Recenzja książki: Saga wołyńska. Wojna

Recenzuje: Adrianna Michalewska

Joanna Jax – autorka znanych i lubianych serii z historią w tle, stworzyła świat, który zawiera w sobie całą mieszankę piękna i różnorodności polskich Kresów. W Sadze wołyńskiej odmalowała rzeczywistość, będącą barwnym kolażem relacji sąsiedzkich, politycznych i obyczajowych ludzi zamieszkujących Ukrainę na wschód od Lwowa. I, jak zawsze, uczyniła to perfekcyjnie.

Opisując dramatyczny czas przymusowej kolektywizacji i hołodomoru, czyli sztucznie wywołanego przez władze sowieckie głodu na terenie Ukrainy, autorka stworzyła tło opowieści o niemożliwej do realizacji miłości, przekraczającej bariery powieściowego świata.

Nastoletnia Nadia, oddająca się z głodu lokalnemu watażce, dzieląca się swoimi głodowymi porcjami żywności z ukochanym Wissarionem, postanowiła uciec z chłopakiem z koszmarnego świata wiecznej nędzy do Polski. Zanim jednak przekroczyli granice swojej rodzinnej wioski, Wisza postanowił, że za wszystkie doznane krzywdy musi wymierzyć sprawiedliwość. Do nędzy i głodu dołączyło się jeszcze jedno oblicze zła, które zaważyło na przyszłości młodych.

Marcel Lemański, odsiadujący wyrok za napad z bronią w ręku, czeka na chwilę, gdy znów zobaczy ukochaną Martę. Dziewczyna, aby uchronić się przed poniżeniem i pogardą bliskich, wychodzi za mąż za zamożnego sąsiada. Liczy na to, że zapewni tym sobie bezpieczne życie, zwłaszcza że oczekuje dziecka Marcela.

Tymczasem wybucha II wojna światowa i nikt już nie jest bezpieczny. Wczorajsi przestępcy zyskują władzę, ci, co byli zamożni – wyjeżdżają jako skazańcy na Syberię. Marta wie, że popełniła błąd, że małżeństwo z bogatym Witoldem okazało się koszmarną pomyłką. Także  uczucie pomiędzy Nadią i Wissarionem płonie coraz mocniej, choć Wisza rozumie, że nie może niczego Nadii zaoferować. Płomienne uczucia przeplatają się z nienawiścią, każdy krok może doprowadzić do upadku, a przeszłość zaciska szpony na sercach bohaterów.

Joanna Jax opisuje znikający świat dawnej międzywojennej Polski. Kontrastuje go z rodzącą się niezależnością Ukrainy, która szuka aliansów, mogących zapewnić młodemu państwu niezależność. Popełniane przez wszystkich błędy mszczą się na bohaterach po wielokroć. W tej barwnej mozaice nikt nie jest szczęśliwy, każdy płaci za popełnione grzechy i za marzenia, których nigdy nie uda się spełnić.

Autorka w barwny sposób łączy ludzi, stawiając ich przed wyborami, z których żaden nie jest właściwy. Szukając osobistego szczęścia w czasach koszmaru głodu i wojny, muszą podejmować decyzje, których konsekwencje zawsze przynoszą ból i cierpienie. Szukając miłości, znajdują nienawiść, szukając spokoju, odnajdują piekło.

Joanna Jax zadebiutowała w 2014 roku powieścią Dziedzictwo von Becków, która od razu zyskała wielkie grono zwolenników. Kolejne powieści i sagi powstają w podobny sposób. W tle wydarzeń jest wielka historia, a jej oblicza determinują losy bohaterów, którzy (zawsze nietuzinkowi) szukają szczęścia i miłości, często wbrew społecznym i obyczajowym zasadom. Czterdzieści jeden powieści, które Joanna Jax napisała i opublikowała w ciągu ostatnich ośmiu lat potwierdzają niezwykłą poczytność jej prozy. Nieustająco zajmuje najwyższe notowania w rankingach sprzedaży domów wydawniczych. Popularność tej literatury można przyrównać do twórczości międzywojennej pisarki Marii Rodziewiczówny, której powieści także często były osadzone na terenach Kresów, obejmowały trudne relacje pomiędzy ludnością polską i lokalną, a także dostarczały wielu cennych opisów obyczajów i historii opisywanych obszarów.

Przekazany czytelnikom tom drugi – Saga wołyńska. Wojna – nie kończy opowieści o losach Marty, Nadii, Wissariona i Andrzeja. Zagubieni w wojennej zawierusze bohaterowie szukają wolności, która powinna dać im wreszcie upragnioną nadzieję na szczęście. Czy im się to uda?

Bardzo polecam.