Marian Falski

Marian Falski - biografia, życie i twórczość

Marian Falski już na początku XX wieku związał się z PPS, angażując się w działalność oświatową i organizację strajku szkolnego 1905 roku. W jego mieszkaniu odbywały się posiedzenia Koła Delegatów, a on sam kierował studencką grupą strajkową. Po aresztowaniu i osadzeniu w Cytadeli został wydalony z imperium rosyjskiego i osiadł w Krakowie, gdzie rozpoczął studia psychologiczne i pedagogiczne na Uniwersytecie Jagiellońskim pod kierunkiem Władysława Heinricha.

Marian Falski w 1917 roku uzyskał doktorat z psychologii czytania, a po odzyskaniu niepodległości przeniósł się do Warszawy. W latach 1919–1939 pracował w Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, krytykując m.in. reformę jędrzejewiczowską. Był ekspertem Ligi Narodów do spraw reorganizacji oświaty w Chinach oraz współpracował z ZNP. Podczas okupacji zajmował się opracowywaniem koncepcji nauczania początkowego i planów powojennej odbudowy systemu szkolnego.

Marian Falski po wojnie organizował Wydział Statystyczny Ministerstwa Oświaty, przekształcony później w Biuro Badań i Statystyki, którym kierował do 1950 roku. W 1954 roku został profesorem PAN, a od 1958 prowadził Pracownię Ustroju i Organizacji Oświaty. W 1964 znalazł się wśród sygnatariuszy Listu 34 przeciwko cenzurze.

Marian Falski zasłynął jako autor elementarza Nauka czytania i pisania, wydanego po raz pierwszy w 1910 roku i wielokrotnie wznawianego. Publikacja ta wprowadzała nowe rozwiązania dydaktyczne, łącząc tradycyjną metodę literowo-głoskową z opracowaną przez Falskiego metodą syntetyczną, opartą na obserwacji sposobu, w jaki uczący się rozpoznaje wyrazy.

Marian Falski został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach. Jego dorobek był wielokrotnie wyróżniany, m.in. Orderem Sztandaru Pracy II klasy, Złotym Krzyżem Zasługi, Medalem Komisji Edukacji Narodowej i Orderem Uśmiechu. Pośmiertnie uhonorowano go także tytułem Sprawiedliwego wśród Narodów Świata.