl XX wieku, inspirując egzystencjalistów, psychoanalityków, poetów i pisarzy.

Friedrich Nietzsche inspirował wielu twórców, w tym Thomasa Manna, Rainera Marię Rilkego, Hermanna Hessego, André Gide’a i Stanisława Przybyszewskiego. Jego idee miały wpływ na Freuda, Heideggera, Camusa i Foucaulta, a także na filozofię postmodernizmu. Znane stało się jego zdanie Co mnie nie zabija, czyni mnie silniejszym.