KUP TERAZ

Miasto 44
Marcin Mastalerz

Ocena: 4.4 (15 głosów)

opis

,,Celowanie. Strzał. Uskok. Celowanie. Strzał. Uskok. Zmiana magazynka. Celowanie. Strzał. Uskok. Celowanie. Strzał. Uskok. Celowanie. Strzał. Hipnotyczny rytm tańca śmierci". Marcin Mastalerz stanął przed nie lada zadaniem. Przeciwnie do panującego w świecie książki trendu, miał on stworzyć powieść na podstawie filmowego scenariusza. O ile przełożenie języka literatury na język kina wydaje się skomplikowane, to zamiana gestów w słowa stanowi nie byle jakie wyzwanie. Jak autor sobie z nim poradził? ,,Miasto 44" opowiada historię warszawskiej młodzieży zaangażowanej w działalność konspiracyjną. Poznajemy ich na niedługo przed wybuchem Powstania Warszawskiego i obserwujemy jak z niepewnych, niedojrzałych małolatów szukających przygód zmieniają się w zdecydowanych żołnierzy zdolnych do zabijania wrogów bez mrugnięcia okiem. Twórcy w pewien sposób odczarowują wyidealizowany wizerunek powstańca. Wyobrażenie odważnej młodzieży ginącej z podniesioną głową i patriotyczną pieśnią na ustach znika, by na jego miejscu pojawił się portret młodych ludzi popełniających błędy, targanych wątpliwościami i bojących się śmierci jak wszyscy inni. Smród gnijących ciał, szkarłatny deszcz, porozrzucane wokół trzewia, a wśród tego wszystkiego bawiące się dzieci. Krajobraz powstania i ruin Warszawy pokrytej grubą warstwą ciemnoszarego popiołu przeraża, a dosłowne opisy bardzo dobrze radzą sobie z przybliżeniem czytelnikowi tego widoku. Nieco gorzej było natomiast ze scenami walki, podczas których rzucała się w oczy filmowość książki. Kolejnym rozczarowaniem była sama akcja, której było mało. Okazało się, że ponaddwugodzinny film nie był wystarczającym materiałem do napisania ponadtrzystastronicowej powieści. W środku czekają na nas liczne zdjęcia z produkcji, które wielu osobom mogły pomóc w dokładniejszym wyobrażeniu sobie opisanych scen - szczególnie wcześniej wspomnianych scen walki, których opisy często kulały - jednak według mnie ich ilość była przesadzona. Miałam wrażenie, że pełnią one jedynie rolę zwiększaczy objętości. Podobnie było z cytowaniem tekstów piosenek i wierszy, które niekiedy zajmowały całe strony. Owszem, wczucie się w klimat epoki jest bardzo ważne, jednak występowały one w tak losowych miejscach, że jedyne o czym myślałam to ponownie ,,objętość, objętość, objętość". Dostajemy również cały rozdział poświęcony doniesieniom prasy o powstaniu i oficjalnej korespondencji polityków. Co prawda uważam, że same w sobie są bardzo ciekawe i rzucają światło na przebieg powstania, jednak miałam wrażenie, że autor sam zapomniał, że książka miała opowiadać o ludziach, a nie o politycznym aspekcie zrywu. O ile parę cytatów wzbogaciłoby powieść i nadało wydarzeniom szerszy kontekst, to pozostawienie akcji na tak długi czas było błędem i sprawiło, że historia jeszcze bardziej się rozmyła. Miłym zaskoczeniem był dla mnie fakt, że książka nie starała się oceniać powstania, słuszności jego wybuchu ani decyzji podjętych przez jego dowództwo. Dostajemy wielokształtne opinie wyrwane z narracji różnych bohaterów, często wypunktowujące zupełnie inne aspekty sytuacji. Dzięki temu, pomimo skomplikowanego pod względem politycznym tematu, książka traci polityczny wymiar i pozwala skupić się bardziej na bohaterach, mających w końcu być jej siłą napędową Szczerze mówiąc, książkę - pomimo dużego potencjału - uważam za zupełnego średniaka. Polecam ją osobom, którym podobał się film i które chciałyby nieco rozszerzyć wiedzę zdobytą podczas seansu. Książka może służyć również jako wprowadzenie do tematu powstania dla osób niezaznajomionych z realiami wojennej Warszawy i stanowić punkt wyjścia dla lektury lepszych pozycji dotyczących tej epoki.