Ściana

Doceniam aktualność, subtelność i głębię powieści, nawet jeśli wymaga ona od czytelnika cierpliwości. Lektura ,,Ściany" była dla mnie doświadczeniem nieoczywistym - pełnym znużenia, ale i fascynacji. Jednym z najbardziej uderzających aspektów jest beznamiętny, chłodny styl narracji. Haushofer konsekwentnie pozbawia swoją bohaterkę emocjonalnych uniesień, nawet w najbardziej dramatycznych momentach. Kiedy bohaterka wspomina o śmierci bliskich, jej relacja ogranicza się do suchych faktów - zamiast rozpaczy pojawia się stwierdzenie: ,,Po prostu już ich nie było. Musiałam żyć dalej." Ta powściągliwość wzbudzała we mnie początkowo dystans, chwilami nawet frustrację - miałam wrażenie, że bohaterka nie dopuszcza mnie do swojego świata przeżyć. Dopiero po czasie dostrzegłam w tym mechanizm obronny: chłód narracji staje się tarczą chroniącą ją przed rozpaczą, a zarazem wymusza na czytelniku głębszą refleksję nad granicami ludzkiej wytrzymałości.

Monotonia codziennych czynności, tak szczegółowo oddana przez autorkę, to kolejny istotny element. Bohaterka dzień po dniu wykonuje te same zadania - uprawia warzywa, doi krowę, zbiera drewno, szykuje posiłki. Opisy te są powtarzalne, miejscami wręcz nużące: ,,Znowu poszłam po wodę. Znowu nakarmiłam zwierzęta. Znowu dzień minął bez słowa." Z jednej strony, ta monotonia rzeczywiście osłabiała moje zaangażowanie - łapałam się na tym, że pragnęłam fabularnego zwrotu, jakiegoś impulsu, który wyrwie bohaterkę (i mnie jako czytelniczkę) z marazmu. Z drugiej jednak strony, właśnie ta powtarzalność doskonale oddaje atmosferę całkowitej izolacji i zamknięcia w rutynie. Każdy dzień staje się podobny do poprzedniego, a czas rozmywa się, tracąc znaczenie. Z czasem zaczęłam dostrzegać, że w tej monotonii kryje się prawda o samotności i konieczności odnalezienia sensu w najprostszych czynnościach.

Najmocniejszą stroną powieści są bez wątpienia relacje bohaterki ze zwierzętami - psem Luchsem, krową Bellą czy kotką. To właśnie te momenty, kiedy bohaterka z czułością i troską opiekuje się swoimi podopiecznymi, budziły moje emocje. Pozwala sobie na namiastkę czułości i empatii, których brakuje w jej kontaktach z przeszłością czy własnymi wspomnieniami.