Zgiełk serca. Opowieść o Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej

Urodzona w rodzinie słynnych Kossaków, obdarzona talentem malarskim i literackim, zmagająca się z fizyczną ułomnością, legitymująca się dwoma nazwiskami swych mężów, nieszczęśliwa w związkach, choć przez wielu kochana. Taki portret Lilki, czyli Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej kreśli Małgorzata Czyńska w biografii poetki pt. „Zgiełk serca. Opowieść o Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej”, która ukazała się nakładem Wydawnictwa Literackiego.

Ta pięknie napisana, choć przejmująca opowieść o życiu i twórczości Lilki odtwarza nie tylko burzliwe koleje jej losu, ale również atmosferę I połowy XX wieku (z artystyczną bohemą tamtych czasów żyjącą w Krakowie i Zakopanem), specyfikę funkcjonowania w rodzinie znanych twórców i tragiczne epizody z czasów II wojny światowej, które nie ominęły także Kossaków.

Z tej biograficznej narracji wyłania się Lilka poetka, marginalizowana przez nią samą - Lilka malarka, a przede wszystkim kobieta z krwi i kości, która przez całe życie czuła się niewystarczająca. Bywało i tak, że liczne działania podejmowane przez bohaterkę tej książki po to, by zostać dostrzeżoną, przynosiły odwrotny efekt, ale dzięki nim Małgorzata Czyńska zgromadziła materiał do opowieści o artystce, która całą sobą reprezentowała sztukę.

Autorka „Zgiełku serca” zręcznie wyważyła proporcje pomiędzy życiem zawodowym i prywatnym swojej bohaterki, nie zapominając przy tym, że jej poetycka twórczość wyrastała z osobistych przeżyć. Liczne wiersze przywołane na kartach książki ukazują kunszt pisarski Marii i jej głęboką emocjonalność, której wielu z Nas mogłoby Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej pozazdrościć. Co więcej, dzięki lekturze tej biografii możemy poznać relacje rodzinne i sekrety domu Kossaków, w tym także stosunek Lilki do młodszej siostry, utalentowanej pisarki Magdaleny Samozwaniec. To nie koniec zalet tej wspaniałej opowieści. Po więcej zapraszam do lektury książki!

W trakcie lektury tej biografii czas i miejsce nie mają dla czytelników żadnego znaczenia, bo nic nie może stanąć na przeszkodzie, by poznać piekielnie ciekawą historię życia jednej wyjątkowej i barwnej bohaterki.

Serdecznie polecam!

(Kliknij aby rozwinąć opinię)

,,Zgiełk serca" to biograficzna opowieść o Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej (z domu Kossak), jej barwnym życiu, twórczości, a także artystycznej rodzinie. Całość czyta się niczym sensacyjną powieść, nawet jeżeli zna się losy wybitnej poetki i malarki.   Małgorzata Czyńska wykonała tytaniczną pracę, zbierając materiały do swojej książki. Przyniosło to wspaniałe efekty, gdyż w treści odnajdujemy wiele cytatów - z listów, wypowiedzi bliskich Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej, jej osobistych zapisków i innych źródeł.   Swoją bohaterkę autorka pokazuje na początku nie jako dziecko, co często spotykamy w biografiach. Maria jest dorosłą kobietą. Zmaga się z cierpieniem spowodowanym noszeniem gorsetu ortopedycznego, który miał ukryć defekt sylwetki. To powód jej kompleksów, z którymi zmagała się od dzieciństwa.   Obsesja na punkcie wyglądu i strach przed oznakami starości towarzyszyły jej całe życie. Były one w dużej mierze spowodowane skomplikowanymi relacjami z ojcem - Maria podziwiała go, była jego ukochaną córką i bardzo chciała dorównać pięknym kobietom, które Wojciech Kossak adorował.   Interesująco Małgorzata Czyńska ukazuje wpływ rodziców na życie Marii. Ojciec - znany malarz, ale i słynący z romansów kobieciarz, matka - inteligentna, wrażliwa, tolerująca, ale i przeżywająca emocjonalnie zdrady męża... I jeszcze siostra - Magdalena Samozwaniec - z którą Maria od dziecka rywalizowała, ale z którą też się przyjaźniła. Familia Kossaków jawi się tu jako ludzie pełni skrajnych emocji, raz kochający się, raz kłócący w burzliwy sposób, ale związani silnymi więzami.   Oczywiście poznajemy także pierwsze i późniejsze miłości głównej bohaterki, jej trzech mężów, kochanków, mężczyzn, którzy ją fascynowali, ale i zawodzili. To ważny temat zwłaszcza w kontekście poetyckiej twórczości artystki, która zasłynęła jako autorka liryków miłosnych. Małgorzata Czyńska ukazuje genezę wielu wierszy, co na pewno stanowi wielką gratkę dla czytelnika.   Maria Pawlikowska-Jasnorzewska to nie tylko poetka i dramatopisarka. Tworzyła oryginalne obrazy, ilustracje, rysunki, szkice... Ta część jej artystycznego dorobku również jest ukazana i omówiona w książce, a przykłady tych dzieł możemy podziwiać w postaci licznych reprodukcji.   Zaletą tej biografii jest ukazanie bohaterki w oczach jej współczesnych, przede wszystkim największych twórców dwudziestolecia międzywojennego . Poznajemy opinie Juliana Tuwima, Witkacego, Jarosława Iwaszkiewicza... Mamy też okazję przeczytać recenzje jej pierwszych tomików poezji, które wcale nie były przychylne, gdyż niektórzy uważali je za ,,jakieś wierszyki".   Czytanie ,,Zgiełku serca" było dla mnie ucztą duchową, ale też pełną emocji lekturą, gdyż śledzenie życia Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej dostarcza wielu odczuć. To wzruszenia, podziw, współczucie, empatia, ale czasem też irytacja... Potwierdza to, jak bardzo złożoną i bogatą osobowość miała autorka ,,Pocałunków".   Wielką zaletą tej biografii jest ukazanie panoramy życia społecznego i kulturowego pierwszej połowy dwudziestego wieku. Pojawia się tu wiele znanych nazwisk artystów, nie tylko literatów.   Całość napisana jest barwnie, dynamicznie i z klasą - autorka nawet pisząc o wydarzeniach uchodzących za skandale, robi to elegancko. Nie zamiata niczego pod dywan, ale też nie bazuje na taniej sensacji.   Na uwagę na pewno zasługuje szata edytorska - książka jest pięknie wydana, a mało znane powszechnie zdjęcia, liczne reprodukcje i kopie rękopisów sprawiają, że z wielką przyjemnością i się czyta, i ogląda, i wraca do różnych fragmentów.   POLECAM SZCZERZE - nie tylko miłośniczkom i miłośnikom dorobku Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej, zwanej przez bliskich Lilką. BEATA IGIELSKA 

(Kliknij aby rozwinąć opinię)