Recenzja książki: Tu jest Grecja! Antyk na nasze czasy
Recenzuje: Danuta Szelejewska
W rozciągającej się na wielu kontynentach Grecji historycznej (odmiennej od tej współczesnej) osiedlali się starożytni Hellenowie, tworząc w przynależnych im rozmaitych krainach własną kulturę. Treść książki Tu jest Grecja! Antyk na nasze czasy w interesujący sposób opowiada o tym, jak bardzo to, czym i jak żyjemy, stanowi greckie dziedzictwo.
Sięgając roku 1200 p.n.e., Marek Węcowski umożliwia czytelnikowi poznanie kultury starożytnych Greków (wyprawy, podboje, warownie, zakładane miasta, helleńskie świątynie, historyczne ruiny, konflikty, a także bogowie, pomniki i wojenne trofea, nawet wymarła roślina silfion, która warta była tyle srebra, ile ważyła). Pisze o różnym od naszego postrzeganiu przez Greków miejsca człowieka w czasie (czyhające niebezpieczeństwa przyszłości mają swe korzenie w nieznanej przeszłości), o autorytecie przysługującym Homerowi (Iliada i Odyseja porównywalne z miejscem Biblii w tradycji żydowskiej i chrześcijańskiej), o niezwykłej odwadze greckich żeglarzy (intensywny handel, kontakty ze światem). Opisuje rozrywki elit (ulubioną były sympozjony, czyli całonocne biesiady przy winie), szkolenia efebów (kończących osiemnaście lat Ateńczyków), w efekcie których gimnazjony (miejsca do ćwiczeń nago) stały się ośrodkami kulturowej hellenizacji antycznego świata.
Obfitująca w ślady dawnego sposobu myślenia historyczna publikacja Wydawnictwa Iskry kreśli grecką wizję świata, proponuje sprawdzone systemy wartości, wzywa do przemyśleń oraz decyzji, zwłaszcza dzisiaj, w dobie narastających konfliktów, udzielając odpowiedzi na pytania o możliwości działań w trudnych warunkach i niepewnych czasach. Karty książki przepełnia grecka historia, geografia oraz filozofia, grecka literatura, mity i religia. Pojawia się ateński teatr oraz miejsca rytualnych ofiar, składanych bogom i boginiom. Odsłonięte zostają tajniki demokracji (brak partii politycznych, alienacja elit, kontrola obywateli nad funkcjonowaniem państwa) oraz polityki (ostracyzm, prywata, korupcja, przekupstwo, kumoterstwo). Są rozważania (na zasadzie analogii pomiędzy wydarzeniami dziejów starożytnych a tym, co dzieje się obecnie) o świecie współczesnym (pandemia koronawirusa z jej społecznymi i moralnymi skutkami, agresja Rosji na Ukrainę, tułaczy los uchodźców, zagrożenie katastrofą ekologiczną). Na mapkach umieszczonych po wewnętrznych stronach okładek czytelnik odnajdzie większość pojawiających się w tekście nazw geograficznych i etnicznych. Zapisane kursywą (w nawiasach) zwroty obcojęzyczne wyjaśniono. Fragmenty utworów literackich wyróżniono w postaci wcięć. Mnóstwo dobrze opisanych ilustracji (autorów i źródła podano na początku książki) uzupełnia treść. Twardą okładkę chroni dodatkowa obwoluta.
Po książkę Tu jest Grecja! Antyk na nasze czasy sięgnąć mogą wszyscy, bowiem uporządkowany świat (miejsce życia każdego z nas), który zbudowany został na starożytnych normach i ideałach, w chwili obecnej poddany został ciężkiej próbie. A żyć trzeba nadal.
