Recenzja książki: Sztuka słuchania

Recenzuje: Danuta Szelejewska

Warunkiem prawidłowego porozumiewania się ludzi między sobą są odpowiednio ukształtowane relacje międzyosobowe, które – by mogły zaowocować stworzeniem prawidłowych postaw – winny przyjmować formę wzajemnego zrozumienia. Tylko w sytuacji otwarcia się na drugiego człowieka możliwym staje się zbudowanie stabilnych fundamentów, co jednak utrudnione jest przez łatwo zauważalny brak umiejętności słuchania, nad czym ubolewają autorzy opublikowanego nakładem Wydawnictwa WAM doskonałego poradnika Sztuka słuchania. Zawarty w nim klucz do udanych relacji bez wątpienia pomoże sprostać (ze skutkiem pozytywnym) wymaganiom XXI wieku, charakteryzującego się gonitwą myśli, chaotycznością działań oraz brakiem czasu.

Całość została podzielona na trzy zasadnicze części, w których doktorzy Paul J. Donogue i Mary E. Siegel prezentują wartościową mapę drogową do lepszego słuchania. Uświadamiają oni czytelnikowi, iż przyczyny powszechnie panującego problemu niesłuchania tkwią w nas samych. Swoje przemyślenia rozpoczynają od poszukiwania osób otwartych na wyznania innych, wyjaśniając równocześnie, jak ogromne znaczenie ma słuchanie (wyzwala, przynosi ukojenie, powoduje docenienie, wyjaśnia). Wyliczają przeszkody w skutecznym słuchaniu między małżonkami (intensywne emocje, indywidualne różnice, pokusa zmiany drugiej osoby, brak czasu, powrót do zwyczajów sprzed małżeństwa), w relacji rodzice-dzieci (stadia rozwoju dziecka, odpowiedzialność rodzicielska, patrzenie na dzieci jak na własne odbicie, konflikt potrzeb dziecka i rodzica), szefowie-podwładni (rywalizacja, strach, osąd, brak czasu) oraz przyjaciele i rodzeństwo (utrwalone role, konflikt ról, bycie lojalnym, wkraczanie do strefy niekonfrontacji). Dopiero po uświadomieniu czytelnikowi istniejących przeszkód, autorzy mogą przejść do analizy form niesłuchania, zastanowić się nad powodami obrony, a także pomóc w rozpoznaniu syndromu „ja też”. I w tym momencie czytelnik znajdzie się na najlepszej drodze do nabycia umiejętności słuchania najpierw samego siebie, a następnie innych.

Doskonały poradnik Sztuka słuchania. Klucz do udanych relacji przeznaczony jest dla człowieka XXI wieku, dla człowieka żyjącego w czasach, kiedy w natłoku spraw nie cierpiących zwłoki zaniedbywane są relacje międzyosobowe. W publikacji nie brakuje przykładów dotyczących konkretnych sytuacji życiowych. Na końcu każdego rozdziału zamieszczono Pytania do przemyślenia. Pomocą służą również fragmenty dialogów, propozycje ćwiczeń do wykonania, opisy osiągniętych efektów, aneksy oraz bibliografia. Sięgając po lekturę, czytelnik przekona się, że słuchanie to zachowanie absolutnie warte każdego wysiłku. Słuchanie pozwala nam uniknąć zaabsorbowania sobą oraz koncentracji na samoobronie. Otwiera nas na świat wokoło oraz na ludzi, którzy mają dla nas największe znaczenie. Kiedy słuchamy, uczymy się, rozwijamy i wzbogacamy. Owocnej lektury!