Recenzja książki: Lwowska kołysanka. Dwa miasta

Recenzuje: Patryk Obarski

Kim byli przodkowie, których widzimy na fotografiach w babcinych albumach? Na to pytanie stara się odpowiedzieć w swojej debiutanckiej powieści Lwowska kołysanka Monika Kowalska.

Lwów lat trzydziestych XX wieku to prawdziwy tygiel narodowościowy. Obok siebie mieszkają tu Polacy, Ukraińcy i Żydzi, koegzystując i tworząc wielokulturową społeczność. W mieście życie wiedzie także rodzina Szubów, którą tworzą zubożała polska szlachcianka oraz kolejarz i ich trzy córki.

Chociaż rodzina nie jest zamożna, spaja ją wzajemna miłość, a Szubowie wspólnymi siłami starają się udowadniać, że nawet w najgorszych chwilach można zachować godność i wieść dobre życie.

Kiedy najstarsza z córek, Ada, wchodzi w dorosłość, w Europie coraz bardziej rozpowszechnia się faszyzm. Niebawem Lwów ogarnie wojna, a młode dziewczęta wraz z rodzicami będą musiały odnaleźć się w nieznanej dotąd rzeczywistości.

Czy w świecie ogarniętym wojną uda się rodzinie przetrwać? I kto tak naprawdę jest w nim przyjacielem, kto zaś – wrogiem?

Słowo ma moc stwarzania. Mówisz o strachu i on się pojawia. Dopada nas, gdy mu pozwolimy…

Monika Kowalska w swojej debiutanckiej książce kreśli obraz Lwowa stojącego u progu wojny, a jednocześnie snuje złożoną, pasjonującą opowieść rodzinną. Lwowska kołysanka to propozycja dla miłośników niebanalnych powieści obyczajowych.

W książce Moniki Kowalskiej ogromne znacznie odgrywają kobiety. Kobiety są głównymi bohaterkami Lwowskiej kołysanki i to właśnie ich historia – ich dojrzewania, życiowych zmian, ale również różnorodności ich charakterów – zostaje uwypuklona na stronach powieści.

Co więcej, chociaż wojna stereotypowo kojarzona jest z mężczyznami, autorka pokazuje, że odwaga nie jest uwarunkowana płciowo. Przeciwnie, często to właśnie kobiety skłonne są do największych poświęceń dla tych, których kochają najbardziej.

Równie istotna w powieści okazuje się rola miasta. Monika Kowalska tworzy nostalgiczny obraz Lwowa, pełnego zapachów świeżo wypiekanego chleba i dojrzałych owoców. Autorka pokazuje codzienność mieszkańców, których życie toczy się powoli i sennie, ale nie unika też obrazu ulic pełnych kurzu i charakterystycznej miejskiej duchoty.

Choć Lwowska kołysanka jest powieścią obyczajową, nie brak w niej także ważnych wątków społecznych. Autorka mówi nie tylko o roli kobiet w pierwszej połowie XX wieku, ale również o różnicach klasowych czy narodowościowych i nierównościach w społeczeństwie.

Autorka, chociaż opowiada o wojnie, nie wykorzystuje modnego obecnie w literaturze popularnej tematu historii obozowych. Lwowska kołysanka jest fikcją literacką, jednak Monika Kowalska w fabułę powieści umiejętnie wlata fakty historyczne i z szacunkiem podchodzi do dziejów Lwowa.

Monika Kowalska opowiada o wojnie, która nigdy nie jest sprawiedliwa. Mówi o uprzedzeniach, ale także o ludzkiej życzliwości, o wielkich rozczarowaniach i miłości w niełatwych czasach.

Tagi: obyczajowe