Ewa Lipska z Silesiusem za całokształt twórczości, znamy tegorocznych nominowanych

Decyzją jury Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius Ewa Lipska, wybitna poetka, ale też felietonistka i redaktorka będzie kolejną autorką, której dorobek poetycki miasto Wrocław uhonoruje Silesiusem. Tym samym dołączy ona do zacnego grona, w którym znaleźli się już m.in. Tadeusz Różewicz, Urszula Kozioł, Stanisław Barańczak, czy nagrodzony w roku ubiegłym Bohdan Zadura.

Jury, pracujące pod przewodnictwem prof. Andrzeja Zawady, ogłosiło także listę siedmiu tomików, które powalczą o Silesiusa w kategorii książka roku oraz trzech, których autorzy ubiegać się będą o Silesiusa za najlepszy debiut. Wszystkich laureatów poznamy 18 maja podczas 4. edycji Międzynarodowego Festiwalu Poezji Silesius. W ramach festiwalu odbędą się także spotkania z laureatką Silesiusa za całokształt twórczości, jak i wszystkimi poetkami i poetami nominowanymi.

Lista finalistek i finalistów Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius wygląda następująco.

Książka roku:

- Tomasz Bąk, Utylizacja. Pęta miast (Wydawnictwo WBPiCAK w Poznaniu),
- Kamila Janiak, wiersze przeciwko ludzkości (Wydawnictwo WBPiCAK i Staromiejski Dom Kultury w Warszawie),
- Adam Kaczanowski, Cele (Wydawnictwo WBPiCAK w Poznaniu),
- Aldona Kopkiewicz, Szczodra (Wydawnictwo WBPiCAK w Poznaniu),
- Małgorzata Lebda, Sny uckermӓrkerów (Wydawnictwo WBPiCAK w Poznaniu),
- Jacek Łukasiewicz, Wiązania (wydawnictwo j),
- Krzysztof Siwczyk, Mediany (Wydawnictwo a5).

Debiut roku:

- Maciej Bobula, Wsie, animalia, miscellanea (Fundacja Duży Format),
- Michał Domagalski, Poza sezonem (Biuro Literackie),
- Jan Rojewski, Ikonoklazm (Biuro Literackie).

Lipska – poetka osobna

Ewa Lipska (ur. 1945 w Krakowie) jest bezdyskusyjnie jedną z najwybitniejszych współczesnych poetek, zaliczaną, nieco wbrew własnej woli, do generacji Nowej Fali. Debiutowała książką poetycką pt. Wiersze w 1967, od tego momentu wydała przeszło trzydzieści książek poetyckich, z których za najważniejsze uznaje się tomiki: Czwarty zbiór wierszy(1974), Piąty zbiór wierszy(1978), Dom Spokojnej Młodości. Wiersze wybrane(1979), Przechowalnia ciemności(1985), Strefa ograniczonego postoju (1990), Stypendyści czasu (1994), 1999(1999), Sklepy zoologiczne(2001), Gdzie indziej(2005), Czytnik linii papilarnych (2015) i Pamięć operacyjna(2017). Jest ponadto autorką powieści – Sefer(2009). W roku 2018 nakładem Wydawnictwa Literackiego ukazała się publikacja Boli tylko, gdy się śmieję. Listy i rozmowy, stanowiąca wybór listów do i od Stanisława Lema i Tomasza Lema. Lipska uhonorowana została ponadto szeregiem nagród literackich, w tym Nagrodą im. Kościelskich, Nagrodą Miasta Krakowa, Nagrodą Literacką Gdynia czy, w tym roku, Nagrodą im. Jerzego Turowicza.

Poezja Lipskiej doceniana jest m.in. za niespotykaną ironię, w czym wielu przez lata doszukiwało się wpływu jej przyjaciółki, Wisławy Szymborskiej. Nie ulega jednak wątpliwości, że Ewa Lipska bardzo szybko wybiła się na poetycką samodzielność, wypracowując swój niepowtarzalny język, a także, skupiając się w swojej twórczości na wnikliwej analizie otaczającej ją rzeczywistości i celnym społecznym krytycyzmie (sprawdzającym się tak w PRL-u, jak i w cyfrowej rzeczywistości drugiej dekady XXI wieku).

Wyboru laureata oraz finalistów podczas posiedzenia 18 marca dokonało jury w składzie: Andrzej Zawada (przewodniczący), Anna Kałuża, Piotr Kępiński, Karol Maliszewski, Joanna Orska, Adam Poprawa i Justyna Sobolewska.  

O Silsesiusie

Wrocławska Nagroda Poetycka Silesius, wręczana od 2008 roku, ma na celu wyróżnienie i promocję najważniejszych dzieł i twórców rodzimej poezji. Fundatorem nagrody jest miasto Wrocław, a jej nazwa pochodzi od śląskiego poety barokowego Angelusa Silesiusa. Od początku istnienia Nagroda Poetycka Silesius przyznawana jest w trzech kategoriach: za całokształt pracy twórczej, książkę roku i debiut roku. W 2008 roku jako pierwsi statuetki Silesiusa otrzymali Tadeusz Różewicz (całokształt twórczości), Andrzej Sosnowski (książka roku) oraz Julia Szychowiak (debiut). Za całokształt pracy twórczej w kolejnych latach nagradzani byli także: Stanisław Barańczak (2009), Piotr Sommer (2010), Urszula Kozioł (2011), Marcin Świetlicki (2012), Krystyna Miłobędzka (2013), Darek Foks (2014), Jacek Podsiadło (2015), Julian Kornhauser (2016), Andrzej Sosnowski (2017) i Bohdan Zadura (2018).

Wrocławską Nagrodę Poetycką Silesius stanowią statuetka Silesiusa oraz nagroda pieniężna fundowana przez miasto Wrocław w wysokości 100 000 zł (całokształt twórczości), 50 000 zł (książka roku) i 20 000 zł (debiut roku).

Organizatorem Nagrody Silesius, podobnie jak i Literackiej Nagrody Europy Środkowej Angelus, od 2018 roku jest Wrocławski Dom Literatury. Z kolei od 2016 roku Nagrodzie towarzyszy Międzynarodowy Festiwal Poezji Silesius (także organizowany przez WDL), którego czwarta edycja odbędzie się w dniach 14–19 maja 2019 i będzie miała bardzo międzynarodowy charakter. Gościem honorowym tegorocznej edycji będą Czechy – organizatorzy zaplanowali trzy spotkania z udziałem czeskich poetów różnych pokoleń, a także warsztaty translatorskie. Ponadto Wrocław odwiedzi także Belgijka Miriam Van hee, a także świetnie znani polskim czytelnikom Jurij Andruchowycz i Serhij Żadan z Ukrainy – obaj opowiadać będą o mniej znanej, poetyckiej stronie swojej twórczości.

Wśród gości z Polski, oprócz poetek i poetów nominowanych w tegorocznej edycji Silesiusa, czytelnicy będą mieli okazję spotkać m.in.: Andrzeja Sosnowskiego, Agnieszkę Wolny-Hamkało, Jacka Bieruta, Bogusława Kierca, Wojciecha Bonowicza, Joannę Roszak czy Bohdana Zadurę. Odbędą się też autorskie czytania (m.in. premierowego poematu napisanego wspólnie przez Marcina Barana i Marcina Sendeckiego), konkurs poetycki, a także – tradycyjnie już – działania performatywne w przestrzeni miejskiej i lekcje poetyckie dla młodzieży. W ramach programu muzycznego wystąpią m.in. Karbido z Andruchowyczem i Pochwalone.

Tak bogaty program MFPS to efekt współpracy Wrocławskiego Domu Literatury z odbywającym się równolegle festiwalem Poznań Poetów, a także CzechLitem – Czeskim Centrum Literackim z Pragi. Pełny program 4. MFP Silesius zostanie ogłoszony 5 kwietnia.   

fot. Max Pflege, Wrocławski Dom Literatury