Tajemnice Rutherford Park

Elizabeth Cooke to autorka z wyrobionym już piórem, na swoim koncie ma dwanaście powieści, które cieszą się uznaniem czytelników. Pochodzi z malowniczych stron, gdzie niegdyś mieszkały siostry Bronte. Dziadek pisarki pracował w jednej z tamtejszych posiadłości, a jego historia, przekazywana z pokolenie na pokolenia, oraz wspomnienia matki Elizabeth stały się kanwą „Tajemnic Rutherford Park”.

Angielska pisarka zaprasza czytelnika do magicznego świata wyższych sfer – do majątku lorda Cavendisha. Ale aby dostać się na piętra, gościć w salonach, imponującej bibliotece czy przez uchylone drzwi sypialni podsłuchać szeptane tajemnice możnych właścicieli, należy przejść przez pokoje służby czy kuchnię, które także skrywają wiele sekretów.

Rutherford, w hrabstwie Yorkshire, to okazała rezydencja, która urasta tu do rangi głównego bohatera powieści. To domostwo z czasów edwardiańskich zna wszystkie tajemnice swoich mieszkańców, wysłuchuje ich próśb, gróźb, marzeń czy lęków. Narrator wprowadza nas do Rutherford i kolejno otwiera przed czytelnikiem wszystkie drzwi. Za każdymi czai się ludzki dramat. Na przykład w pomieszczeniach służby umiera jedna z pokojówek, wydając na świat maleństwo niezwykle podobne do jednego z Cavendishów. W swojej sypialni lady Octavia marzy o zrzuceniu obyczajowych kajdanów, a William pogrąża się w interesach, by jak najmniej zajmować się domowymi sprawami. Aby dotrzeć do każdego zakątka posiadłości – należy przebić się przez gęstą sieć skomplikowanych relacji, powiązań i zależności, ale przede wszystkim trzeba odkryć zasady gry, gry pozorów.

Elizabeth Cooke pokazała nam życie na górze i na samym dnie. Udowodniła, że na każdym szczeblu społecznej drabiny ludzie nie mogą być szczęśliwi, jeśli nie żyją zgodnie z własnymi potrzebami czy marzeniami. Jeśli ich istnienie podporządkowane jest kłamstwu i bierności. Każdy bohater „Tajemnic…” naznaczony jest pewnym dramatyzmem, wynikającym z niemożności spełnienia swoich pragnień, a przede wszystkim – z życia w niewoli (w pozornej wolności). Nie bez znaczenia jest także okres, w który pisarka umieściła akcję – rok 1913. Europa stoi u progu wojny, powoli rozpoczyna się rewolucja, nie tylko w sensie historycznym czy politycznym, ale przede wszystkim – obyczajowym i moralnym. Wraz z rozwojem fabuły, wyjaśnianiem wszelkich zagadek, poznawaniem bohaterów, wreszcie upływem czasu akcji dostrzegamy, jak bardzo sytuacja w Anglii w przededniu I wojny światowej łączy się z losami mieszkańców Rutherford. Zmienia się świat, metamorfozę przechodzą także postaci. Od wątków historyczno-obyczajowych autorka płynnie przechodzi do elementów psychologicznych, dając coraz bardziej pogłębiane kreacje Cavendishów i osób z ich otoczenia. Cooke starannie kreśli te charakterystyki, by finalnie przedstawić czytelnikom ludzi, którzy schodzą z rodowych portretów, żyją, czują i pragną jak my wszyscy.

„Tajemnice…” to powieść „z dawnych lat”, bardzo elegancka, pisana świetnym stylem, w której niespieszna narracja uwypukla drobiazgi (jedna z największych zalet tej pozycji), które szczególną uwagą darzy narrator. Cooke wykreowała świat, do którego wszyscy tęsknimy, mimo iż znamy go jednie z powieści czy filmów. Pisarka wprawnym pędzlem maluje szczegóły, które nadają wyjątkowy charakter i wyróżniają tę prozę na tle innych. Ta książka to dopiero wstęp: wszystko rozpoczyna, a przecież niczego nie kończy, dlatego naturalną koleją rzeczy jest oczekiwanie na (już pewną) kontynuację. To cudowna wiadomość dla czytelników, którym bardzo trudno jest opuścić niezwykły Rutherford Park.