Najlepsze książki dla młodych czytelników 2013

O czytelnika dbać trzeba. To nie ulega wątpliwości. Zwłaszcza, jeśli ma on zaledwie kilka lat, a otaczający świat jest dla niego wielką niewiadomą. Aby poznawanie i odkrywanie „codziennych cudów” było przygodą nie tylko piękną, ale także niosącą nowe doświadczenia i mądrość, wybór lektur dla maluchów okazuje się kwestią niezwykłej wagi. Starannie wyszukiwać powinno się także książki dla młodzieży. Nie chodzi jednak o to, by ukrywać przed dorastającymi ludźmi szarą i często brutalną rzeczywistość, ale by ją oswajać i udowadniać, że problemy, z którymi na co dzień się borykają, spotykają także książkowych bohaterów – pisze Magdalena Galiczek-Krempa, zajmująca się w redakcji serwisu Granice.pl marketingiem, recenzentka i ilustratorka. Poznajmy 10 najlepszych – jej zdaniem – książek dla młodych czytelników, opublikowanych w roku 2012.

Przeczytaj również:

- Książki roku 2012 według Justyny Gul

- Lektury pełne emocji. Najlepsze książki 2012 roku według Izabeli Raduckiej

- Fantastyczny rok? Najlepsze książki fantasy / s-f według Damiana Kopcia

- Najlepsze książki non-fiction 2012 według Beaty Bednarz

- Wiara czyni cuda. Najlepsze książki katolickie 2012 roku według Danuty Szelejewskiej

10. Ufologia, praca zbiorowa, Wydawnictwo Debit

W Ufologii zachwyca przede wszystkim staranność i ogromna dbałość o szczegóły podczas opisywania poszczególnych gatunków kosmitów. Na wielki szacunek zasługuje wręcz nieograniczona wyobraźnia autorów, odpowiedzialnych zarówno za treść, jak i za stronę graficzną publikacji. Dla fanów tematu Ufologii to ogromne źródło unikatowych i oryginalnych informacji, które mogą stać się inspiracją do wymyślania własnych, wyimaginowanych mieszkańców i kultur odległych galaktyk. Na tym jednak nie koniec. Wertując Ufologię od „deski do deski”, czytelnik przekona się, że w publikacji znaleźć można też wciągającą fabułę, której finał okaże się niezwykle zaskakujący.

9. Draka Ekonieboraka, praca zbiorowa,  Wydawnictwo Albus

Draka Ekonieboraka to napisana z pomysłem wierszowana historia, która przestrzec ma czytelnika przed popełnianiem ekologicznych gaf. Utrzymana w lekkim i zabawnym stylu opowieść o Ekonieboraku przeplatana jest z cennymi informacjami z zakresu ochrony środowiska. Czytelnik dowie się między innymi, jak wielkie spustoszenie może wyrządzić wyrzucona bateria-paluszek, dlaczego podczas mycia zębów należy zakręcać kran oraz ile psich odchodów rocznie wywożonych jest z Warszawy.

8. Krąg, Mats Strandberg, Sara B. Elfgren, Wydawnictwo Czarna Owca

Grupa nastolatek, tajemnicze zbrodnie i magia – to połączenie nienowe, choć wciąż przyciągające uwagę wielu czytelników. Krąg Matsa Strandberga i Sary B. Elfgren to skandynawska powieść z pogranicza fantasy, kryminału i historia kierowana do nastoletnich odbiorców. I chociaż książka nie zachwyca oryginalnością, to sprawnie skonstruowana fabuła, dynamiczna akcja i mnogość wydarzeń sprawiają, że czyta się ją jednym tchem.

7. Moja siostra jest super, praca zbiorowa, Wydawnictwo Jedność

Moja siostra jest super to doskonała książka, którą koniecznie należy sprezentować dziecku, gdy na świat przyjdzie jego młodsze rodzeństwo. Dzieci, będące dotychczas jedynakami, nie zdają sobie sprawy z tego, jak wielkie zmiany nastąpią w ich życiu wraz z pojawieniem się młodszego brata lub siostry. Publikacja Moja siostra jest super po części pomaga przybliżyć, złagodzić i zaakceptować pojawiające się nagle zmiany. W większej jednak mierze książka tłumaczy, że z rodzeństwem można „się dogadać” na każdym etapie jego dopiero rozpoczynającego się życia.

Książka zwraca uwagę na umiejętności, jakie posiada maluch na danym etapie swojego rozwoju. Tłumaczy, dlaczego trudno jest bawić się w skomplikowane gry z półroczną siostrą oraz wyjaśnia, dlaczego roczne dzieci lubią niszczyć przedmioty. Spojrzenie z dystansu na zachowanie młodszego rodzeństwa pomoże starszym dzieciom uświadomić, że „przykrości”, jakich doświadczają ze strony młodszej siostry lub brata nie wynikają ze złej woli, a jedynie są typowym zachowaniem dzieci w danym wieku.

6. Mapy. Obrazkowa podróż po lądach, morzach i kulturach świata, Aleksandra i Daniel Mizielińscy, Wydawnictwo Dwie Siostry

Dokładne przejrzenie Map... zajmie czytelnikowi co najmniej kilka dni. Jednak nawet i po tym czasie może być on pewny, że kilka bądź kilkanaście ilustracji, które swym ogromem niemal przerażają, po prostu przegapił. Publikacja Mizielińskich to nie encyklopedia ani leksykon, który tłumaczy znaczenie często skomplikowanych i obco brzmiących terminów. Mapy... to zaproszenie do pasjonującej podróży i do odkrywania rzeczy dotąd zupełnie czytelnikowi nieznanych. Dla małych czytelników książka Mizielińskich będzie lekturą, do której wielokrotnie powrócą oraz dzięki której posiądą wiedzę o naprawdę sporej ilości ciekawostek dotyczących egzotycznych państw świata. Dla dorosłych natomiast wspólne przeglądanie książki wraz z dziećmi być może stanie się inspiracją i motorem napędowym do podjęcia decyzji o długiej, wspaniałej podróży swojego życia.

5. Uczucia. Co to takiego? Oskar Brenifier, Wydawnictwo Zakamarki

Uczucia. Co to takiego? to nie poradnik dla rodziców czy dzieci. To publikacja, która ma stać się pretekstem do dialogu rodzica z dzieckiem. Książka Oscara Brenifiera w przeważającej części składa się z nietuzinkowych pytań (Czy to zawsze przyjemne, gdy ktoś się o ciebie martwi?, Czy byłbyś zazdrosny, gdybyś czuł się przez to szczęśliwy?, Czy zawsze po kłótni czujesz się lepiej?), a jedynie mały jej procent stanowi wyjaśnienie poruszanych tematów. Taka konstrukcja książki sprawia, że uwaga rodzica – czyli moderatora rozmowy, oraz dziecka – osoby aktywnej w dialogu skupia się na istocie rozmowy, a nie na sprawach pobocznych czy na elementach, które mogłyby rozproszyć uwagę dyskutujących.

Uczucia. Co to takiego? to doskonała pomoc zarówno dla rodziców, jak i nauczycieli oraz wychowawców czy pedagogów. Książka ta podpowiada, jak rozmawiać z dzieckiem o nie zawsze łatwych sprawach, jak prowadzić dialog, by dziecko czuło się równorzędnym rozmówcą oraz uświadamia, z jakimi problemami na co dzień może zetknąć się dorastający człowiek. 

4. Seria Pretty Little Liars, Sara Shepard, Wydawnictwo Otwarte

Opatrzone tytułem Pretty Little Liars kolejne tomy autorstwa Sary Shepard to lektura wręcz obowiązkowa dla nastolatek. Chociaż główne bohaterki nie „grzeszą” najlepszym przykładem (w końcu to „Kłamczuchy”), to problemy, z jakimi się zmagają, kompleksy, jakie im doskwierają czy porażki, jakich doznają są nieobce większości ich rówieśniczek. Seria Pretty Little Liars to sprawnie i z niezwykłą wyobraźnią skonstruowany cykl, który pochłonie uwagę czytelniczek od pierwszego do… kolejnego tomu.

3. Moje szczęśliwe życie, Rose Lagercrantz, Wydawnictwo Zakamarki

Autorka, tworząc swoją małą bohaterkę, pozwoliła jej zaznać zarówno momentów prawdziwego szczęścia, jak i bólu oraz smutku. Dunia nigdy nie pozostaje jednak sama – ma kochającego tatę, który zrobi dla swojej małej córeczki niemal wszystko. Ma dziadków i babcie, które swoją wnuczkę uwielbiają. Ma wreszcie przyjaciółkę, Fridę, która - chociaż mieszka daleko - pamięta o Duni i wspiera dziewczynkę.

Książka Rose Langercrantz w bardzo wzruszający sposób pokazuje także godzenie się małego dziecka ze śmiercią najbliższej mu osoby – matki. Dunia straciła mamę, kiedy była jeszcze bardzo małą dziewczynką. Po wyjaśnieniu babci, że mama nie odeszła, tylko „wyrosły jej skrzydła”, Dunia ma pewność, że z mamą wszystko jest w porządku.

2. Lala Lolka, Katarzyna Bogucka, Wydawnictwo Ładne Halo

Lala Lolka to książka nietypowa. Pierwsze zetknięcie z lekturą może u wielu konserwatywnych czytelników wzbudzić zdziwienie czy nawet oburzenie. Jak to – chłopiec bawiący się lalką? To przecież nie wypada! Co ludzie powiedzą? Taką właśnie zatwardziałą i oporną wobec zmiany światopoglądu osobą jest przedszkolanka. Nauczycielka ta, synonim skostniałości i krótkowzroczności, nie zdaje sobie sprawy z tego, jak wiele złego jest w stanie zrobić, zabraniając chłopcu bawienia się – w imię „nawracania go” na właściwą drogę – jego ulubioną lalką. 

Książka Katarzyny Boguckiej to odważny krok w kierunku uświadamiania i oswajania przede wszystkim dorosłych odbiorców z możliwością łamania przez dzieci stereotypów. To, że dziewczynka zamiast stroić się w sukienki dla księżniczek woli zakładać wyświechtane spodnie i rozciągnięte bluzy, wcale nie świadczy o tym, że czuje się w nich mniej kobieco. A to, że chłopiec bawi się lalką, nie oznacza, że jest zdominowany przez kobiety czy że interesuje się „babskimi sprawami”. Lala Lolka uczy dystansu do spraw, które dla rodziców i wychowawców nie zawsze są łatwe do zaakceptowania. 

1. Niedoparki, Pavel Šrut, Galina Miklínová, Wydawnictwo Afera

Niedoparki to książka dla dużych i małych czytelników. Nie oznacza to jednak, że Niedoparki to jedynie lekka lektura, czytana wspólnie z dziećmi przed snem. Dzieciaki na kartach książki Pavla Šruta znajdą fascynującą opowieść o przyjaźni, poświęceniu, bezinteresownej pomocy, o godzeniu się ze śmiercią bliskich i o wzajemnym zaufaniu. Rodzice natomiast podczas lektury Niedoparków doszukają się także licznych żartów słownych i sytuacyjnych, bowiem perypetie Hihlika to ciąg naprawdę tragikomicznych wydarzeń. Niedoparki to książka, którą trzeba przeczytać. Bez względu na wiek. I bez względu na uczucia, jakimi darzymy swoje skarpetki.

Przeczytaj również:

- Książki roku 2012 według Justyny Gul

- Lektury pełne emocji. Najlepsze książki 2012 roku według Izabeli Raduckiej

- Fantastyczny rok? Najlepsze książki fantasy / s-f według Damiana Kopcia

- Najlepsze książki non-fiction 2012 według Beaty Bednarz

- Wiara czyni cuda. Najlepsze książki katolickie 2012 roku według Danuty Szelejewskiej