Utwory wybrane. Utwory sceniczne

Anton Czechow to jeden z klasyków, którego nie poznałem do tej pory na tyle dobrze, jakbym sobie tego życzył. Swego czasu zaczytywałem się jego opowiadaniami, ceniąc ostre pióro, ironiczne poczucie humoru i efektowną prostotę niektórych rozwiązań. Z utworów scenicznych czytałem dotąd jedynie Wujaszka Wanię, a inscenizację Wiśniowego sadu widziałem w dwóch zupełnie różnych wersjach, lecz literackiego pierwowzoru nie nadrobiłem. Dlatego tym bardziej ucieszyłem się, że w serii Biblioteki Klasyków pojawiły się dzieła Czechowa, w tym, oczywista, jego dramaty.

Sprawa pierwsza: czytało mi się te dramaty świetnie. Język Czechowa, przełożony na polski w większości przypadków kilkadziesiąt lat temu, skrzy się humorem, dając sporo czytelniczej radości. Żarty sceniczne, takie jak Łabędzi śpiew, Tragik mimo woli, Oświadczyny czy Wesele, zadziwiły mnie zwięzłością i klasycznym wykorzystaniem komizmu. Postaci stworzone przez pisarza są wyraziste, często przerysowane, ale z olbrzymim wyczuciem, by akcenty były równo rozłożone.

Sprawa druga: dbałość o detale zrobiła na mnie spore wrażenie. Słynna jest zasada strzelby Czechowa, a sam dramatopisarz w swoich tekstach także pamiętał o tym, że każdy element dzieła powinien być istotny, czy to wypowiedź postaci, fragment stroju czy rekwizyt. Dialogi rozpoczęte w akcie pierwszym, w kolejnych się rozwijają, prowadząc do rozwiązania. Bohater zapowiedziany na początku tekstu, w dalszej części staje się centralną częścią gagu.

Sprawa trzecia: podoba mi się dobór tematów i postaci - problemy zwyczajnych ludzi, małych miasteczek i wsi. Oczywiście, historie wydają się wyolbrzymione w satyryczny sposób, ale dzieje się tak w celu podbicia wrażenia komicznego. Ich istota jednak bierze się z bardzo prawdopodobnych sytuacji i emocji. Czechow wykazał się okiem niezwykle bystrym, które w połączeniu z dobrym piórem dało czytelnikom dzieła w swej przenikliwości zabawne, pokazujące prawdziwą twarz społeczeństwa, które chciałoby się skryć za maską czegoś więcej, własnych marzeń, lęków czy zazdrości.

Dodatkowym atutem tego zbioru jest samo wydanie - seria Biblioteka Klasyków ma przyjemny do trzymania format, nawet przy książce tak znacznej objętości, jak opisywane utwory sceniczne. Pod elegancką obwolutą kryje się twarda materiałowa oprawa, a w środku treść spisana niemęczącym wzroku fontem. Tylko ten śnieżnobiały papier... Czechow poleca się w przerwie świątecznej, w pozostałe dni także.