Antoine Cierplikowski. Król fryzjerów, fryzjer królów
Marta Orzeszyna

"Przywracać i przedłużać młodość, wydobywać piękno na światło dzienne i pomagać mu trwać jak najdłużej" [s.10]

To życiowe motto największego przyjaciela kobiet - Antoine'a Cierplikowskiego. 

Jako dzieciak Antek był jak każdy chłopak w jego wieku, może  tylko nieco bardziej wrażliwy i troszkę zdolniejszy niż inni. Z rodziną nie czuł specjalnej więzi, tylko relację z matką pielęgnował, po wyjeździe do Paryża chyba też nieco ją idealizował. Ale to matka właśnie zaszczepiła w nim tę pewność siebie, która utorowała mu potem drogę do sukcesu. Antek - Antoni - Antoine stał się najjaśniejszą gwiazdą belle epoque, a i jeszcze długo potem bił od niego blask. By finalnie pogrążyć go w zupełnej ciemności.

Zaczynał jako pomocnik w zakładzie wuja, po przyjeździe do stolicy Francji terminował w salonie pana Decoux, dzięki swojemu talentowi i pracy nie tylko otworzył własny lokal, ale uczynił go najbardziej nowoczesnym - jak dziś powiemy - studiem piękności (wszystkie urządzała Sara Lipska) w mieście świateł, a potem i na całym świecie. Antoine dbał nie tylko o ciało (fryzura, kosmetyki, kapelusze, peruki), ale i o duszę - w jego zakładach wisiały obrazy znajomych malarzy (m.in. Modi, Kisling, Soutine) i stały rzeźby. Można było również posilić się w bufecie. O jego pozycji kreatora mody niech powiedzą same nazwiska osobistości, które zabiegały o wizytę u niego, np. Sarah Bernhardt, Cecile Sorel, Bette Davis, B. Bardot, P. Negri, G. Rogers, E. Piaf, G. Dali, Kiki de Montparnasse, E. Roosvelt czy Wallis Simpson. 

Uparty, pewny siebie i swojego talentu, przyjaciel artystów, miłośnik sztuki, uwielbiał kobiety, podziwiał (ale przede wszystkim tworzył) ich piękno. Śmiało można postawić tezę, że współczesne fryzjerstwo to wymysł Antoine'a - dziś wszyscy czerpią z jego pomysłów, innowacyjnych rozwiązań.

Autorka przedstawiła nie tylko niesamowitą, chwytliwą historię biednego chłopaka, który dzięki swojemu talentowi, odwadze i ciężkiej pracy trafił na sam szczyt, ale pokazała wszystkie cienie kryjące się za Antoine'em. Przede wszystkim nieszczęście wynikające ze strachu przed ujawnieniem wstydliwych sekretów, lęk przed bólem, potrzebę ciągłej kreacji, gry aktorskiej, niemożność bycia sobą, swobodnego życia. Miał dwa czułe punkty - homoseksualizm i obsesję śmiercią. 

Ale autorka zwraca też uwagę na żonę Antoniego - Marie-Berth, kobietę, która niewątpliwie była najmocniejszym filarem podczas kariery męża. Zawsze w cieniu, nieszczęśliwie - bo bez wzajemności - zakochana, niespełniona jako matka (ich dziecko żyło zaledwie miesiąc), a i ostatnie pożegnanie przez męża pozostawia niesmak.

Wspomnieć też należy o dalszym (?) planie: tło - wspaniały Paryż, wielki świat. Wędrujemy za Antoine'em po Europie i Stanach, ale to miasto świateł gra tu rolę najdonioślejszą. Autorka wprost przenosi nas w atmosferę tamtych lat, tamtego miejsca. Orzeszyna w niezwykły sposób buduje scenerię dla swoich opowieści, zwraca uwagę na te detale, które nadają charakter, pogłębiają i charakteryzują daną kwestię. Poza biografią ciekawej osoby, historią spektakularnej kariery jest to także książka o "rewolucji" obyczajowej, "ewolucji" kobiety - stopniowego wyswobadzania się z ciasnych ram konwenansów, tradycji, oczekiwań. Można zadawać sobie pytanie, ile jeszcze upłynęłoby czasu, gdyby Antoine nie podał paniom pomocnej ręki.

Marta Orzeszyna stawia Antoine'a tam gdzie jego miejsce: obok (a nie: za) Coco Chanel, H. Rubinstein czy F. Schuellera (frima L'Oreal). To Antoine bowiem wyznaczał standardy w modzie. Wątpię, czy ktokolwiek zrobił więcej dla podkreślenia urody kobiecej niż on - higiena, czesanie czystych włosów, krótkie fryzury, kremy, lakiery do paznokci, samoopalacz itp. - to wszystko (i jeszcze więcej!) to jego twory. 

Znakomicie napisana biografia, która wchłania czytelnika w historię bohatera. Marta Orzeszyna pisze z dużą swobodą i wyczuciem, przyjemny styl gawędziarki łączy z wiedzą oraz dokumentacją fotograficzną, dając czytelnikowi maksimum zadowolenia z lektury. Tyle emocji kryje się w tej opowieści - podziw, zaskoczenie, radość, ale i smutek, bunt. Ale najważniejsze w książkach tego gatunku jest miejsce dla odbiorcy, a tu autorka przygotowała każdemu czytelnikowi dyskretny kącik, z którego będzie podpatrywał bohatera, poznawał również jego wnętrze i formułował własne wnioski na jego temat. 

"Antoine" to wspaniałe spotkanie z niezwykłym człowiekiem, ciekawymi czasami i wspaniałą literaturą, życzę każdemu!