Powieści Philipa Rotha wracają w nowym wydaniu

Wydawnictwo Literackie zostało wyłącznym wydawcą dzieł Philipa Rotha w Polsce. Właśnie dzieł, a nie tylko jednego dzieła. W grudniu ubiegłego roku ukazał się Kompleks Portnoya. W najbliższych miesiącach rozpoczynającego się właśnie 2015 roku ukażą się kolejne powieści serii przybliżającej polskiemu czytelnikowi twórczość jednego z najważniejszych współczesnych pisarzy amerykańskich. Przed nami między innymi premiera Amerykańskiej sielanki.

Powieści Philipa Rotha – autora należącego do tzw. wielkiej czwórki pisarzy amerykańskich, twórcy, który, jak sam twierdzi, żyje dzięki pisaniu – ukażą się w nowym opracowaniu i zmienionej, ujednoliconej szacie graficznej.

Philip Roth, Amerykańska sielanka, przeł. Jolanta Kozak, premiera: 19 lutego 2015

Gdy dwudziesty wiek zmierzał ku niejednoznacznemu końcowi, Philip Roth podarował nam książkę wielką. Elegię na cześć wszystkich obietnic naszego stulecia: obietnic dobrobytu, porządku społecznego i błogosławieństwa domowego zacisza.

Bohaterem Amerykańskiej sielanki jest Swede Levov, uwielbiany sportowiec w szkole średniej w Newark, który dorasta w czasach powojennej prosperity. Żeni się z miss stanu New Jersey, dziedziczy po ojcu fabrykę rękawiczek i przeprowadza się do kamiennego domu w sielskiej osadzie Old Rimrock. I nagle, pewnego dnia w 1968 roku, opuszcza go piękny amerykański sen o szczęściu.

Oto ukochana córka Swede’a, Merry, wyrosła z kochającej, bystrej dziewczynki na zamkniętą, fanatyczną nastolatkę zdolną do niebywale brutalnego aktu politycznego terroryzmu. Z dnia na dzień Swede zostaje wyrwany z wytęsknionej amerykańskiej sielanki i rzucony w odmęty szaleństwa. Przykuwająca, napędzana żalem, wściekłością i głębokim zrozumieniem dla opisywanych postaci, powieść ta jest arcydziełem Rotha.

Tymczasem możemy już sięgnąć po Kompleks Portnoya. Premiera nowego wydania w przekładzie Anny Kołyszko miała miejsce 4 grudnia 2014 roku.

Premiera trzeciej powieści Philipa Rotha w styczniu 1969 roku wzburzyła literackim światem – chodziło o główną postać, która, choć fikcyjna, rozpaliła emocje czytelników. Alexander Portnoy – rocznik 1933, urodzony w Jersey City w rodzinie żydowskiej, IQ 158 – leży na kozetce u psychoterapeuty. Akapit za akapitem, kartka za kartką bezlitośnie rozlicza się z historią własną i rodziny. Z matką, której czujne oko chciałoby dopilnować wszystkiego, zwłaszcza tego, co syn je i co z siebie wydala. Z ojcem, od początku dziejów cierpiącym na niestrawności. Z rodzicami w ogóle, bo Żyd, którego rodzice żyją, jest na ogół biorąc bezradnym niemowlęciem!. Próbując wydostać się z rodzinnej niewoli, Alex wpada w inną niewolę – w sidła kompulsywnych erotycznych fantazji.

Wyznania Aleksa to przełomowy monolog w dziejach literatury amerykańskiej i światowej. Dla jednych stał się pokoleniowym manifestem. Inni zobaczyli w nim wspaniale ironiczny tekst, w którym tyrady na temat seksualności nie wykluczają rozważań o polityce i religii. Portnoy – postać stworzona pół wieku temu – wszedł do kanonu literackich bohaterów, ale nadal pozostaje młody. Zastanawia, drażni, pobudza do myślenia.

Kompleks Portnoya znalazł się na liście stu najlepszych anglojęzycznych powieści XX wieku sporządzonej przez Modern Library i na liście stu najlepszych anglojęzycznych powieści lat 1923–2005 magazynu „Time”.

W 1997 roku Philip Roth otrzymał nagrodę Pulitzera za powieść American Pastoral. W 1998 został w Białym Domu uhonorowany odznaczeniem National Medal of Arts, a w 2002 najwyższym wyróżnieniem Amerykańskiej Akademii Sztuk Pięknych i Literatury – Gold Medal in Fiction, wcześniej przyznanego takim pisarzom jak m.in. John Dos Passos, William Faulkner i Saul Bellow. Roth dwukrotnie otrzymał National Book Award, w 1960 za swą pierwszą książkę, Goodbye, Columbus, i w 1996 za Sabbath’s Theater. Również dwukrotnie przyznano mu National Book Critics Circle Award i aż trzy razy PEN/Faulkner Award. W 2005 roku książka The Plot Against America została wyróżniona nagrodą Amerykańskiego Stowarzyszenia Historyków jako wybitna powieść historyczna o tematyce amerykańskiej wydana w sezonie 2003–2004 a także nagrodą imienia W.H. Smitha jako Najlepsza Książka Roku, już po raz drugi, jako pierwszemu pisarzowi w czterdziestosześcioletniej historii tej nagrody.

W 2005 roku Roth został trzecim żyjącym pisarzem amerykańskim, którego dorobek opublikowano w prestiżowej serii Library of America. W kolejnych latach otrzymał nagrody PEN/Nabokov Award (2006) i PEN/Bellow Award (2007). W roku 2011 w Białym Domu odebrał National Humanities Medal a także został czwartym laureatem nagrody Man Booker International Prize. W 2012 uhonorowano go najwyższym wyróżnieniem hiszpańskim – nagrodą Księcia Asturii, a w 2013 otrzymał najwyższe odznaczenie francuskie, Order Komandora Legii Honorowej.