Wdzydzanie

Name: Wdzydzanie
ISBN: 9788389536297

oprac. Katarzyna Kulikowska

Ocena: 0 (0 głosów)

W albumie znalazły się przede wszystkim fotografie pochodzące z domowych archiwów mieszkańców Wdzydz (głównie tych całorocznych, w mniejszym stopniu sezonowych) zebrane w latach 2015-2016. Zbiór zawiera także kilkanaście zdjęć pochodzących z muzealnej kolekcji, przedstawiających przede wszystkim lokalnych rękodzielników oraz rybaków.

DLACZEGO STWORZYLIŚMY ALBUM WDZYDZANIE?

Kieruje nami chęć łączenia ludzi wokół muzeum, zaciekawienie życiem, które toczy się tuż obok, lokalną historią w jej osobistym i rodzinnym wymiarze, indywidualnymi przeżyciami naszych sąsiadów. Chcemy być muzeum: (mówiącym) o lokalnej społeczności, (działającym) dla lokalnej społeczności, (przynależnym) lokalnej społeczności. Od początku 2015 r. naszą misją stało się dokumentowanie „małych światów życia codziennego” – ta idea pozostaje aktualna od czasów założycieli muzeum, Teodory i Izydora Gulgowskich, do dnia dzisiejszego. Jednym z tych „małych światów”, najbliższym nam jest wieś Wdzydze.

Intencją stworzenia tego albumu mogłoby być docenienie i dowartościowanie lokalnej społeczności. Jednak czy mieszkańcy miejscowości o tak dużym znaczeniu dla Kaszub i Pomorza w ogóle potrzebują tego rodzaju wsparcia i pochwały? To tutaj: powstało pierwsze na obecnych ziemiach polskich muzeum skansenowskie, bywali wielcy ruchu kaszubsko-pomorskiego; to miejsce pokochała Róża Ostrowska, a dzięki niej wielu innych przedstawicieli kręgów literackich. Nie unikając tych udokumentowanych już relacji, dedykujemy zawartość książki dzisiejszym mieszkańcom Wdzydz. Wdzydzanie to obrazowa relacja tych (i dla tych), dla których Wdzydze stały się miejscem życia – z dziedzictwa lub wyboru.

OŚ CZASU – OŚ PAMIĘCI

W albumie znalazły się przede wszystkim fotografie pochodzące z domowych archiwów

mieszkańców Wdzydz (głównie tych całorocznych, w mniejszym stopniu sezonowych) zebrane w latach 2015-2016. Zdecydowaliśmy się dołączyć do tego zbioru kilkanaście zdjęć pochodzących z muzealnej kolekcji, przedstawiających przede wszystkim lokalnych rękodzielników oraz rybaków.

Przyjęty we Wdzydzanach układ chronologiczny (najwcześniejsze zdjęcia pochodzą z początku XX w., najpóźniejsze z ok. 2000 r.) w sposób najbardziej wyraźny uwidacznia proces modernizacji i wynikające z niego przekształcenia – wsi, wybranych gospodarstw, mody (np. ubiór, fryzury); historię poszczególnych rodzin. Dlatego wydaje się najciekawszy. W tym przypadku oś czasu tak naprawdę staje się osią pamięci, a nie obiektywnym biegiem rzeczy. Naszych sąsiadów traktujemy podmiotowo, opieramy się na tym, co opowiadają, zdając też relację z ich niepewności (tym właśnie są np. odwołania do dziesięcioleci i słowo „około” zamiast konkretnego roku w podpisach do zdjęć). Zależy nam na tym, żeby książka wyzwalała we wdzydzkich domach opowieści o postaciach uwiecznionych na fotografiach, rodziła dyskusje, a nawet spory: kto jest na zdjęciu, kiedy i gdzie zostało wykonane. Dopiero taki scenariusz, gdy album uaktywni pamięć mieszkańców wsi i ich żyjących w różnych miejscach krewnych, da nam poczucie, że warto było go przygotować. Tym samym publikacja staje się strukturą otwartą, negocjowalną, wystawioną na rewizje i domagającą się dalszego ciągu. Mamy nadzieję, że to zaledwie początek akcji zbierania fotografii, relacji, doświadczeń – zaproszenie do dialogu i jednocześnie zachęta do przyglądania się temu, co i jak fotografowano w kolejnych latach, jak zmieniała się estetyka wsi i estetyka zdjęć; wreszcie, jak w tych lokalnych obrazach odbija się „wielka historia”: początku XX wieku, międzywojnia, wojny, czasów powojennych i okresu po 1989 roku.