Poznaliśmy nominowanych do Międzynarodowego Bookera 2023

Ogłoszono szczęśliwą trzynastkę, która tego roku ma szansę na otrzymanie Międzynarodowej Nagrody Bookera. Tegoroczna edycja jednej z najważniejszych nagród literackich na świecie obejmuje tytuły wydane między majem ubiegłego roku a kwietniem 2023 r. 

fot. mat. prasowe

We wtorek, 14 marca 2022 r., ogłoszono tzw. długą listę nominowanych powieści do tegorocznej edycji Międzynarodowej Nagrody Bookera. Jest to jedno z największych wyróżnień w świecie literatury. 

Międzynarodowa Nagroda Bookera 2023 – nominowani 

Szansę na otrzymanie nagrody mają książki, które w przekładzie na angielski w ciągu ostatnich 12 miesięcy zostały wydane na terenie Wielkiej Brytanii lub Irlandii. W przeszłości do Międzynarodowego Bookera kilkukrotnie nominowana była m.in. Olga Tokarczuk. Noblistka otrzymała zresztą tę nagrodę za powieść Bieguni. W tym roku wśród nominowanych tytułów nie znalazła się żadna propozycja z Polski, zamiast tego w nominacjach znaleźli się:

Boulder – Eva Baltasar, tłum. Julia Sanches 

Tytułowy Boulder to przydomek głównej bohaterki, który nadany zostaje przez jej partnerkę. Kobiety poznają się w trakcie pracy na statku, a następnie postanawiają wspólnie rozpocząć swoje życie. Boulder to opowieść o miłości, namiętności i macierzyństwie. 

Wnikliwa opowieść o queerowej miłości i macierzyństwie.

Whale – Cheon Myeong-kwan, tłum. Chi-Young Kim 

Akcja Whale toczy się na terenie małej wioski w Korei Południowej i przedstawia losy Geumbok, jej córki Chunhui oraz jednookiej kobiety. 

Karnawałowa baśń, która celebruje niezależność i przedsiębiorczość oraz łobuzerską wyprawę przez krajobrazy i historię Korei.

The Gospel According to the New World – Maryse Condé, tłum. Richard Philcox 

Postać Maryse Condé nie trzeba nikomu przedstawiać. Jej najnowsza powieść, The Gospel According to the New World, to niezwykła historia chłopca, który rodzi się w czasie wielkanocnej niedzieli. Chłopiec, uznany za prawdziwy Boży cud, po latach wyrusza w poszukiwaniu własnej tożsamości. 

Maryse Condé to jedna z najwybitniejszych autorek frankofońskich i wielki głos Karaibów.

Standing Heavy – GauZ', tłum. Frank Wynne 

Książką Standing Heavy to satyryczna dekonstrukcja spuścizny kolonialnej i kapitalistycznej konsumpcji, ale także portret różnych pokoleń żyjących wspólnie na francuskim wybrzeżu. 

Opowiedziane w dynamicznym stylu zmieniających się perspektyw, „Standing Heavy” przenosi nas przez dziesięciolecia, aby dostarczyć świeże spojrzenie na Francję.

Time Shelter – Georgi Gospodinow, tłum. Angela Rodel 

Georgi Gospodinow to pisarz, którego w Polsce mieliśmy okazję poznać za sprawą wydanych nakładem Wydawnictwa Literackiego powieści Fizyka smutku i Schron przeciwczasowy. Narratorem nominowanej powieści autora jest asystent pracujący w osobliwej klinice dla osób zmagających się z Alzheimerem. Zadaniem klinki kierowanej przez pana Gaustine’a jest pobudzanie pacjentów do wspomnień – poprzez pokoje z przedmiotami przypominającymi minione epoki. Narrator porusza się po Zurychu w poszukiwaniu wszystkiego, co może odblokować drzemiące w ludziach wspomnienia. 

Szeroko zakrojona, prowokująca do myślenia, makabryczna i humorystyczna powieść o narodowości, tożsamości i starzeniu się oraz o uzdrawiającej i niszczącej sile pamięci.

Is Mother Dead – Vigdis Hjorth, tłum. Charlotte Barslund 

Vigdis Hjorth, autorka powieści Spadek czy Song nauczycielki, nominowana została za swoją nową powieść Is Mother Dead. Artystka w średnim wieku powraca do rodzinnego miasta, by przygotować wystawę swojego malarstwa. Motyw przewodni wernisażu – macierzyństwo – nieoczekiwanie znajduje odbicie w relacji Johanny z jej własną matką. 

Ta powieść zapewnia bardzo dobre i okrutne zrozumienie relacji rodzinnych: przemoc w dynamice matka-córka; niemożność poznania się w ramach tej samej rodziny; życie rodzinne jako więzienie tajemnic i milczenia.

Jimi Hendrix Live in Lviv – Andriej Kurkow, tłum. Reuben Woolley 

Powieść Andrieja Kurkowa przenosi czytelników do Lwowa i stanowi niezwykłą opowieść o Tarasie, trudniącym się transportem pacjentów oraz Darką, pracowniczką kantoru. „Młodzi kochankowie o tym nie wiedzą, ale ich los zależy od dwóch samotnych starców, reliktów innej epoki, którzy nie cofną się przed niczym, by ocalić swoje miasto” – można przeczytać w opisie wydawniczym. 

Eskapady sympatycznych ekscentryków Kurkowa stanowią ramę dla intrygującego portretu Lwowa z lat 2000.

The Birthday Party – Laurent Mauvignier, tłum. Daniel Levin Becker 

Mała wioska we Francji. Właściciel gospodarstwa, Patrice, planuje zorganizować dla swojej żony przyjęcie z okazji czterdziestych urodzin. Pozorną sielankę prowincji zaczynają zakłócać niepokojące zdarzenia: listy z pogróżkami, tajemnicze samochody i obcy wdzierający się na posesję Patrice'a pod osłoną nocy.

Ta imponująca i fascynująca książka godzi dwa pierwotne uczucia: empatię i lęk.

While We Were Dreaming – Clemens Meyer, tłum. Katy Derbyshire 

Powieść Clemensa Meyera to szokujący portret młodych Niemców po upadku muru berlińskiego. To opowieść o mężczyznach dorastających w nowym Lipsku, którzy na własnej skórze doświadczają przemian w życiu społecznym kraju. 

Kiedy padają mury i upadają systemy polityczne, grupa młodych ludzi z Lipska zostaje wrzucona w świat imprez, przemocy, narkotyków i muzyki techno.

Pyre – Perumal Murugan, tłum. Aniruddhan Vasudevan  

W swojej najnowszej powieści, Pyre, Perumal Murugan prezentuje pozostałości po  systemie kastowym w Indiach. Głównymi bohaterami są podróżujący do miasteczka Tamil Nadu kochankowie – Saroja i Kumaresan. 

Z przebłyskami bajki jego powieść opowiada historię specyficzną i uniwersalną: jak łatwopalny jest strach i nieufność wobec innych

Still Born – Guadalupe Nettel, tłum. Rosalind Harvey 

Powieść Guadalupe Nettel to wnikliwa opowieść o emocjach i doświadczeniach dwóch kobiet, ich przeszłości i sposobie postrzegania macierzyństwa. To opowieść o podejmowanych decyzjach i radzeniu sobie z ich konsekwencjami. 

Dwie najlepsze przyjaciółki podzielają niechęć do „ludzkich kajdan” macierzyństwa, tylko po to, by odkryć, że życie ma inne plany.

A System So Magnificent It Is Blinding – Amanda Svensson, tłum. Nichola Smalley 

W A System So Magnificent It Is Blinding czytelnicy przeniesieni zostają do końca lat 80. Kiedy w pewnej rodzinie pojawiają się trojaczki, ich ojciec przyznaje się przed żoną do romansu. Po latach każde z dzieci podąża swoją ścieżką, jednocześnie próbując poznać prawdę na temat samych siebie. 

Kiedy grupa dorosłych trojaczków dowiaduje się, że jedno z nich mogło zostać podmienione w szpitalu po urodzeniu, każde z nich nabiera przekonania, że to one są odmieńcem.

Ninth Building – Zou Jingzhi, tłum. Jeremy Tiang 

Publikacja Zou Jingzhi bazuje na wspomnieniach samego autora, a związana jest z jego dorastaniem w czasie Rewolucji Kulturalnej w Pekinie, a następnie pobytem na wsi. 

Kalejdoskopowy i dyskretny zbiór przeplatających się opowieści o życiu w budynku mieszkalnym w okresie rewolucji kulturalnej – codziennej nudy jego mieszkańców, oświetlonej krótkimi i wątłymi chwilami wspólnego człowieczeństwa. 

Międzynarodowy Booker 2023 – kiedy finał nagrody? 

Laureata tegorocznej edycji Międzynarodowej Nagrody Bookera poznamy w drugiej połowie maja. Zanim to nastąpi, 18 kwietnia ogłoszona zostanie krótka lista zwierająca sześć tytułów, które trafią do finału nagrody. Uroczysta gala, podczas której uhonorowani zostaną twórcy oraz tłumacze, odbędzie się w Londynie 23 maja 2023 r.

Pierwszy raz Nagroda Bookera przyznana była w 1969 roku. Do 2001 roku fundatorem nagrody była spółka Booker, następnie grupa Man Group, a od 2019 roku sponsorem nagrody jest przedsiębiorstwo Crankstart. Pierwszy raz Międzynarodowego Bookera przyznano w 2005 roku. Laureatem został wówczas pochodzący z Albanii Ismail Kadare za całokształt twórczości.