Recenzja książki: Wiek diagnozy. Jak obsesja na punkcie zdrowia czyni nas bardziej chorymi

Recenzuje: Danuta Szelejewska

Przemiany w medycynie i społeczeństwie zaowocowały coraz bardziej upowszechniającą się nadwykrywalnością oraz nadmierną medykalizacją. Dzięki przekonującej treści książki Wiek diagnozy, w której autorka (lekarz neurolog, specjalistka od napadów drgawkowych) wyjaśnia, Jak obsesja na punkcie zdrowia czyni nas bardziej chorymi, czytelnik zrozumie, dlaczego publikacja została okrzyknięta najlepszą książką 2025 roku (The Times).

Podkreślając istniejącą obecnie mnogość kategorii diagnostycznych, Suzanne O’Sullivan śledzi sposób wytyczania przez współczesną medycynę granicy między zdrowiem a chorobą, analizuje pozytywne i negatywne skutki zmieniającej się koncepcji diagnozy oraz podpowiada, co kryje się za wzrostem liczby niektórych diagnoz. Każdy rozdział poświęca odmiennej jednostce chorobowej, podając informacje charakterystyczne dla choroby Huntingtona, przewlekłej boreliozy i długiego covidu, autyzmu, nowotworów, ADHD, depresji i neuroróżnorodności oraz choroby bez nazwy (zaburzenia tak rzadkie, że zaliczane są do niewyjaśnionych problemów medycznych). Podaje opis zaburzenia, sygnały, objawy, przyczyny, warianty choroby, diagnozowanie i diagnozowanie błędne, reakcja pacjenta oraz otoczenia na usłyszaną diagnozę, podejmowane decyzje, testy umożliwiające postępowanie zmniejszające ryzyko przekazywania chorób, wpływ diagnozy na życie pacjenta i rodziny, reakcje otoczenia, wsparcie, wzorce zachowań, obszary niepewności. Uzupełnieniem omówionych przez Suzanne O’Sullivan jednostek chorobowych są prawdziwe historie ludzi korzystających z możliwości coraz bardziej rozwijających się nauk medycznych.

Publikacja Wydawnictwa Znak zwraca uwagę na problem przez większość społeczeństwa nieuświadamiany. Autorka kwestionuje utarte przekonania, omawia procedury badawcze, wspomina o badaniach genomów, tłumaczy ewoluowanie diagnoz postępami w nauce, faktem zmieniającego się konsensusu społecznego oraz pojawiającymi się problemami z pogranicza zdrowia i choroby, które najczęściej zostają zaklasyfikowane jako jednostki chorobowe. Przytacza również hipotezy, teorie, kontrowersje, interpretacje i nadinterpretacje, wysuwa wnioski, zadaje pytania oraz udziela odpowiedzi, wszystko przeplatając wzrastającymi danymi statystycznymi. Ciekawość wzbudzają opowiedziane przez nią historie (chociażby historia boreliozy czy ADHD). Pomocą służy zamieszczony na końcu lektury wykaz skrótów i końcowe przypisy bibliograficzne.

Treść książki Wiek diagnozy wyjaśnia, Jak obsesja na punkcie zdrowia czyni nas bardziej chorymi, a tym samym przestrzega przed zagrożeniami wynikającymi z nadmiernego diagnozowania.

Tagi: Reportaż i dziennikarstwo śledcze