Biografia Leopolda Tyrmanda. Moja śmierć będzie taka, jak moje życie
Marcel Woźniak

,,Cennym wkładem Ameryki we współczesną ontologię i nowoczesną koncepcję życia jest powszechna wiara, że tu zawsze można wszystko zacząć od nowa. Tylko śmierć to niechybny kres, absolutny i ostateczny rozbrat. Człowiek póki żyw, ma nie tylko prawo, lecz wręcz obowiązek niezliczonych startów." (Leopold Tyrmand, Zapiski dyletanta) Te przemyślenia, które snuł Tyrmand w końcówce lat sześćdziesiątych szalenie trafnie definiują całe jego życie. Ciągłe zaczynanie od nowa, budowanie od podstaw i konsekwentne robienia tego, do czego został stworzony niezależnie, czy raczej wbrew, wszelkim niesprzyjającym często okolicznościom. Znakomicie dowodzi tego kapitalne kompendium życia tego nieprzeciętnego twórcy napisane przez Marcela Woźniaka. Udało mu się skomponować dzieło totalne, obejmujące wszytki etapy życia i twórczości Tyrmanda, począwszy od jego przodków, skończywszy na dziedzicach (bliźniaki Rebecca i Matthew). Nie było jeszcze tak wnikliwego dzieła, które starałoby się przekazać w miarę pełny obraz zjawiska jakim był i wciąż przecież jest Tyrmand, rozumiany jako wciąż żywa twórczość oraz intrygująca i inspirująca osobowość. Na Uniwersytecie Stanford w Kalifornii znajduje się archiwum Leopolda Tyrmanda. Są to wszystkie rzeczy jakie jego ostatnia żona Mary Ellen przekazała po jego niespodziewanej śmierci. Mnóstwo notatek, listów, szkiców, dokumentów, kawałków puzzli, z których składało się życie wybitnego intelektualisty i kontrowersyjnego twórcy. Woźniak wykonał tytaniczną pracę, przekopując się przez mnóstwo dostępnych tekstów, rozmawiał z ludźmi, którzy znali Tyrmanda na różnych etapach jego życia, prześledził opinie o nim kolegów ze szkoły w Warszawie i na Litwie, towarzyszy wojennych peregrynacji, byłych żon, przyjaciół, tych, którzy byli z nim na dobre i złe, i tych, którzy donosili na niego do UB, wreszcie dzieci, z którymi spotkał się Woźniak w ich nowojorskim mieszkaniu. ,,Efektem tych wszystkich starań jest - w co wierzę - ostateczne świadectwo literackie życia i pracy Leopolda Tyrmanda. Z dumą się pod nim podpisuję. Doceniam też detektywistyczną wręcz pracę, której wynikom mogę ufać, i dzieki której ja sam, ale też moja rodzina, możemy dowiedzieć się więcej na temat mojego ojca." Tak w przedmowie do tej pracy pisze syn Tyrmanda Matthew i trzeba przyznać, że lepszej rekomendacji trudno byłoby szukać. Faktycznie ogrom materiału jaki udało się zebrać i opracować Woźniakowi jest imponujący. Tekstowi towarzyszy mnóstwo archiwaliów, nieznanych wcześniej fotografii, skanów rękopisów, dokumentów, dzięki którym zaprawia się autor skutecznie z wieloma mitami krążącymi na temat tego barwnego życia. Oczywiście nie sili Woźniak na tanie próby zdefiniowania i zamknięcia tej osobowości pod jakąś konkretną tezę czy założenie. Nie próbuje kategorycznie stwierdzać, które elementy twórczości Leopolda były wywiedzione wprost z jego doświadczeń życiowych, a w którym miejscu podkolorowywał je fikcją literacką. Nie tworzy też panegiryku, mimo iż nie stara się ukrywać swojej niekłamanej fascynacji autorem ,,Złego". Bez niej zresztą nie byłoby pewnie dzieła tak wyczerpująco i dociekliwe starającego się naszkicować obraz tego nietuzinkowego pisarza. I takie wrażenie odnosi czytelnik tej pracy, że ma do czynienia z obrazem, a nie wizją na jego temat, którą mógłby snuć autor biografii, jak wielu przed nim. Warto też podkreślić lekkość pióra Marcela Woźniaka i niebywałą umiejętność operowania faktami tak, by nie zanudzić czytelnika zbyt dużą ilością materiału faktograficznego. A materiału udało mu się zgromadzić morze całe. ,,Moja śmierć będzie taka, jak moje życie" to pozycja, która spodobać się może osobom, które dopiero przymierzają się do rozpoczęcia przygody z autorem ,,Dziennika 1954", jak i tych, a może przede wszystkim tych, którzy znają ją na wyrywki.

Informacje dodatkowe o Biografia Leopolda Tyrmanda. Moja śmierć będzie taka, jak moje życie:

Wydawnictwo: MG
Data wydania: 2016-10-26
Kategoria: Biografie, wspomnienia, listy
ISBN: 978-83-7779-310-7
Liczba stron: 464
Dodał/a opinię: benioff