Tam, gdzie skończył się ,,Sapiens", zaczyna się ,,Ewa" - rewolucyjna instrukcja obsługi samicy ssaka, bezkompromisowy opis ewolucji kobiecego ciała, gruntowna rewizja przekonań na temat historii człowieka.
Przez całe wieki to mężczyźni pisali o tym, jak ewoluował nasz gatunek, w jaki sposób opanowaliśmy Ziemię, zbudowaliśmy miasta, udoskonaliliśmy język. Ale w tym obrazie był jeden brakujący element - ciało kobiety. Cat Bohannon, amerykańska badaczka i absolwentka studiów doktoranckich na Uniwersytecie Columbia, przekonuje, że współczesna medycyna, neurobiologia, paleoantropologia czy biologia ewolucyjna tracą, kiedy ignorujemy fakt, że połowa z nas ma piersi. Pora, żeby zacząć o nich rozmawiać; o krwi, tłuszczu, pochwach i macicach. Mleku, które przypomina ropę. O tym, czy istnieje coś takiego jak ,,kobiecy mózg". I czy my, kobiety, rzeczywiście jesteśmy ,,słabszą płcią", a nasze ciała są w stanie wojny z naszymi dziećmi.
,,Naczelne Ewy" żyjące w koronach drzew, mamki, dzięki którym doszło do demograficznej eksplozji oraz chore na anemię współczesne nastolatki z Indii - ta odkrywcza i burząca mity opowieść koryguje naukę, która zbyt długo skupiała się na męskim ciele i męskim punkcie widzenia.
,,Czy nauka - i technologia - wreszcie nadrobią zaległości wobec kobiet? Od pierwszych ssaków po współczesne kobiety, które muszą mierzyć się z medycyną, badaniami naukowymi i technologią opartą na ,,męskiej normie" - ta książka to fascynująca podróż przez 200 milionów lat ewolucji kobiecego ciała. Cat Bohannon wciąga nas w opowieść o tym, jak nasza biologia - od piersi po mózg - kształtuje nasze życie, zdrowie i codzienne doświadczenia.
Dlaczego kobiety żyją dłużej? Czemu menstruujemy? Jakie tajemnice kryje kobieca tkanka tłuszczowa? I dlaczego współczesna medycyna oraz systemy oparte na sztucznej inteligencji wciąż traktują kobiece ciało jako ,,wersję B"? W świecie, w którym algorytmy podejmują coraz więcej decyzji za nas - od diagnoz medycznych po kredyty bankowe - niewidzialna męska norma przenika także do AI. Bohannon z pasją i naukową precyzją demaskuje luki w badaniach oraz pułapki myślenia, które prowadzą do ignorowania kobiecej perspektywy w nauce i technologii".
Prof. Aleksandra Przegalińska
Wydawnictwo: Wydawnictwo Literackie
Data wydania: 2025-03-26
Kategoria: Popularnonaukowe
ISBN:
Liczba stron: 800
Tytuł oryginału: Eve: How The Female Body Drove 200 Million Years of Human Evolution
Koncepcja książki jest świetna i dopóki autorka pisze rzeczowo o rzeczach, na których się zna, to dobrze się ją czyta. Mam jednak sporo zarzutów do tej książki, sama będąc naukowcem. Przede wszystkim ogromną niechęć nabyłam czytając wstęp, bo wiele oskarżeń, które są tam przedstawione, są niesłuszne. Po drugie, autorka zdecydowanie za dużo robi wtrąceń dotyczących jej własnego życia - nie chciałam znać takich szczegółów życia całkiem obcej mi osoby, chciałam publikacji popularno-naukowej napisanej przez specjalist(k)ę w dziedzinie. Po trzecie, totalnie nietrafiony jest ostatni rozdział pt. "Miłość" - przede wszystkim powinien on nosić tytuł "Seksizm" lub "Patriarchat" albo przynajmniej "Monogamia", bo o tym był ten rozdział, a nie o miłości (ani w rozumieniu potocznym, ani w naukowym jako zmiany zachodzące w endokrynologii organizmu i biochemii mózgu). Ponadto był to rozdział prawie całkowicie złożony z poglądów autorki i "gdybania", bez pokrycia w dowodach (często zresztą używa ona zwrotu "(nie) wydaje mi się", pisząc o przedstawianych w tym rodziale hipotezach). Jest to więc rozdział, który mocno obniża wartość całej książki. Ale wszystkie wcześniejsze są rzetelnie opracowane, na pewno warto je przeczytać.