Stanisław Grochowiak

Stanisław Grochowiak - biografia, życie i twórczość

Stanisław Grochowiak przyszedł na świat 21 stycznia 1934 r. w Lesznie Wielkopolskim. W czasie okupacji przebywał wraz z rodziną w Warszawie. Gdy wojna się skończyła, wrócił do rodzinnego miasta. W 1951 r. zdał maturę w liceum w Lesznie. W tym samym roku rozpoczął studia polonistyczne w Poznaniu, jednak wytrwał na nich zaledwie parę tygodni. W latach 1953- 1955 pracował w redakcji "Wrocławskiego Tygodnika Katolickiego". Następnie przeniósł się do Warszawy. Tam był zatrudniony najpierw w Instytucie Wydawniczym PAX, a następnie w redakcjach następujących czasopism: "Za i przeciw", "Współczesność", "Nowa Kultura", "Kultura", "Poezja" orax "Miesięcznik Literacki".
Jego debiutancki tomik, "Ballada rycerska" ukazał się w 1956 r. i został entuzjastycznie przyjęty przez krytykę. Był jednym z czołowych twórców związanych z czasopismem "Współczesność", które promowało sztukę ambitną i ostro przeciwstawiało się kulturze masowej.
Już w debiutanckim tomie można było zauważyć inspiracje Grochowiaka. Były to: kultura francuska, okres średniowiecza i baroku, a także twórczość Leśmiana. Widoczne była też silna skłonność do groteski i estetyki brzydoty. Następne tomiki: "Menuet z pogrzebaczem" (1958), "Rozbieranie do snu" (1959) i pierwsza część "Agrestów" była rozwinięciem tych tendencji. Stąd ten okres jego twórczości nazywany bywa okresem dojrzałej groteski lub turpistycznym. Słowo "turpizm" pochodzi z wiersza Przybosia "Oda do turpistów", w którym autor ten zaatakował Grochowiaka, Różewicza i Białoszewskiego za fascynację brzydotą, śmiercią i rozkładem. Grochowiak polemizował z Przybosiem, nadając terminowi "turpizm" pozytywne znaczenie- afirmację rzeczy zwyczajnych.
Druga połowa tomu "Agresty", a także "Kanon" i "Nie było lata" to zwrot w stronę klasycyzmu, zarówno pod względem formy, jak i treści. Ton wierszy zdecydowanie łagodnieje.
Po roku 1968 Grochowiak jest atakowany przez twórców "Nowej fali"- zarzucają mu zarówno "mówienie nie wprost", jak i nieodcinanie się od poczynań władz. Kolejne tomy były zresztą mniej udane. To ciężki okres w życiu poety. Zmaga się nie tylko z niechęcią środowiska, ale także z problemami materialnymi i alkoholizmem, który stał się przyczyną jego śmierci. Zmarł 2 września 1976 r. w Warszawie.

Kalina Beluch