Recenzja książki: Bóg w Kościołach

Recenzuje: Piotr Piekarski

W publikacji Bóg w Kościołach Bert Hellinger - były katolicki zakonnik, twórca popularnej metody psychoterapeutycznej - terapii ustawień rodzin - powraca do źródeł. Podejmuje refleksję nad wiarą i jej źródłami, nad tym, co w Biblii wydaje się zgodne z duchem chrześcijaństwa, a jest tylko „nadbudową”, powstałą z czasem, która jedynie wypacza, wynaturza obraz Boga. Bóg w Kościołach to książka, która musi budzić kontrowersje, ale która bez wątpienia skłania do refleksji. 

Publikacja Bóg w Kościołach jest właściwie zbiorem refleksji - krótkich tekstów na tematy najważniejsze. Hellinger prezentuje w swojej książce pytania i wątpliwości, z jakimi musiał się zmagać na różnych etapach duchowej ewolucji. Wątpliwości, które zapewne dzieli z nim wiele osób, starających się poddać wiarę krytycznej refleksji. Bo czy rzeczywiście zmartwychwstanie cielesne pasuje do nauki Jezusa Chrystusa? Czy chrześcijaństwo musi wykluczać wszelkie formy reinkarnacji (czy może raczej - „późniejszych” i „wcześniejszych” żyć)? Z czego wynika stosunek Kościoła do popędu płciowego i jak kształtowała się nauka o małżeństwie? Czy wszystkie dogmaty są prawdziwe? Jakie są źródła, korzenie nauki Kościoła? Czym jest sumienie i kto odpowiada za śmierć Chrystusa na krzyżu? Jak należy interpretować ten obraz, kluczowy dla całego chrześcijaństwa? Co to znaczy „być naprawdę wolnym”? Wreszcie - jaki naprawdę jest Bóg (o ile ktoś taki naprawdę istnieje) i jaki powinien być Kościół?

W miarę lektury publikacji Bóg w Kościołach śledzimy tok myślenia Berta Hellingera. Hellinger zadaje kolejne pytania, ale pytania też zadawać sobie będą sami czytelnicy. Autor nie boi się wkroczyć w sferę dogmatów, nie boi się negować poglądów, do których jesteśmy przyzwyczajeni, które uznajemy za pewnik. Prowadzi nas też w stronę wniosków, do jakich sam doszedł. A pamiętajmy, że Hellinger studiował filozofię i teologię, jest więc znakomicie przygotowany do tego rodzaju refleksji. Prowadzi je jednak językiem najzupełniej zrozumiałym, właściwie pozbawionym naukowej terminologii. Praktycznie każdy czytelnik będzie w stanie prześledzić tok rozumowania autora Boga w Kościołach i zastanowić się, na ile wydaje się ona przekonująca. Poglądy Hellingera mogą - i z pewnością będą - budzić kontrowersje, zapewne wielu czytelników odrzuci je, uznając słowa autora za zwykłą herezję, ale bez wątpienia lektura Boga w Kościołach może otworzyć przed częścią odbiorców zupełnie nowe perspektywy. A przynajmniej skłonić do rozważenia możliwości odmiennego spojrzenia na sprawy - wydawałoby się - doskonale znane.  

Bóg w Kościołach to więc bez wątpienia publikacja cenna. Bo choć więcej tu pytań niż odpowiedzi, więcej wątpliwości niż sztywnych dogmatów, więcej rozważań niż prostych wskazówek, zachęca ona do wykroczenia poza ramy schematycznego myślenia, poza sztywne ramy bycia „miernym, ale wiernym”. To dobra lektura dla osób, które do wiary nie podchodzą bezrefleksyjnie. Niezależnie od wyznania.