Rzecz jest tylko rzeczą

Wśród włoskich autorów XX wieku ważne miejsce zajmuje Alberto Moravia, który w ciągu sześćdziesięciu lat swojej pracy twórczej napisał ponad 50 książek (powieści, zbiorów opowiadań, nowel, dramaty oraz reportaże z podróży), z nich 30 zostało zekranizowanych przez m.in. Alessandra Blasettiego, Jeana Luca-Godarda czy Bernarda Bertolucciego. Mnie podczas pakowania się na urlop wpadł w ręce mało znany zbiór opowiadań Rzecz jest tylko rzeczą.

Każde z 44 opowiadań opowiada historię człowieka prowadzącego nierówną walkę z rzeczywistością - raz będzie to starcie z obyczajami, innym razem z rzeczami, jeszcze innym z instytucją małżeństwa, pracą, codziennymi sytuacjami. Bohaterowie Moravii wydają się mieć manię na punkcie jakiegoś elementu świata, który ich uwiera, nie dając spokojnie przeżyć. Ich refleksyjne podejście do życia popycha na skraj obłędu, a brak hamulca powoduje, że wydarzenia wymykają się spod kontroli. Moravia z jednej strony ironizuje, z drugiej kreuje obraz tego, co byłoby, gdybyśmy próbowali wszystko sobie logicznie wytłumaczyć. Czy to bohaterowie są szaleńcami, czy może rzeczywistość jest szaleństwem?

Styl Moravii jest w tych opowiadaniach bardzo wyrazisty, a same historie oparte na kilku pomysłach, które podlegają pewnym wariacjom, co powoduje, że po przeczytaniu kilkunastu może występować znużenie lekturą. Myślę, że wydanie tego zbioru w tak obszernej formie działa raczej na niekorzyść odbioru całości, a szkoda, bo teksty napisane są bardzo sprawnie, choć są zbyt do siebie podobne. Niemniej, kilka opowieści naprawdę warto przeczytać (Komunikatywność, Wszechwidzący, Ty mnie znasz, Carlo, Mur i geranium) - robią wrażenie.