Jan Zachariasiewicz

Jan Zachariasiewicz - biografia, życie i twórczość

Polski pisarz i dziennikarz pochodzenia ormiańskiego Jan Zachariasiewicz, pseud. Maciej Łomża przyszedł na świat 11 września 1823 r. w Radymnie. Jego ojciec, pół mieszczanin, pół rolnik, był właścicielem dość dużej posiadłości i gruntów przyległych do miasta. W 1833 Zachariasiewicz rozpoczął naukę w przemyskim gimnazjum. Należał do spiskowej organizacji Synowie Ojczyzny - najważniejszej komórki Młodej Sarmacji. Najważniejszym celem członków tej organizacji była praca dla ojczyzny. Zachariasiewicz uczestniczył w zebraniach samokształceniowych, czytał zakazaną literaturę, poznawał historię Polski. 18 grudnia 1839 w Przemyślu miał miejsce nieudany spisek na życie komisarza policji Gutha. W marcu 1840 nastąpiły pierwsze aresztowania. Zdemaskowano także Synów Ojczyzny, w tym Jana Zachariasiewicza, który nie brał udziału w spisku, ale wystarczającym powodem aresztowania była przynależność do organizacji. Śledztwo trwało dwa lata, toczyło się we Lwowie. Wyrok zapadł w 1842. Zachariasiewicz został skazany na karę ciężkiego więzienia w twierdzy Spielberg. Przebywał tam do lutego 1844. Wrócił na krótko do Radymna, potem wyjechał studiować na Uniwersytet Lwowski. Uczestniczył w wykładach z literatury, historii, estetyki, wyższej matematyki. Czas wolny spędzał w Zakładzie Ossolińskich. Zawarł znajomości ze znaczącymi przedstawicielami świata dziennikarskiego i literackiego. Współpracował z „Dziennikiem Mód Paryskich” i „Gazetą Lwowską” - do chwili, kiedy nabywa ją gubernator Stadion. Od 15 kwietnia do 29 listopada 1848 wraz z Karolem Widmanem był redaktorem „Postępu”. Drukował w nim artykuły poruszające aktualne problemy, m.in. pisał o sytuacji chłopów czy Rusinów. Następnie Zachariasiewicz wraz z Karolem Widmanem i Henrykiem Sucheckim założył „Gazetę Powszechną”, która 20 grudnia 1848 przestała istnieć, a pisarz objął redakcję „Tygodnika Polskiego” powstałego z Dziennika Mód Paryskich”. W numerze 5. gazety Zachariasiewicz opublikował romantyczny wiersz Machabeusze, na skutek czego „Tygodnik Polski” został zamknięty, a Zachariasiewicza osadzono w twierdzy Theresienstadt, w której przebywał do 1852, kiedy to został ułaskawiony z powodu choroby. Na krótko wrócił do Radymna, a 1854 udał się do Lwowa, gdzie zajmował się działalnością dziennikarską. W 1854–1856 pracował w redakcji „Nowin” Jana Dobrzańskiego, które zostały przekształcone w „Dziennik Literacki”. W tym też czasie zaczął pisać powieści. Większość życia spędził we Lwowie biorąc aktywny udział w redagowaniu szeregu tamtejszych czasopism postępowych. Związany m.in. z Wincentym Polem. Jeden z najpłodniejszych polskich pisarzy pozytywizmu. W 1898 został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Franciszka Józefa. Zmarł 7 maja 1906 w Krzywczy. Kalina Beluch