Nie zastanawiałam się nad tym, czy zginę, czy nie zginę. A już tym bardziej, czy mam okazać się zdrajczynią, żeby tylko uniknąć śmierci. Nie spałabym spokojnie w nocy, gdybym dokonała takiego czynu. Wojna weryfikuje, kto jakim jest człowiekiem i jakimi wartościami się kieruje. W chwilach zagrożenia w głowie kołuje się wiele myśli i czasem można samego siebie zaskoczyć.

W naszym stowarzyszeniu byłych więźniów mieliśmy kolegę, z którym się spotykaliśmy, ale gdy tylko słyszał, że planujemy wyjazd do obozu, zawsze kategorycznie odmawiał. Po jego śmierci okazało się, że pracował przy piecu w krematorium.

Jednego w życiu możemy być pewni: nic nie jest pewne. Życie uwielbia płatać figle w najmniej oczekiwanym momencie, ale takie właśnie są jego uroki. Należy je doceniać i nie zapominać, że złe chwile są przejściowe. Jestem tego najlepszym dowodem. Wyszłam z prawdziwego piekła. Poturbowana, ale na własnych nogach. I żyłam, oddychałam, płakałam, ale też śmiałam się i przeżywałam miłe chwile. Bo taki jest ludzki los. Zbudowany z kontrastów.

Niektórych rzeczy nie da się wybaczyć. Ale każdy zasługuje na nowy początek.

Ona boi się, że go straci, a on boi się tego, że straci wszystko.

To, że czuję, iż zasługuję na karę, wcale nie znaczy, że ktoś mi ja wymierza, prawda?

Kiedyś wszyscy byliśmy tacy szczęśliwi. Nie wiem jak, ale muszę wierzyć, że znowu tak będzie. Alternatywa jest zbyt bolesna, żebym mogła ją znieść.

Już to kiedyś czułam. Tę kulę przerażenia pędzącą w moją stronę.

Wiem, jak to jest, kiedy się ucieka przed jakąś niezręczną sytuacją. Przed oskarżycielskimi spojrzeniami i wytykającymi palcami. W moim przypadku niczego to nie zmieniło. Od pewnych rzeczy po prostu nie da się uciec.

Stawiał krok za krokiem z posępną determinacją, jakby jedyny sposób na to, żeby być wolnym człowiekiem, ograniczał się do tego, żeby iść wciąż przed siebie, nie kradnąc i nie kłamiąc, nie zostawiając za sobą niczego prócz płytkich śladów prędko zawiewanych śniegiem.

Ale niektórzy marzyli o nowym świecie bez chciwości.

To Nowy Świat. Przypływa coraz więcej i więcej ludzi. Rodzi się coraz więcej dzieci. Chcemy lepszego życia dla nas i naszych rodzin.

Nie potrafił znieść uczucia, że znów jest samotny i w niebezpieczeństwie.