Sekrety domu Bille
Agnieszka Janiszewska

SEKRETY DOMU. BILLE (tom I i II) to dylogia obyczajowa o skrywanych tajemnicach.

Mam mały problem z tymi powieściami, bo z jednej strony fabuła mnie ciekawiła i chciałam wiedzieć jakie zakończenie zaserwuje autorka, ale z drugiej, wynudziłam się podczas lektury. Obydwie części, na mój gust zostały mocno przegadane, co niestety spowalniało akcję, która i tak nie była dynamiczna. Co najgorsze, nie lubiłam się z córkami głównego bohatera, więc jeszcze bardziej odbierały mi chęć do czytania.

SEKRETY DOMU. BILLE (Tom I) opowiada o życiu rodziny Bille. Gosposia Zuzanna, która po śmierci pani domu, z biegiem lat zakochuje się w pracodawcy, mecenasie Julianie. Jednak córki mecenasa nie akceptują tego związku i na każdym kroku okazują swoje niezadowolenie.

"Marzyciele często mają rację. I to właśnie oni zmieniają świat, a nie ci, co chowają głowę w piasek".

Dom rodziny Bille to nie tylko tytułowe sekrety, które zbudowały cały klimat tej historii. To puste pokoje symbolizujące zmiany zachodzące w naszym życiu. To drugie szanse, które nie każdy ma odwagę odpowiednio wykorzystać. To także skomplikowane ludzkie relacje, których kwintesencję tak treściwie umie wyrazić słowem Agnieszka Janiszewska.

Agnieszka Janiszewska ukończyła historię na Uniwersytecie Warszawskim. Obecnie autorka pracuje jako nauczycielka tego przedmiotu w liceum ogólnokształcącym. Zgodnie z nabytym wykształceniem, pasjonuje ją historia, lubi także podróże, w trakcie których zwiedza różnorodne zabytki. Mieszka w jednej z podwarszawskich miejscowości.

Mecenas Julian Bille oświadcza swoim dwóm dorosłym już córkom, że żeni się z Zuzanną, młodszą od siebie gosposią pracującą w jego domu, która od wielu lat uczestniczy w życiu rodziny. Róża i Urszula nie akceptują decyzji ojca, nie mogąc zrozumieć, dlaczego tata popełnia taki mezalians. Próbując dociec prawdy, kobiety krok po kroku odkrywają rodzinne sekrety, które rzucają nowe światło na chorobę ich zmarłej matki.

Już dwa pierwsze człony tytułu nowej dylogii Agnieszki Janiszewskiej zapowiadają nie lada gratkę dla miłośników powieści obyczajowych lubiących odkrywać rodzinne tajemnice zamaskowane w domach pozornie wyglądających na idealne. "Sekrety domu Bille" to bowiem dwutomowa opowieść o rodzinie ze wszelkimi jej dobrymi i złymi stronami, mająca w wielu aspektach uniwersalny charakter. Agnieszka Janiszewska kreśli portret członków familii Bille, kładąc głównie nacisk na emocje targające poszczególnymi bohaterami. Nie ucieka też od przeszłości mającej kolosalny wpływ na to, kim obecnie są oraz uwypukla często trudną relację matka-córka. Pomimo tego, że to powieść fabularnie dość kameralna to jednak w perspektywie psychologicznej i socjologicznej, niezwykle treściwa, co niewątpliwie stanowi jej atut.

Agnieszka Janiszewska snuje historię rodziny Bille, umiejętnie dozując czytelnikowi wiedzę, która może w końcu wyjaśnić wszelakie sekrety domu. Podczas lektury tej powieści towarzyszy więc intensywnie odczuwalne napięcie i swoisty apetyt na jak najszybsze poznanie wszystkich faktów. Warto przy tym dodać, że po zakończeniu pierwszego tomu wiadomo już coś niecoś na temat zmarłej Eweliny, wiadomo kim była Teresa Chęcińska, ale tak naprawdę, dopiero druga część przynosi odpowiedzi na najważniejsze pytania. I jak się okazuje fabuła dość mocno zaskakuje, bo tajemnic jest więcej, niż można się spodziewać.

"Sekrety domu Bille" to niewątpliwie życiowa opowieść o pokręconych ludzkich losach, która wywołuje sporo przemyśleń, a to cenimy najbardziej w wartościowej literaturze obyczajowej. Jedną z takowych refleksji, która zostanie ze mną na dłużej jest pytanie, która pada pod koniec pierwszego tomu dylogii, a mianowicie: "co my właściwie możemy wiedzieć o własnych rodzicach?". Ważnym punktem do rozważań staje się także siostrzana relacja, która na przykładzie dwóch zupełnie różnych bohaterek, jakimi są Róża i Urszula, pokazuje jak trudno czasami jest się porozumieć.

Od lektury nowej dylogii Agnieszki Janiszewskiej nie sposób się oderwać, nie poznając wszystkich tytułowych sekretów, a gwarantuję, że jest ich naprawdę sporo. Autorka zabierając czytelnika do domu rodziny Bille pokazuje, że każdy z nas posiada swoje tajemnice, a przeszłość zawsze wraca niczym bumerang. Poznając losy Juliana, jego córek, Zuzanny i Eweliny, miałam przeświadczenie, że rodzina Bille istnieje w rzeczywistości, a to chyba najlepsza rekomendacja, jaką mogą napisać o tej powieści.

Sięgając po książkę Sekrety domu Bille pani Agnieszki Janiszewskiej, liczyłem na bardzo dobrą powieść obyczajową. Dlaczego na to liczyłem? Jakiś czas temu przeczytałem dwutomową powieść Aż po horyzont. Styl pisarski pani Agnieszki bardzo przypadł mi do gustu.

Agnieszka Janiszewska studiowała historię na Uniwersytecie Warszawskim. Związana jest ona ze stolicą, choć obecnie mieszka w jednej z podwarszawskich miejscowości. Studia związane z historią stały się jej pasją. Wykłada ten przedmiot w liceum ogólnokształcącym. Pisze monografie i biografie historyczne, ale też jest autorką bardzo dobrych powieści obyczajowych.

Często bywam na warszawskim Żoliborzu. Mieszkała najpierw tam moja babcia od strony mamy, teraz moja chrzestna i siostra rodzona mojej mamy. Lubię tam przechadzać się uliczkami obsadzonymi drzewami. Jest tu klimat do zamieszkania. Cisza i spokój, a jak blisko głównych warszawskich autostrad, Dworca Gdańskiego, czy stacji metra Plac Wilsona i Marymont. Dlaczego o tym wspominam? Akcja powieści rozgrywa się właśnie tam, na ulicy Potockiej w domu państwa Bille. W jednym dość przestronnym mieszkaniu żyje sobie pewna rodzina. Schorowana pani Ewelina Bille wraz z mężem mecenasem Julianem i dwiema córkami, Różą i Urszulą. Są lata siedemdziesiąte ubiegłego stulecia.

Żyjąc dostatnie stać ich na zatrudnianie gosposi. Dom wymaga kobiecej ręki, a pani Ewelina niestety z racji choroby nie nadaje się do tego. Jednak te szybko rezygnują z pracy, mimo że Julian nie skąpi wynagrodzenia. Przeważnie nie są sprostać wymaganiom, jakie stawia im się w nowej pracy. A praca gosposi nie jest lekka, łatwa i przyjemna, gdy pani domu nie jest w stanie normalnie egzystować.

Nie wspomniałem jeszcze, że to pierwszy tom powieści. W nim się dowiecie, że jedna z pań zatrudnionych w domu państwa Bille sprostała zadaniu i została na dłużej. Okazuje się, że Ewelina umiera, a jej miejsce w życiu Juliana zajmuje... Zuzanna, wieloletnia gospodyni. Z takim obrotem sprawy nie mogą pogodzić się obie córki wdowca. Są temu przeciwne.

Na kartach książki poznajemy kilka różnych osobowości. Juliana, który nic nie robi sobie z tego, co sądzą o tym jego córki. Różę, która ma własną rodzinę, wspaniałego męża i dzieci, a która jest o wiele bardziej stanowcza w swoich przekonaniach niż Urszula. Tej życie nie jest usłane różami. Mąż ją zdradza, wreszcie dąży do rozwodu. Poznajemy rodzinę Bille i Zuzannę, której również nie jest łatwo. Wie, że nie jest aprobowana przez najbliższą rodzinę. Z rozwojem sytuacji na światło dzienne wychodzą pewne sprawy, które powoli pokazują, że w rodzinie Bille od zawsze były jakieś tajemnice i niedomówienia.

Jestem ciekawy zakończenia tej historii, więc wkrótce zacznę czytać drugi tom.

Książki Agnieszki Janiszewskiej powinien przeczytać każdy. Dlaczego? A to dlatego, że ta autorka jest po prostu niesamowita. Z uważnością i czułością kreśli portrety ludzi i ich wzajemnych relacji i poplątanych losów. Uświadamia, jak często ludzie padają ofiarami własnych, silnych i dojmujących emocji, które powodują, że trudno dokonuje się idealnych wyborów. Cykl ,,Sekrety domu Billy" to zdumiewająca opowieść. Pełna skrywanych tajemnic, niedopowiedzeń, ukrytych na dnie serca pretensji, zmian, które nie zawsze mogą się podobać, drugich szans czekających na wykorzystanie i skomplikowanych ludzkich relacji. Intensywna, wciągająca i tak bardzo trafna, że z całą pewnością zaskoczy i równie głęboko poruszy.

Mecenas Billy stawia swoje dwie dorosłe córki przed faktem dokonanym oświadczając, że żeni się z młodszą od niego gosposią domową, Zuzanną. Kobieta od wielu lat uczestniczy w życiu domowników. Była świadkiem dobrych i złych czasów. Córki mecenasa nie akceptują jego decyzji. Próbując zrozumieć postępowanie ojca, kawałek po kawałku odkrywają rodzinne sekrety, które uświadamiają im prawdę na temat wyglądającego idealnie domu rodzinnego i choroby ich matki.

,,Sekrety domu Billy" to prawdziwa uczta dla czytelników lubiących powieści obyczajowe z tajemnicą w tle. To znakomity obraz rodziny z problemami, które mogą mieć uniwersalny charakter dla każdego z nas. Autorka kreśli przed czytelnikami portrety zupełnie różnych pod względem charakteru bohaterów. Udowadnia jak wielki wpływ na teraźniejszość mogą mieć wydarzenia z przeszłości. Jak silnie oddziałują na relacje przebyte doświadczenia. Autorka zgłębia w powieści wątki natury psychologicznej co wpływa na jeszcze lepszy i głębszy odbiór jej publikacji.

Agnieszka Janiszewska oddała w ręce czytelników powieść, która absorbuje uwagę od początku do samego końca. Stopniowo odkrywa rodzinne tajemnice, wzbudzając tym samym w czytelniku napięcie i zaintrygowanie. Część pierwsza zaostrza w genialny sposób czytelniczy apetyt, prowadząc nas do finału i odkrycia wszystkich tajemnic w tomie drugim. Czy odkrycie sekretów wpłynie na relację między bohaterami? O tym przekonacie się czytając książkę.

Od dylogii Agnieszki Janiszewskiej nie można się oderwać. Autorka zabierając czytelników w świat sekretów rodziny Billi, uświadamia jak ważne są relacje rodzinne. Jak istotną sprawą jest wyjaśnianie niedopowiedzeń i wsparcie, jakie mogą sobie okazać najbliżsi. Przede wszystkim jednak udowadnia, że każdy ma swoje sekrety, a przeszłość, czy chcemy czy też nie, zawsze do człowieka wraca. ,,Sekret rodziny Billy" to powieść uniwersalna w odbiorze. Z morałem, który może wynieść dla siebie każdy z nas.

Czytajcie! Naprawdę warto!

Zawsze z przyjemnością sięgam po książki Agnieszki Janiszewskiej, gdyż są gwarancją dobrego poziomu i dbałości o szczegóły. Autorka umiejętnie kreuje i prowadzi bohaterów, wydarzenia osadza w różnych epokach i często odwołuje się do przeszłości. Opowiada pogmatwane losy rodzin, w których przeważnie są jakieś skrywane głęboko tajemnice, które wychodzą na światło dzienne dopiero po latach, mając wpływ na bieżące życie bohaterów. A wszystko z dbałością o najdrobniejsze szczegóły i o wysoką kulturę słowa oraz stworzenie odpowiedniego klimatu. Podobnie było i tym razem.

Rodzina Bille składa się z seniora rodu, cenionego adwokata, owdowiałego Juliana oraz jego dwóch córek: apodyktycznej i żywiołowej Róży, która zazwyczaj mówi głośno to, co myśli, nie przejmując się zbytnio tym, że jej słowa mogą kogoś ranić oraz oraz cichej, zahukanej i zakompleksionej młodszej Urszuli, która pracuje w szkole jako nauczycielka i nie bardzo sobie radzi z panowaniem nad uczniami. Burzę w rodzinie wywołuje informacja, że Julian zamierza poślubić dużo od niego młodszą, pracującą w tym domu od lat gosposię - Zuzannę Orłowską. Związek tych dwojga jest traktowany jak mezalians i wrogo przyjęty przez córki mecenasa. Dziwiła i wkurzała mnie reakcja obu córek na ślub ojca, tym bardziej, że cała rodzina wiele przeszła podczas długo ciągnącej się choroby żony Juliana - Emilii, która zakończyła się jej śmiercią. Córki wykazały postawę skrajnie egoistyczną, bo zamiast cieszyć się szczęściem ojca, na każdym kroku okazywały swoje fochy, lekceważąc zupełnie Zuzannę. Czy kiedy nie wiadomo o co chodzi, to nie chodzi przypadkiem o pieniądze i ewentualny spadek po ojcu? A przecież gdy córki wyszły za mąż, to ojciec kupił każdej mieszkanie i zapewnił im od strony finansowej dobry start. Jednak ich zachowanie można poniekąd tłumaczyć, tym, że: "Żaden kwiat nie zakwitnie, gdy nie będzie miał do tego odpowiednich warunków i zdrowej gleby. Z ludźmi pod tym względem jest podobnie - mogą wyrosnąć, lecz nie staną się dorośli w pełnym tego słowa rozumieniu, jeżeli zabraknie im zdrowych, silnych korzeni. Jeżeli się o nich w odpowiednim czasie nie zadba jak należy".

Na horyzoncie pojawia się też przyszywana ciotka Róży i Urszuli - Teresa Chęcińska, która przyjaźniła się z żoną Juliana, a potem na długi okres czasu wyjechała do Australii. Dlaczego po latach wróciła do Polski i próbuje znowu zbliżyć się do rodziny Bille? Z tym też wiąże się jakaś tajemnica. Wiadomo, że Julian już na studiach przyjaźnił się z Kostkiem Chęcińskim, mężem Teresy, ale potem coś się w ich relacjach popsuło. Gdy Urszula spotyka się z synem Teresy - Adamem, mieszkającym na co dzień w Anglii, to pewne sprawy zaczynają się wyjaśniać.

Jak zawsze u tej autorki, tempo akcji niespieszne i w stosunki panujące w rodzinie wchodzimy wolno, ale intensywnie przeżywając wszystko to, co się tam dzieje. Biorąc pod uwagę relacje panujące między poszczególnymi członkami rodziny można odnieść wrażenie, że w pewien sposób była to rodzina dysfunkcyjna, a dlaczego, to już odpowiecie sobie na to pytanie, zagłębiając się w treść książki.

Ciekawym zabiegiem literackim jest to, że pogląd na wszystko co dzieje się w domu Bille poznajemy również z perspektywy pamiętnika pisanego przez najbardziej chyba poszkodowaną psychicznie w całej sprawie osobę czyli Zuzannę Orłowską, która po poślubieniu Juliana przez środowisko otaczające rodzinę jest postrzegana jako łowczyni posagu. Również i ona ma swoje tajemnice z przeszłości.

Chociaż powieść mi się podobała, to przytłoczyła mnie duszna atmosfera tego domu i kiszenie się we własnym, ciężkostrawnym dla nich i dla mnie sosie. Zdecydowana większość akcji dzieje się w mieszkaniach czy to Juliana i Zuzanny czy to Róży albo Urszuli. Dla mnie za mało przestrzeni, co powodowało niekiedy efekt klaustrofobii. Ta autorka najlepiej sprawdza się w powieściach, których akcja osadzona jest jakieś 100 lat temu i dzieje się w małych dworkach lub gdzie podczas retrospekcji przenosimy się w bardzo odległe czasy. Natomiast te książki, których akcja została osadzona w czasach współczesnych jakoś mniej mi się podobają. Nie mniej jednak ogólne wrażenie jak najbardziej na plus i jestem przekonana, że w drugiej części akcja poszybuje mocno do przodu i na jaw wyjdą różne tajemnice rodzinne, co do których na razie mogę się tylko snuć domysły.